Barst
22nd September 2016, 03:12
Zwemmen zonder boerkini in islam-landen
In Marrakech zijn boerkini’s verboden in sommige zwembaden en hotels. In Istanbul zijn ze vaak helemaal niet nodig: de stad heeft speciale vrouwenstranden.
Het is druk in het tropische zwemparadijs Oasiria in het Marokkaanse Marrakech. Met temperaturen rond de 35 graden zoeken veel inwoners van Marrakech verkoeling in het water. Meisjes in bikini gaan joelend van de glijbaan af. Een groep jongeren, handdoek onder de arm, staat in de rij bij de kassa om een kaartje te kopen. Naast hen hangt een groot bord: zwemkleding verplicht, boerkini verboden.
Frankrijk is niet het enige land waar het islamitische badpak – dat hoofdhaar, bovenlichaam en benen bedekt – heeft geleid tot felle polemiek. Lang voor Cannes en andere Franse plaatsen een verbod uitvaardigden op badkleding waarmee ‘een religieuze overtuiging wordt uitgedragen’, hadden sommige zwembaden en hotels in Marokko, Algerije, Tunesië, Libanon en Egypte de boerkini al in de ban gedaan.
Het gaat om veiligheid en hygiëne hier
In tegenstelling tot Frankrijk is het verbod daar niet ingesteld door de overheid. Het geldt ook niet voor openbare zwembaden en stranden. ‘Het boerkiniverbod in Marokko komt van particuliere instellingen’, zei de Marokaanse minister van Toerisme tegen Jeune Afrique. ‘We zijn een islamitisch land dat ook individuele vrijheid en particulier initiatief respecteert.’
Zoals sommige hotels en zwembaden verbiedt Oasiria de boerkini omwille van veiligheid en hygiëne. ‘We zijn een aquapark met glijbanen en wildwaterbanen’, zegt een manager anoniem, wegens de gevoeligheid van het thema. ‘Lange kleding kan ergens achter blijven haken. Als we de boerkini zouden toestaan, zouden mensen ook andere lange kleding gaan dragen in het water. Dat is niet hygiënisch.’
Er is ook hier discussie over
Het verbod leidde tot ophef. Abdelaziz Aftati, een parlementslid van de regerende islamitische partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling, deed in 2014 zijn beklag bij de minister van Toerisme nadat een vrouw in boerkini was geweigerd bij een zwembad in al-Jadida. Hij vond het onacceptabel dat de vrijheid van moslims om hun geloof te belijden werd beknot. Hij vond het typerend voor ‘de onbeschoftheid van de nieuwe kolonisatie’.
De manager van Oasiria vertelt dat het verbod soms leidt tot boze klanten, die een boerkiniverbod onaanvaardbaar vinden in een islamitisch land. Vooral Marokkanen die in Europa wonen, hebben kritiek. ‘Ze zeggen: ik kom op voor mijn rechten. Dat zul je Marokkaanse vrouwen die hier wonen niet zo snel horen zeggen.’
Op het strand is het anders
De controverse rond het boerkiniverbod laat zien dat het vrouwenlichaam gevoelig thema blijft in het Midden-Oosten. In veel landen waait een conservatief-religieuze wind. Op stranden dragen vrouwen steeds verhullender kleding, zoals leggings en langere T-shirts. Sommigen doen dit uit overtuiging, anderen om steelse blikken, opmerkingen of erger te voorkomen.
Geregeld worden Marokkaanse vrouwen aangevallen omdat ze zich te bloot zouden kleden. Deze zomer werd een Facebookpagina geopend met als doel vrouwen die in bikini op Marokkaanse stranden liggen aan de digitale schandpaal te nagelen. ‘Onze leus: nee tegen ondeugd in de islamitische Marokkaanse natie’, zei de initiatiefnemer tegen de lokale pers.
Het alternatief: een strand enkel voor vrouwen
Vrouwen in het Midden-Oosten die onbekommerd willen zwemmen, kunnen hun toevlucht zoeken tot speciale vrouwenstranden. Met de groei van een orthodox-islamitische middenklasse en onder de conservatieve regering van Erdogan groeit in Turkije het aantal vrouwenstranden. Ze trekken vooral vrouwen aan die er niet over zouden peinzen zich te ontbloten in aanwezigheid van vreemde mannen.
De ingang naar het vrouwenstrand in de Istanbulse wijk Sariyer aan de Bosporus is afgeschermd met groen landbouwgaas. Rechts ligt een pier met een schutting erop. Links boven de kleedhokjes staan dikke bosschages. Voor vijftien lira (vijf euro) mogen vrouwen, meisjes en jongens tot negen jaar tussen de lappen door afdalen van de openbare weg naar het strand. De kasbeheerder moet boven blijven.
Op de smalle zandstrook aan het water gaan de lange lappen stof af. Boerkini’s, hier hasema genoemd, zijn niet nodig. In gekleurde bikini’s wordt gezwommen, gezond, gegeten en gerookt. Kinderen spelen met schepjes. ‘In een hasema word je niet bruin. Hier lekker wel’, zegt student industrieel ontwerpen Merve Cevik (22).
Oei, een boot met mannen vaart voorbij
Serife Yüce is gekomen met haar twee dochters en zoontje. Ze hebben tassen vol zelfgemaakt eten mee. ‘We hebben geen geld voor vakantie, dus doen we twee dagen strand’, vertelt ze.
Halfnaakt rondlopen op een strand waar mannen komen vindt de moslima ‘niet gepast’. Ze loopt buitenshuis in een lang gewaad en draagt een hoofddoek. Haar achttienjarige dochter Seda niet. Ze vertelt giechelend dat ze ook naar een gemengd strand zou willen en dat er net een bootje met mannen voorbij voer. ‘Als mijn moeder dit ziet wordt ze gek, dacht ik.’
‘Jongens ontmoeten doe je maar op bruiloftsfeesten’
De drie zussen Merve (22), Esra (20) en Meryem (18) Cevik trekken aan het einde van de dag een zwarte jurk met lange mouwen over hun bikini en slippers aan en doen identieke paarse hoofddoeken om. Ze hebben medelijden met hun nichtjes in Frankrijk. ‘Ze mogen zichzelf niet zijn’, zegt Merve. Door het boerkiniverbod en de islamofobie gaan ze niet meer op vakantie. ‘Hier is het simpeler als moslim.’
Als ze zouden willen, zouden ze stiekem een gemengd strand op kunnen glippen, zegt Esra. ‘Maar we voelen die behoefte niet, we zijn vroom.’ Is het geen leuke plek om jongens te ontmoeten? Dat antwoord komt van hun moeder, die als een kloek over haar drie dochters waakt. ‘Jongens ontmoeten doe je maar op bruiloftsfeesten’, zegt ze resoluut. Onder het wakend oog van familieleden. ‘Gemengd werkt niet voor ons.’
DSAvond, 21-09-2016 (Toon Beemsterboer en Marloes de Koning , NRC Next
)
In Marrakech zijn boerkini’s verboden in sommige zwembaden en hotels. In Istanbul zijn ze vaak helemaal niet nodig: de stad heeft speciale vrouwenstranden.
Het is druk in het tropische zwemparadijs Oasiria in het Marokkaanse Marrakech. Met temperaturen rond de 35 graden zoeken veel inwoners van Marrakech verkoeling in het water. Meisjes in bikini gaan joelend van de glijbaan af. Een groep jongeren, handdoek onder de arm, staat in de rij bij de kassa om een kaartje te kopen. Naast hen hangt een groot bord: zwemkleding verplicht, boerkini verboden.
Frankrijk is niet het enige land waar het islamitische badpak – dat hoofdhaar, bovenlichaam en benen bedekt – heeft geleid tot felle polemiek. Lang voor Cannes en andere Franse plaatsen een verbod uitvaardigden op badkleding waarmee ‘een religieuze overtuiging wordt uitgedragen’, hadden sommige zwembaden en hotels in Marokko, Algerije, Tunesië, Libanon en Egypte de boerkini al in de ban gedaan.
Het gaat om veiligheid en hygiëne hier
In tegenstelling tot Frankrijk is het verbod daar niet ingesteld door de overheid. Het geldt ook niet voor openbare zwembaden en stranden. ‘Het boerkiniverbod in Marokko komt van particuliere instellingen’, zei de Marokaanse minister van Toerisme tegen Jeune Afrique. ‘We zijn een islamitisch land dat ook individuele vrijheid en particulier initiatief respecteert.’
Zoals sommige hotels en zwembaden verbiedt Oasiria de boerkini omwille van veiligheid en hygiëne. ‘We zijn een aquapark met glijbanen en wildwaterbanen’, zegt een manager anoniem, wegens de gevoeligheid van het thema. ‘Lange kleding kan ergens achter blijven haken. Als we de boerkini zouden toestaan, zouden mensen ook andere lange kleding gaan dragen in het water. Dat is niet hygiënisch.’
Er is ook hier discussie over
Het verbod leidde tot ophef. Abdelaziz Aftati, een parlementslid van de regerende islamitische partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling, deed in 2014 zijn beklag bij de minister van Toerisme nadat een vrouw in boerkini was geweigerd bij een zwembad in al-Jadida. Hij vond het onacceptabel dat de vrijheid van moslims om hun geloof te belijden werd beknot. Hij vond het typerend voor ‘de onbeschoftheid van de nieuwe kolonisatie’.
De manager van Oasiria vertelt dat het verbod soms leidt tot boze klanten, die een boerkiniverbod onaanvaardbaar vinden in een islamitisch land. Vooral Marokkanen die in Europa wonen, hebben kritiek. ‘Ze zeggen: ik kom op voor mijn rechten. Dat zul je Marokkaanse vrouwen die hier wonen niet zo snel horen zeggen.’
Op het strand is het anders
De controverse rond het boerkiniverbod laat zien dat het vrouwenlichaam gevoelig thema blijft in het Midden-Oosten. In veel landen waait een conservatief-religieuze wind. Op stranden dragen vrouwen steeds verhullender kleding, zoals leggings en langere T-shirts. Sommigen doen dit uit overtuiging, anderen om steelse blikken, opmerkingen of erger te voorkomen.
Geregeld worden Marokkaanse vrouwen aangevallen omdat ze zich te bloot zouden kleden. Deze zomer werd een Facebookpagina geopend met als doel vrouwen die in bikini op Marokkaanse stranden liggen aan de digitale schandpaal te nagelen. ‘Onze leus: nee tegen ondeugd in de islamitische Marokkaanse natie’, zei de initiatiefnemer tegen de lokale pers.
Het alternatief: een strand enkel voor vrouwen
Vrouwen in het Midden-Oosten die onbekommerd willen zwemmen, kunnen hun toevlucht zoeken tot speciale vrouwenstranden. Met de groei van een orthodox-islamitische middenklasse en onder de conservatieve regering van Erdogan groeit in Turkije het aantal vrouwenstranden. Ze trekken vooral vrouwen aan die er niet over zouden peinzen zich te ontbloten in aanwezigheid van vreemde mannen.
De ingang naar het vrouwenstrand in de Istanbulse wijk Sariyer aan de Bosporus is afgeschermd met groen landbouwgaas. Rechts ligt een pier met een schutting erop. Links boven de kleedhokjes staan dikke bosschages. Voor vijftien lira (vijf euro) mogen vrouwen, meisjes en jongens tot negen jaar tussen de lappen door afdalen van de openbare weg naar het strand. De kasbeheerder moet boven blijven.
Op de smalle zandstrook aan het water gaan de lange lappen stof af. Boerkini’s, hier hasema genoemd, zijn niet nodig. In gekleurde bikini’s wordt gezwommen, gezond, gegeten en gerookt. Kinderen spelen met schepjes. ‘In een hasema word je niet bruin. Hier lekker wel’, zegt student industrieel ontwerpen Merve Cevik (22).
Oei, een boot met mannen vaart voorbij
Serife Yüce is gekomen met haar twee dochters en zoontje. Ze hebben tassen vol zelfgemaakt eten mee. ‘We hebben geen geld voor vakantie, dus doen we twee dagen strand’, vertelt ze.
Halfnaakt rondlopen op een strand waar mannen komen vindt de moslima ‘niet gepast’. Ze loopt buitenshuis in een lang gewaad en draagt een hoofddoek. Haar achttienjarige dochter Seda niet. Ze vertelt giechelend dat ze ook naar een gemengd strand zou willen en dat er net een bootje met mannen voorbij voer. ‘Als mijn moeder dit ziet wordt ze gek, dacht ik.’
‘Jongens ontmoeten doe je maar op bruiloftsfeesten’
De drie zussen Merve (22), Esra (20) en Meryem (18) Cevik trekken aan het einde van de dag een zwarte jurk met lange mouwen over hun bikini en slippers aan en doen identieke paarse hoofddoeken om. Ze hebben medelijden met hun nichtjes in Frankrijk. ‘Ze mogen zichzelf niet zijn’, zegt Merve. Door het boerkiniverbod en de islamofobie gaan ze niet meer op vakantie. ‘Hier is het simpeler als moslim.’
Als ze zouden willen, zouden ze stiekem een gemengd strand op kunnen glippen, zegt Esra. ‘Maar we voelen die behoefte niet, we zijn vroom.’ Is het geen leuke plek om jongens te ontmoeten? Dat antwoord komt van hun moeder, die als een kloek over haar drie dochters waakt. ‘Jongens ontmoeten doe je maar op bruiloftsfeesten’, zegt ze resoluut. Onder het wakend oog van familieleden. ‘Gemengd werkt niet voor ons.’
DSAvond, 21-09-2016 (Toon Beemsterboer en Marloes de Koning , NRC Next
)