Hipsters met een AK-47

[Barst]

Hipsters met een AK-47


Met hun stoere zonnebrillen, hippe T-shirts en Hollywoodposes lijken de IS-strijders wel incarnaties van de westerse cultfiguur Rambo, schrijft Rachida Aziz. Het symboliseert het drama van de Syriëgangers: in de Europese en Amerikaanse getto’s hebben we monsters gecreëerd die goed gedijen in de hel van het Midden-Oosten.


Ik was in Marokko toen het nieuwe kalifaat werd uitgeroepen. Aan tafel met vrienden grapten we over de Rolex-kalief omdat hij bij zijn eerste optreden betrapt werd met een duur, blinkend horloge onder zijn abaja. Dat hele kalifaat leek een goede grap. De oprichters ervan, Islamitische Staat (IS), voorheen Isis, beschouwde ik als een marginaal groepje, een beetje zoals Sharia4Belgium bij ons.

Aanvankelijk legde ik niet eens de link met de Belgische Syriëstrijders. Het drong pas later door dat dit de groep is waar onze Belgische jongeren zich bij aansluiten. Ze slaan hier de deur achter zich dicht en kiezen voor een maatschappijmodel omdat het hen aanspreekt. De meesten vertrekken om nooit meer terug te keren. Diegenen die terugkeren zijn de ontgoochelden, die toch niet vonden wat ze zochten.

Pas toen ik vorige week hun lange rekruteringsvideo zag, waarin ze de moslims Eid Moebarak (Gelukkig Suikerfeest) wensen, besefte ik hoe angstaanjagend IS is. Ik herken het gevoel dat ze proberen op te wekken. Het gevoel ergens thuis te komen, een plaats vinden waar je veilig jezelf kan zijn en je religie kan beleven. Omringd zijn door mensen die je niet beoordelen op je kleur of origine. Het is beangstigend dat we een generatie jongeren gecreëerd hebben die vatbaar is voor dergelijke propaganda.


Rambo III

En die propaganda blijft maar komen. De beelden die ons bereiken uit de bolwerken van IS roepen herinneringen op aan Rambo III, een van die iconische geweldfilms uit de jaren 80. Dat is niet toevallig. Vlak voor de aftiteling verschijnt de zin: ‘Deze film is opgedragen aan de dappere moedjahedien in Afghanistan’. Een van de eerste versies van IS werd opgericht door zo’n ex-moedjahied, de Jordaanse strijder Aboe Moesab al-Zarqawi.

Aan de manier waarop de strijders van IS hun machinegeweren vasthouden, kan je zien dat ze veel naar dergelijke films gekeken hebben. Ze hebben hun lange, golvende haren gemeen met Sylvester Stallone. Hun gespierde lichamen tonen ze trots doorheen hun hippe, nauw aansluitende T-shirts. U moet de exclusieve beelden van de nieuwssite Vice eens bekijken. Ik heb niemand gezien die slecht gekleed is. Met hun Ray-Ban-zonnebrillen, lange baarden en aparte hoofddeksels zouden ze in Europa überhipsters zijn. Het contrast met de nochtans soortgelijke taliban-strijders in Afghanistan kan niet groter zijn.

Veel van deze strijders zijn westerse jongeren, doordrongen van de westerse beeldcultuur. Op de filmpjes zijn hier en daar zelfs blanken te zien. Ze willen een achtste-eeuws kalifaat oprichten, maar gebruiken daarvoor de modernste methodes. Behalve hun knappe rekruteringsvideo’s hebben ze heel actieve Twitter- en Facebook-accounts. Ze ontwikkelen apps die je in de Google Play Store kan downloaden. De hymne voor hun leider is zo goed gemaakt dat je jezelf moet dwingen om het liedje niet te neuriën nadat je het gehoord hebt. ‘Grote bedrijven zouden wel willen dat ze zo goed waren in het creëren van buzz rond hun merk als IS’, zei een Amerikaanse socialemedia-expert bewonderend.


Aladdin

Niet alleen hun marketingmethodes zijn hypermodern en heel westers. Hun hele interpretatie van de islam is oriëntalistisch. Oriëntalisme is, volgens literatuurwetenschapper Edward Said in zijn gelijknamige monumentale werk, het ‘Midden-Oosten gecreëerd door het Westen’. Het is een koloniale, westerse fantasie waarin strijders met zwaarden zwaaien, op wilde paarden rijden en hun ontrouwe vrouwen het hoofd afhakken zoals in Duizend-en-één-nacht. De in oriëntalisme gedrenkte Disneyfilm Aladdin opent met het liedje ‘Arabian nights’, dat oorspronkelijk zo klonk: ‘Ik kom van een land, hier ver vandaan, waar ze jouw oor afsnijden, als jouw gezicht hen niet aanstaat, het is barbaars, maar ach, het is mijn thuis’. Na oriëntalistische schilders en schrijvers in de 19de eeuw was het de voorbije eeuw de beurt aan Hollywood om dat beeld in honderden films te reproduceren. De documentaire Reel bad Arabs, how Hollywood vilifies a people (die u moet gezien hebben, ze staat integraal op Youtube) toont de markantste voorbeelden.

De IS-strijders hebben dat oriëntaalse beeld helemaal geïnternaliseerd. Ze gedragen zich alsof ze in Lawrence of Arabia meespelen. Ze zwaaien met een zwaard en paraderen met paarden tussen gloednieuwe jeeps en raketlanceerders die ze buitmaakten op de Amerikanen. Ze onthoofden tegenstanders en plaatsen de hoofden op palen zoals ze gezien hebben in Apocalypse now en Game of thrones. Ze beleven een Hollywood-islam die helemaal werd teruggebracht tot een strijd tussen goed en kwaad, gelovigen en ongelovigen. Als ijverige studente islamtheologie heb ik in de teksten nooit iets gevonden over de noodzakelijke vervolging van andersgelovigen of de creatie van een rijk dat gezuiverd is van alle andere religies. De kern van een islamitische staat was net de bescherming van andere religies. IS vecht in Irak en Syrië een clash van beschavingen uit zoals alle islamofoben ter wereld hem gedroomd hebben. Het is de meest volmaakte selffulfilling prophecy uit de geschiedenis.


Nachtmerrie

‘I’m your worst nightmare’, antwoordt Rambo aan een tegenstander die hem aan de telefoon krijgt en wil weten wie hij is. Het oorspronkelijke Rambo-personage was een monster gecreëerd in het moeras van Vietnam. Terug in de VS kan hij niet stoppen met moorden. De IS-strijders zijn onze monsters gecreëerd in de getto’s van Europese en Amerikaanse steden. Ze gedijen in de hel die de VS gemaakt hebben van Irak. Bijna twintig jaar geleden al gaf de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright toe dat de economische sancties tegen Irak het leven hadden gekost aan een half miljoen kinderen. ‘But it was worth it’, zei ze. Toen moesten er nog een allesvernietigende oorlog en bezetting komen. Om het aanzwellende verzet klein te krijgen, pookten de VS en hun bondgenoten in de regio de voorbije jaren de sektarische spanningen op.

Voor de tweede keer in een eeuw meent een door het Westen uitgespuwde religieuze groep dat het enige heil bestaat in de stichting van een zuivere staat in het Midden-Oosten waar de bestaande bevolking met alle middelen weggejaagd moet worden. Na een joodse staat krijgen we nu een islamitisch rijk en dat te midden van een gebied met zowat de rijkste culturele, etnische en religieuze diversiteit van de wereld. Onze ergste nachtmerrie komt tot leven. De geschiedenis herhaalt zich.


DS, 16-08-2014 (Rachida Aziz)

[Barst]

Was het echt het Westen dat monsters creëerde?


De vestimentaire uitstraling van de strijders van Islamitische Staat (IS) is zo westers, dat het wel lijkt alsof ze een ‘Hollywood-islam’ belijden, die alles reduceert tot een strijd tussen gelovigen en ongelovigen, stelt Rachida Aziz (DS 16 augustus) . Dit past perfect in de wereldvisie van ‘islamofoben’, omdat IS zo goed aansluit bij de ideologie van de ‘clash van beschavingen’ die de Amerikaanse neocons zo dierbaar is.


Maar het fanatieke streven van de islamitische fundamentalisten gaat volledig in tegen de essentie van een islamitische staat, zegt Aziz, want dat is ‘de bescherming van alle andere religies’. Dat heeft ze geleerd als studente islamtheologie, waar ze in teksten nooit iets las over de ‘noodzakelijke vervolgingen van andersgelovigen’.

Het moet zijn dat Aziz er een uitgezuiverde versie van de Koran op nahoudt, want een objectieve observator kan er niet omheen dat tientallen verzen bepaald niet van veel tolerantie getuigen. ‘Voor ongelovigen heeft Allah een ontzaglijke bestraffing weggelegd’ (soera 27); ‘Wanneer U een ontmoeting hebt met ongelovigen, hak dan hun hoofden af’ (soera 2:190) ‘Strijdt tegen de ongelovigen, Allah zal hen straffen door uw handen’ (soera 9:14). En voor wie zou denken dat de haat tegen de Joden dateert van de stichting van Israël: ‘Wij zullen uw gezichten wegvegen en u vervloeken’ (soera 4:47). Dit is slechts een kleine bloemlezing.

Voor de gekken van IS is er geen contradictie tussen hun geloof en hun waanzinnige daden, net zoals Osama bin Laden ervan overtuigd was dat hij de meest zuivere islamiet was. Daarin lijken alle extremisten op elkaar; zowel het moordende Boko Haram als de taliban zien zichzelf als voorbeeldige gelovigen.

Maar bij excessen van fundamentalistische islamisten hoor je telkens: dit is de ware islam niet. In Nederland veroorzaakte justitie-ambtenaar Yasmina Haifa vorige week ophef toen ze tweette dat IS niets met de islam te maken had. Het zou allemaal een ‘vooropgezet plan zijn van de zionisten die bewust de islam zwart willen maken’. Een simplistische samenzweringstheorie om een harde evidentie niet onder ogen te moeten zien, namelijk dat in de naam van de islam elke dag vreselijke misdaden begaan worden.


Godsdienstvrijheid

Volgens Aziz is onze samenleving er de oorzaak van dat jongeren in Syrië en elders gaan vechten. Wij hebben ‘monsters gecreëerd in de getto’s van de Europese en Amerikaanse steden’. Het Westen heeft de islam uitgespuwd, stelt Aziz en dat heeft geradicaliseerde strijders ertoe aangezet om in het Midden-Oosten te strijden voor een kalifaat, een ‘zuivere staat’. Wanneer en op welke manier de verbanning van de islam in het Westen gebeurd is, vertelt ze er niet bij. Is godsdienstbeleving in ons land niet langer vrij en is de islam buiten de wet gesteld? Zijn moskeeën gesloten en wordt de islam niet langer door de staat betoelaagd? In de meeste Arabische landen bestaat er zelfs nauwelijks godsdienstvrijheid. Maar Aziz heeft deze buitensporige vertekening van de realiteit nodig om haar conclusie te ondersteunen: de strijders van IS zijn het spiegelbeeld van de joden, die ook vervolgd werden en in het Midden-Oosten een eigen staat oprichtten.

Hier herhaalt de geschiedenis zich, volgens Aziz. Ze vergelijkt de joodse staat met het islamitische rijk dat IS wil stichten. Zo zet ze de vervolging van het joodse volk, die aan de basis lag van Israël, op één lijn met de islamofobie die volgens haar Europese jongeren naar Syrië drijft om er een kalifaat te stichten. Dat is een groteske vergelijking: de nazi’s vervolgden de joden niet wegens hun godsdienst; ze wilden een volk uitroeien. Dat is toch een hoogst belangrijk verschil met het lot van de gelukkig relatief kleine groep westerse Syriëstrijders.


Blog DS, 19-08-2014 (Luckas Van der Taelen)