Barst
30th January 2016, 18:15
Na de beproeving, een bescheidener Europa
Soms is het beter te veel problemen te hebben dan te weinig. In de politiek kan een opeenstapeling van conflictstof onverwacht de basis voor een breed akkoord leveren. Door meer elementen bij een compromis te betrekken, ontstaat dan een uitweg die voorheen ondenkbaar leek.
In het veelgeplaagde Europa naderen we mogelijk, en hopelijk, dat punt. Net toen het ernaar uitzag dat de multicrisis van te lage groei, slabakkende financiële sanering in de schuldenlanden, het nakende referendum in Groot-Brittannië over het EU-lidmaatschap en de vluchtelingencrisis zestig jaar Europese eenwording naar een implosie aan het voeren waren, duiken er tekenen op dat er bakens worden verzet. Het moment van nu of nooit nadert.
Een belangrijk signaal is de tegemoetkoming van Europa aan de Britse premier David Cameron. Hij kreeg een noodrem aangeboden die in werking kan worden gesteld als te veel Oost-Europese inwijkelingen zonder te hebben bijgedragen een beroep doen op de Britse sociale zekerheid. Die opening, die hij onvoldoende noemde, maakt de kans wel groter dat Cameron met kracht voor een voortgezette aanwezigheid van het Verenigd Koninkrijk in Europa kan pleiten en het Brexitreferendum kan winnen. Het lichten van die hypotheek zou een nieuwe start kunnen betekenen.
Ook de vluchtelingenkwestie is in volle beweging. De ruziënde Duitse coalitie bereikte een akkoord over een beperking van de instroom, zonder het invoeren van quota. De Italiaanse premier Matteo Renzi, die een akkoord over financiële steun aan Turkije in ruil voor betere grenscontrole blokkeert, was gisteren in Berlijn voor overleg. Hij wil vooral meer budgettaire soepelheid van Europa, zodat hij minder hard moet besparen. Ook die puzzelstukken leken ietwat beter te passen.
Als nu nog de Europese economie wat wil aantrekken, wat met de lage rente, de goedkope euro en de gekelderde olieprijs toch eindelijk zou moeten lukken, ziet de toekomst er een stuk bemoedigender uit. Maar wat daarvoor nodig is, is het wegnemen van de onzekerheid in de andere dossiers. Zo hangt alles aan alles vast. Terwijl het Chinese groeimodel zijn tweede adem zoekt en de Amerikaanse economie scherp vertraagt, moet Europa dan wel de fakkel overnemen.
Het Europa dat hopelijk uit deze zware beproeving opstaat, zal een ander Europa zijn. Een bescheidener, gelouterd Europa dat beseft hoe dicht het bij de afgrond heeft gestaan en dat pragmatischer omgaat met de verschillende visies en snelheden die het met elkaar moet verbinden.
DS, 30-01-2016 (Bart Sturtewagen)
Soms is het beter te veel problemen te hebben dan te weinig. In de politiek kan een opeenstapeling van conflictstof onverwacht de basis voor een breed akkoord leveren. Door meer elementen bij een compromis te betrekken, ontstaat dan een uitweg die voorheen ondenkbaar leek.
In het veelgeplaagde Europa naderen we mogelijk, en hopelijk, dat punt. Net toen het ernaar uitzag dat de multicrisis van te lage groei, slabakkende financiële sanering in de schuldenlanden, het nakende referendum in Groot-Brittannië over het EU-lidmaatschap en de vluchtelingencrisis zestig jaar Europese eenwording naar een implosie aan het voeren waren, duiken er tekenen op dat er bakens worden verzet. Het moment van nu of nooit nadert.
Een belangrijk signaal is de tegemoetkoming van Europa aan de Britse premier David Cameron. Hij kreeg een noodrem aangeboden die in werking kan worden gesteld als te veel Oost-Europese inwijkelingen zonder te hebben bijgedragen een beroep doen op de Britse sociale zekerheid. Die opening, die hij onvoldoende noemde, maakt de kans wel groter dat Cameron met kracht voor een voortgezette aanwezigheid van het Verenigd Koninkrijk in Europa kan pleiten en het Brexitreferendum kan winnen. Het lichten van die hypotheek zou een nieuwe start kunnen betekenen.
Ook de vluchtelingenkwestie is in volle beweging. De ruziënde Duitse coalitie bereikte een akkoord over een beperking van de instroom, zonder het invoeren van quota. De Italiaanse premier Matteo Renzi, die een akkoord over financiële steun aan Turkije in ruil voor betere grenscontrole blokkeert, was gisteren in Berlijn voor overleg. Hij wil vooral meer budgettaire soepelheid van Europa, zodat hij minder hard moet besparen. Ook die puzzelstukken leken ietwat beter te passen.
Als nu nog de Europese economie wat wil aantrekken, wat met de lage rente, de goedkope euro en de gekelderde olieprijs toch eindelijk zou moeten lukken, ziet de toekomst er een stuk bemoedigender uit. Maar wat daarvoor nodig is, is het wegnemen van de onzekerheid in de andere dossiers. Zo hangt alles aan alles vast. Terwijl het Chinese groeimodel zijn tweede adem zoekt en de Amerikaanse economie scherp vertraagt, moet Europa dan wel de fakkel overnemen.
Het Europa dat hopelijk uit deze zware beproeving opstaat, zal een ander Europa zijn. Een bescheidener, gelouterd Europa dat beseft hoe dicht het bij de afgrond heeft gestaan en dat pragmatischer omgaat met de verschillende visies en snelheden die het met elkaar moet verbinden.
DS, 30-01-2016 (Bart Sturtewagen)