PDA

Bekijk de volledige versie : Hogescholen hebben net meer middelen nodig


Barst
10th September 2014, 18:14
Vlaanderen bijt in de hand die het voedt


Hoewel de opleidingen aan de hogescholen al de goedkoopste van allemaal zijn, dreigt de Vlaamse hakbijl nog eens buiten proportie bij hen toe te slaan, klagen Toon Martens en Marc Vandewalle aan.


Na een eerste lectuur van de hooggestemde ambities van het regeerakkoord stroopten de Vlaamse hogescholen de mouwen op, want er was veel werk aan de winkel. De aandacht in het regeerakkoord voor tewerkstelling, de nadruk die er wordt gelegd op het Vlaamse kmo-weefsel, het belang van ondernemerschap, de valorisatie en marktgerichtheid van onderzoek, het leken even zoveel uitdagingen en oproepen aan de hogescholen om volop hun kwaliteiten en sterktes te tonen. Maar disproportionele besparingen op hun budget maken dat onmogelijk.

Jaar na jaar leggen de hogescholen de beste tewerkstellingscijfers van alle onderwijsniveaus voor. Dat komt omdat de hogescholen een groot aanbod huisvesten van zogenoemde Stem-opleidingen (science, technology, engineering, mathematics) en opleiden tot knelpuntberoepen (zoals zorgberoepen of leraren) en creatieve beroepen (zoals de gerenommeerde kunstopleidingen). De helft van de 114.000 studenten aan de hogescholen volgde het afgelopen academiejaar een Stem- of knelpuntopleiding. Bovendien is er nu al een sterke interactie tussen kmo’s en de hogescholen, zowel op het gebied van opleiding en tewerkstelling, als voor praktijkgericht onderzoek, valorisatie van onderzoek en de marktgerichte innovatie.


23.000 studenten extra

Maar het engagement van de hogescholen dreigt onmogelijk gemaakt te worden door besparingen die het hoger onderwijs ongemeen hard zouden treffen. Terwijl het hoger onderwijs slechts 15 procent van het onderwijsbudget voor zijn rekening neemt, zou het een onevenredig veel groter deel moeten besparen – tot de helft van de totale onderwijsbesparing, wordt gefluisterd). Na de gestage groei (er kwamen de afgelopen vijf jaar 23.000 studenten bij in de hogeschoolopleidingen) en de al doorgevoerde besparingen, is het onmogelijk om met nog minder middelen onze rol te blijven spelen. De opleidingen aan de hogescholen zijn gemiddeld de goedkoopste van het Vlaamse onderwijs. In 2013 werd door de overheid 5.938 euro uitgegeven per hogeschoolstudent. Dat is bijna 2.000 euro per jaar minder dan voor een student aan de universiteit en 3.500 euro minder dan voor de gemiddelde leerling uit het middelbaar onderwijs. Ondanks stijgende loon- en andere kosten is dat bedrag met 900 euro per student gedaald ten opzichte van vijf jaar voordien.


Forse injectie

Een ad-hoc-commissie van het Vlaams Parlement die in 2010 de overgang voorbereidde van een deel opleidingen van de hogescholen naar de universiteiten (waar ze overigens meteen een stuk beter betoelaagd worden), stelde al dat na de integratie een forse injectie in de hogeschoolopleidingen nodig was. Ook experts als Dirk Van Damme (Oeso) blijven pleiten voor de bestendiging van de grote deelname aan het hoger onderwijs en beseffen dat daartoe een inhaalbeweging nodig is. Willen we bovendien het hoger beroepsonderwijs (HBO5), dat belangrijk is voor de aanwending van elk talent en voor het oriënteringsproces, echt uitbouwen zoals ook in het regeerakkoord wordt aangekondigd, dan zijn ook daar middelen voor nodig.

Met elke besparing in de hogescholen schiet de regering zichzelf in de voet. Het wordt duidelijk dat deze Vlaamse regering ervoor kiest om minder zelf vanuit de publieke middelen in het hoger onderwijs te investeren en om (via hogere inschrijvingsgelden) een grotere bijdrage van het individu te vragen. Dat is niet de keuze van de hogescholen, maar het is wel onmogelijk met nog minder middelen een behoorlijke kwaliteit van onderwijs en begeleiding te bieden. Omdat de hogescholen al het slechtst gefinancierd zijn en ook niet uit onderzoeksmiddelen kunnen putten, dreigen de besparingen de hogescholen nog harder te treffen dan de universiteiten.

De conclusie is duidelijk. Het is onverstandig het paard op te eten dat mee de kar van het economisch herstel moet trekken en die knelpuntberoepen van kandidaten voorziet. We rekenen erop dat de Vlaamse regering de besparingen op het hoger onderwijs terugdringt en dat de minister van Onderwijs inzet op de kracht van de hogescholen door de overblijvende besparingen evenwichtig te verdelen.

Toon Martens en Marc Vandewalle, voorzitter en secretaris-generaal van de Vlaamse Hogescholenraad Vlhora. Ze spreken namens alle hogescholen.


DS, 10-09-2014