Barst
15th September 2014, 18:52
‘De slaagcijfers van eerstejaars zijn belabberd’
Eén laconiek zinnetje besteedt het regeerakkoord aan de grote hervorming van het secundair onderwijs. Luc Vande Moortel: ‘Moet je het hele secundair onderwijs omgooien omdat te veel leerlingen uit bso zonder diploma de school verlaten?’
Luc Vande Moortel ergert zich aan top-down politieke beslissingen. ‘Voorbeelden genoeg. Herinnert u zich het inschrijvingsdecreet? Dat sommige aso-scholen snel vol zitten, bewees zogezegd dat ze geen kinderen uit kansarme gezinnen wilden inschrijven. Dus legde de minister het basisonderwijs een inschrijvingssysteem op. We hebben onmiddellijk gezegd dat het nooit zou werken, maar niemand luisterde naar ons. Ik vermoed dat veel parlementsleden niet eens wisten wat ze goedkeurden. Het systeem werkte inderdaad niet en is ondertussen zo grondig aangepast dat er van het decreet nauwelijks iets overblijft. Altijd maar nieuwe regels en regeltjes zonder overleg, dat werkt niet.’
Over het masterplan voor het secundair onderwijs was de vorige Vlaamse regering het grondig oneens. Toch zal het nu worden uitgevoerd. Er komen zogenaamde domeinscholen met een brede eerste graad, leerlingen zullen niet op twaalf maar op veertien jaar een studierichting kiezen, de driehonderd studierichtingen worden teruggeschroefd, de indeling in aso, bso en tso verdwijnt, enzovoorts. De regering heeft daarover ‘dialoog’ beloofd.
‘Eerst zien en dan geloven’, zegt Vande Moortel. ‘Er zitten goede dingen in dat masterplan, maar moet je het hele secundair onderwijs omgooien omdat te veel leerlingen uit bso zonder diploma de school verlaten? Vraag misschien aan die scholen wat ze zelf als oplossing zien en geef ze dan middelen om dat uit te voeren. Een domeinschool met alle schooltypes samen versterkt de sociale cohesie. Prima, maar een aso-school zou als domeinschool bijvoorbeeld ook techniek moeten aanbieden. Waar gaan ze het geld halen om werkplaatsen met machines te installeren? Hoe zullen ze knowhow en lesgevers aantrekken en betalen? Mooie ideeën waar géén geld voor is.’
Criticasters van domeinscholen wordt verweten dat ze het aso willen afschermen. Dat is voor ‘slimmeriken’, de rest moet maar richting technische of beroepsschool. Vande Moortel: ‘Onze scholengemeenschap heeft een schitterende bso-school waar leerlingen zich gelukkig voelen. Denkt u dat die school vragende partij is om met een aso-school samen te smelten? Nee, op die hervorming zit niemand te wachten. Domeinscholen kúnnen werken, maar laat elke school vrij om daar al dan niet aan mee te doen.’ De domeinschool kan het negatieve imago van tso en bso als ‘minderwaardig’ aan aso wegwerken. ‘Politici moeten ophouden met voortdurend over het watervalsysteem te praten, zoals in de jongste verkiezingscampagne. Daarmee hebben ze vooral het bso sterk gestigmatiseerd. Het bso verdient juist een positieve imago-campagne.’
Ook aan het aso schort wel wat. Aso-scholen moeten leerlingen voorbereiden op hoger onderwijs, maar de slaagcijfers van eerstejaars aan hogeschool en universiteit zijn belabberd. Vande Moortel is daarom voorstander van de verplichte, niet-bindende oriëntatieproef in het middelbaar waar het regeerakkoord in voorziet. ‘Te veel leerlingen kiezen nog te vaak een studierichting die ze niet aankunnen. We zien bijvoorbeeld dat aso-leerlingen humane wetenschappen het niet zo goed doen aan de universiteit, maar wel aan de hogeschool. Hoe komt dat? Die studierichtingen doorlichten en eventueel bijsturen is een goed idee. Dat soort ingrepen hoeft zelfs geen extra geld te kosten.’
Onderwijsdiscussies komen vaak neer op centenkwesties. Vande Moortel: ‘Iedereen moet besparen, ook het onderwijs. Dat kan ook door overbodige structuren als het LOP (lokaal overlegplatform) af te schaffen. Je kunt ook flink besparen door te snoeien in studierichtingen die de arbeidsmarkt niet vraagt. Wat je bespaart, moet aan andere dringende noden worden besteed. Aan schoolgebouwen bijvoorbeeld. Een particulier die een huis bouwt hoeft geen tien jaar te wachten op centen en vergunningen, een directeur moet dat wel doen voor een nieuw schoolgebouw.’
Vande Moortel heeft nog een idee: ‘Scholen worden overbevraagd met zorg voor leerlingen met allerlei psychosociale problemen. We nemen die zorg graag op, maar de grens met de welzijnssector is soms erg dun. Waarom zou de minister van Welzijn daarvoor geen budget voorzien? Geef ons de volle 100 procent van de middelen voor onderwijs en niet slechts 96 procent zoals vandaag. En laat scholen vooral zelf beslissen hoe ze hun middelen best besteden. Scholen worden te veel betutteld, terwijl ze haast zonder uitzondering schitterend werk leveren.’
Luc Vande Moortel is Coördinerend directeur van de Gentse scholengemeenschap ‘De Bron’
Knack, 27-08-2014
Eén laconiek zinnetje besteedt het regeerakkoord aan de grote hervorming van het secundair onderwijs. Luc Vande Moortel: ‘Moet je het hele secundair onderwijs omgooien omdat te veel leerlingen uit bso zonder diploma de school verlaten?’
Luc Vande Moortel ergert zich aan top-down politieke beslissingen. ‘Voorbeelden genoeg. Herinnert u zich het inschrijvingsdecreet? Dat sommige aso-scholen snel vol zitten, bewees zogezegd dat ze geen kinderen uit kansarme gezinnen wilden inschrijven. Dus legde de minister het basisonderwijs een inschrijvingssysteem op. We hebben onmiddellijk gezegd dat het nooit zou werken, maar niemand luisterde naar ons. Ik vermoed dat veel parlementsleden niet eens wisten wat ze goedkeurden. Het systeem werkte inderdaad niet en is ondertussen zo grondig aangepast dat er van het decreet nauwelijks iets overblijft. Altijd maar nieuwe regels en regeltjes zonder overleg, dat werkt niet.’
Over het masterplan voor het secundair onderwijs was de vorige Vlaamse regering het grondig oneens. Toch zal het nu worden uitgevoerd. Er komen zogenaamde domeinscholen met een brede eerste graad, leerlingen zullen niet op twaalf maar op veertien jaar een studierichting kiezen, de driehonderd studierichtingen worden teruggeschroefd, de indeling in aso, bso en tso verdwijnt, enzovoorts. De regering heeft daarover ‘dialoog’ beloofd.
‘Eerst zien en dan geloven’, zegt Vande Moortel. ‘Er zitten goede dingen in dat masterplan, maar moet je het hele secundair onderwijs omgooien omdat te veel leerlingen uit bso zonder diploma de school verlaten? Vraag misschien aan die scholen wat ze zelf als oplossing zien en geef ze dan middelen om dat uit te voeren. Een domeinschool met alle schooltypes samen versterkt de sociale cohesie. Prima, maar een aso-school zou als domeinschool bijvoorbeeld ook techniek moeten aanbieden. Waar gaan ze het geld halen om werkplaatsen met machines te installeren? Hoe zullen ze knowhow en lesgevers aantrekken en betalen? Mooie ideeën waar géén geld voor is.’
Criticasters van domeinscholen wordt verweten dat ze het aso willen afschermen. Dat is voor ‘slimmeriken’, de rest moet maar richting technische of beroepsschool. Vande Moortel: ‘Onze scholengemeenschap heeft een schitterende bso-school waar leerlingen zich gelukkig voelen. Denkt u dat die school vragende partij is om met een aso-school samen te smelten? Nee, op die hervorming zit niemand te wachten. Domeinscholen kúnnen werken, maar laat elke school vrij om daar al dan niet aan mee te doen.’ De domeinschool kan het negatieve imago van tso en bso als ‘minderwaardig’ aan aso wegwerken. ‘Politici moeten ophouden met voortdurend over het watervalsysteem te praten, zoals in de jongste verkiezingscampagne. Daarmee hebben ze vooral het bso sterk gestigmatiseerd. Het bso verdient juist een positieve imago-campagne.’
Ook aan het aso schort wel wat. Aso-scholen moeten leerlingen voorbereiden op hoger onderwijs, maar de slaagcijfers van eerstejaars aan hogeschool en universiteit zijn belabberd. Vande Moortel is daarom voorstander van de verplichte, niet-bindende oriëntatieproef in het middelbaar waar het regeerakkoord in voorziet. ‘Te veel leerlingen kiezen nog te vaak een studierichting die ze niet aankunnen. We zien bijvoorbeeld dat aso-leerlingen humane wetenschappen het niet zo goed doen aan de universiteit, maar wel aan de hogeschool. Hoe komt dat? Die studierichtingen doorlichten en eventueel bijsturen is een goed idee. Dat soort ingrepen hoeft zelfs geen extra geld te kosten.’
Onderwijsdiscussies komen vaak neer op centenkwesties. Vande Moortel: ‘Iedereen moet besparen, ook het onderwijs. Dat kan ook door overbodige structuren als het LOP (lokaal overlegplatform) af te schaffen. Je kunt ook flink besparen door te snoeien in studierichtingen die de arbeidsmarkt niet vraagt. Wat je bespaart, moet aan andere dringende noden worden besteed. Aan schoolgebouwen bijvoorbeeld. Een particulier die een huis bouwt hoeft geen tien jaar te wachten op centen en vergunningen, een directeur moet dat wel doen voor een nieuw schoolgebouw.’
Vande Moortel heeft nog een idee: ‘Scholen worden overbevraagd met zorg voor leerlingen met allerlei psychosociale problemen. We nemen die zorg graag op, maar de grens met de welzijnssector is soms erg dun. Waarom zou de minister van Welzijn daarvoor geen budget voorzien? Geef ons de volle 100 procent van de middelen voor onderwijs en niet slechts 96 procent zoals vandaag. En laat scholen vooral zelf beslissen hoe ze hun middelen best besteden. Scholen worden te veel betutteld, terwijl ze haast zonder uitzondering schitterend werk leveren.’
Luc Vande Moortel is Coördinerend directeur van de Gentse scholengemeenschap ‘De Bron’
Knack, 27-08-2014