Barst
17th December 2014, 23:37
Boys don’t cry
Veel jongeren keuren fysiek geweld af. Maar als ze zich bedreigd of geprovoceerd voelen, is het aanvaardbaar, zeggen vooral jongens. Meisjes plegen vaker verbaal geweld, maar durven ook mee te doen aan vandalisme, puur voor ‘de fun’.
Er is vaak morele paniek over geweld door jongeren. Zelden wordt hen gevraagd welke betekenis ze aan geweld geven. Dat deden onderzoekers van de KU Leuven wel. Ze bevroegen 50 jongens en 56 meisjes in kleine focusgroepen.
Veel jongeren keuren geweld af. Maar in bepaalde situaties vinden ze het toch gerechtvaardigd. Als jongens zich bedreigd of geprovoceerd voelen, bijvoorbeeld, doen ze zich stoerder voor en zijn ze bereid om zelf tot geweld over te gaan.
‘Iemand riep dat mijn moeder een vieze kankerpatiënte was’, vertelt een jongen. ‘Ik heb gevochten en een vriend van mij is komen helpen, omdat zijn opa ook aan kanker gestorven is. De andere jongen had een gebroken neus en was zes tanden kwijt.’
Ook jongens die nooit geweld hebben gepleegd, zeggen dat zij dat wel zouden (kunnen) doen in vergelijkbare omstandigheden.
Jongeren zijn veel vaker getuige of slachtoffer van geweld dan dader. Geweld tegen zwakkere personen, zoals tegen kinderen, vrouwen en ouderen, keuren ze af, net als het gebruik van wapens of geweld zonder motief – ‘happy slapping’ bijvoorbeeld, waarbij het geweld wordt uitgelokt om gefilmd te worden.
Fietsen als een jongen
Een tweede context waarbinnen jongens sneller tot geweld overgaan, is bij druk van een vriendengroep. In aanwezigheid van hun vrienden willen ze niet ‘zwak’ overkomen. Ook ‘bang zijn’ en slachtofferschap worden in de eerste plaats geassocieerd met vrouwelijkheid.
In de huidige Vlaamse jongerencultuur geldt dus nog altijd dat ‘boys don’t cry’. Dat is geen kwestie van louter biologisch geslacht: zowel jongens als meisjes gebruiken hun genderidentiteit soms om zich te verdedigen. Jongens gaan dan een gevecht aan ‘om hun mannelijkheid te herstellen’. Meisjes doen zich ‘mannelijk’ voor om geen belagers aan te trekken: ‘Als ik door het donker alleen naar huis moet, fiets ik als een jongen, zodat ik er niet aantrekkelijk uitzie.’
De keerzijde is dat jongens die zich vrouwelijk gedragen, als ‘watjes’ worden gezien en uitgejouwd of uitgesloten.
Jongens geven ook toe dat ze geweld kunnen plegen, of in de verleiding zouden komen om mee te doen, wanneer de gelegenheid zich voordoet om vandalisme te plegen. Al helemaal als hun vrienden meedoen.
‘Als je TL-lampen stukgooit, geeft dat een harde knal. We deden dat wel eens, ja. Puur voor ons amusement. We stonden er niet bij stil dat dit vandalisme is.’
Ook meisjes laten zich verleiden: ‘Mijn broer zei dat het mocht. Ik ben toen ook met stenen beginnen te gooien. Daar woonde toch niemand.’
Geweld als tijdverdrijf, concluderen de onderzoekers, die ook wijzen op de intrinsieke waarde die jongeren eraan hechten: soms is het gewoon leuk. ‘We zouden jongeren meer moeten helpen om geweld te uiten op manieren die legitiem zijn, zoals in games of in sporten’, zegt Stefaan Pleysier, jeugdcriminoloog aan de KU Leuven.
Hoe mannelijker, hoe veiliger
Meisjes zeggen voorts dat ze vooral verbaal geweld plegen, pesten dus, en dat ook dat heel erg kan kwetsen. Ze voelen zich doorgaans onveiliger in de publieke ruimte. Uit een bijkomende analyse van gegevens uit de JOP-monitor van 2013 blijkt dat ook dit niet alleen een kwestie van geslacht is.
‘Hoe meer jongeren, zowel meisjes als jongens, zich “mannelijk” gedragen – wat onder meer inhoudt dat ze houden van sport en spel en vaker buitenshuis komen – hoe lager het onveiligheidsgevoel dat ze rapporteren’, zegt Pleysier.
DS, 17-12-2014 (Veerle Beel)
Veel jongeren keuren fysiek geweld af. Maar als ze zich bedreigd of geprovoceerd voelen, is het aanvaardbaar, zeggen vooral jongens. Meisjes plegen vaker verbaal geweld, maar durven ook mee te doen aan vandalisme, puur voor ‘de fun’.
Er is vaak morele paniek over geweld door jongeren. Zelden wordt hen gevraagd welke betekenis ze aan geweld geven. Dat deden onderzoekers van de KU Leuven wel. Ze bevroegen 50 jongens en 56 meisjes in kleine focusgroepen.
Veel jongeren keuren geweld af. Maar in bepaalde situaties vinden ze het toch gerechtvaardigd. Als jongens zich bedreigd of geprovoceerd voelen, bijvoorbeeld, doen ze zich stoerder voor en zijn ze bereid om zelf tot geweld over te gaan.
‘Iemand riep dat mijn moeder een vieze kankerpatiënte was’, vertelt een jongen. ‘Ik heb gevochten en een vriend van mij is komen helpen, omdat zijn opa ook aan kanker gestorven is. De andere jongen had een gebroken neus en was zes tanden kwijt.’
Ook jongens die nooit geweld hebben gepleegd, zeggen dat zij dat wel zouden (kunnen) doen in vergelijkbare omstandigheden.
Jongeren zijn veel vaker getuige of slachtoffer van geweld dan dader. Geweld tegen zwakkere personen, zoals tegen kinderen, vrouwen en ouderen, keuren ze af, net als het gebruik van wapens of geweld zonder motief – ‘happy slapping’ bijvoorbeeld, waarbij het geweld wordt uitgelokt om gefilmd te worden.
Fietsen als een jongen
Een tweede context waarbinnen jongens sneller tot geweld overgaan, is bij druk van een vriendengroep. In aanwezigheid van hun vrienden willen ze niet ‘zwak’ overkomen. Ook ‘bang zijn’ en slachtofferschap worden in de eerste plaats geassocieerd met vrouwelijkheid.
In de huidige Vlaamse jongerencultuur geldt dus nog altijd dat ‘boys don’t cry’. Dat is geen kwestie van louter biologisch geslacht: zowel jongens als meisjes gebruiken hun genderidentiteit soms om zich te verdedigen. Jongens gaan dan een gevecht aan ‘om hun mannelijkheid te herstellen’. Meisjes doen zich ‘mannelijk’ voor om geen belagers aan te trekken: ‘Als ik door het donker alleen naar huis moet, fiets ik als een jongen, zodat ik er niet aantrekkelijk uitzie.’
De keerzijde is dat jongens die zich vrouwelijk gedragen, als ‘watjes’ worden gezien en uitgejouwd of uitgesloten.
Jongens geven ook toe dat ze geweld kunnen plegen, of in de verleiding zouden komen om mee te doen, wanneer de gelegenheid zich voordoet om vandalisme te plegen. Al helemaal als hun vrienden meedoen.
‘Als je TL-lampen stukgooit, geeft dat een harde knal. We deden dat wel eens, ja. Puur voor ons amusement. We stonden er niet bij stil dat dit vandalisme is.’
Ook meisjes laten zich verleiden: ‘Mijn broer zei dat het mocht. Ik ben toen ook met stenen beginnen te gooien. Daar woonde toch niemand.’
Geweld als tijdverdrijf, concluderen de onderzoekers, die ook wijzen op de intrinsieke waarde die jongeren eraan hechten: soms is het gewoon leuk. ‘We zouden jongeren meer moeten helpen om geweld te uiten op manieren die legitiem zijn, zoals in games of in sporten’, zegt Stefaan Pleysier, jeugdcriminoloog aan de KU Leuven.
Hoe mannelijker, hoe veiliger
Meisjes zeggen voorts dat ze vooral verbaal geweld plegen, pesten dus, en dat ook dat heel erg kan kwetsen. Ze voelen zich doorgaans onveiliger in de publieke ruimte. Uit een bijkomende analyse van gegevens uit de JOP-monitor van 2013 blijkt dat ook dit niet alleen een kwestie van geslacht is.
‘Hoe meer jongeren, zowel meisjes als jongens, zich “mannelijk” gedragen – wat onder meer inhoudt dat ze houden van sport en spel en vaker buitenshuis komen – hoe lager het onveiligheidsgevoel dat ze rapporteren’, zegt Pleysier.
DS, 17-12-2014 (Veerle Beel)