Israël strijdt hevig aan het pr-front

[Barst]

Israël strijdt hevig aan het pr-front


Bij een benzinestation vlakbij Erez, de doorgang vanuit Israël naar Gaza, zit een keurig geklede, welbespraakte man van rond de veertig. Zijn Engels is vloeiend. Hij heeft plaats genomen aan het tafeltje naast deze correspondent. Hij zoekt contact.


Het benzinestation is de pleisterplaats voor internationale journalisten die Gaza ingaan of uitkomen. Een laatste kop capuccino die je daar moeilijk kunt krijgen of een flinke lunch, want aan de andere kant van de Muur is het ramadan.

Hij blijkt een ambtenaar van het Israëlische ministerie van buitenlandse zaken, afdeling persvoorlichting en is in het zuiden om 'de situatie te bekijken'. Uit de toenadering die hij zoekt en het gesprekje dat daarop volgt, is op te maken dat hij belast is met het geven van de 'juiste kijk' op de oorlog, die zich in volle omvang afspeelt boven ons hoofd en vooral iets zuidelijker, in de Gazastrook.


Wiskunde

Nu het aantal burgerslachtoffers in Gaza blijft stijgen, krijgt Israël te maken met steeds meer internationale kritiek. Met toenemende druk ook om tot een snel staakt-het-vuren te komen. Tot nu toe zijn er volgens Hamas' ministerie van gezondheid ruim 170 doden gevallen. De VN-organisatie voor humanitaire zaken OCHA meldt dat 77 procent daarvan burgerbevolking is, 7 procent onbekend en 16 procent leden van gewapende groepen. Het Israëlische leger geeft geen cijfers.

'De zieke wiskunde van de Gaza-oorlog', zo luidt de kop boven een opiniestuk in Israël Hayom, een van de populairste kranten. De auteur ergert zich groen en geel aan wat al is begonnen in de internationale media, en erger wordt bij een grondoorlog: getallen vergelijken. Honderd doden tegen nul. "Volgens een groot deel van de 'wereldopinie' vallen er (weer) te veel Palestijnse doden en 'niet genoeg' Israëlische doden", zo schrijft hij.

In een poging het publiciteitstij te keren en steun voor de Israëlische militaire operatie te behouden, gaf premier Netanjahoe dit weekend interviews aan diverse grote Amerikaanse tv-stations. Zijn 'oneliner' die wereldwijd is geciteerd: "Het verschil tussen ons: wij gebruiken raketafweer om onze burgers te beschermen, zij (Hamas -red.) gebruiken hun burgers om hun raketten te beschermen".


Niets te winnen

Los van waar je staat in dit conflict: Israël heeft te maken met een tweede front dat er voor Hamas niet is. Israël wordt beoordeeld door de westerse wereld waar het deel van uitmaakt. Hamas hoeft die strijd niet te voeren. Hamas heeft in het westen, dat het als terreurorganisatie beschouwt, niets te winnen.

En die tweede strijd, de strijd om de wereldopinie, lijkt in Israël een week na het begin van het militaire offensief in volle hevigheid losgebarsten. Een andere krant (Times of Israël) telde onlangs het aantal alinea's dat buitenlandse kranten wijden aan 'het Palestijnse leed' en 'het Israëlische leed'. Overbodig om de uitkomst hier op te tekenen.

De persvoorlichter bij het benzinestation, aan de grens met Gaza, vertelt dat er afgelopen dagen 120 buitenlandse journalisten zijn ingevlogen. Dus bovenop de vele buitenlandse correspondenten die hier wonen. Hoeveel daarvan naar Gaza gaan en hoeveel in Israël blijven, wist hij niet. Maar zeker is wel: er is werk voor hem aan de winkel.


Sms'je als wapen

"Raket uit Gaza op petrochemische fabriek in Haifa ,enorme brand , mogelijk chemisch lek ,advies evacuatie Haifa". Precies zo, inclusief slordige interpunctie, verschijnt het bericht in het Engels op vele mobiele telefoons in Israël. Hackers van Hamas of bevriende groepen proberen de raketten uit Gaza kracht bij te zetten door dit soort moderne psychologische oorlogsvoering.

De melding over Haifa kwam ergens vorige week en het direct daaropvolgende sms'je luidde: "Nu net : 25 Israëliërs gedood bij raketinslag Haifa." Even is er schrik, zou het echt waar zijn? Maar het went niet alleen, de sms'jes worden ook steeds onwaarschijnlijker.

Gistermiddag, letterlijk tijdens het schrijven van dit stukje verschijnt een bericht van "SMSQASSAM" in het telefoonschermpje. In het Hebreeuws. Een boodschap van Hamas aan het Israëlische publiek. "Door de domheid van jullie leiders is heel Israël onder vuur komen te liggen, en zijn alle Israëliërs in de schuilkelders gedwongen".

Ook die andere opmerkelijke van een paar dagen geleden zit nog in de bewaarde berichten. "SHABAK: zelfmoordenaar Tel Aviv binnengeslopen (..) pas op voor vreemdelingen in de schuilkelders".

De 'Shabak' (ofwel Shin Bet, inlichtingendienst) liet weten dat de tekstberichten nep zijn en alleen bedoeld om paniek te veroorzaken. Negeren dus, zo zei Shin Bet.


Blog Trouw, 15-07-2014 (Monique van Hoogstraten)

[Barst]

Media VS kiezen vaak nog partij voor Israël


"We zijn afgrijselijk partijdig, voor Israël", zei de journaliste Rula Jebreal vorige week op de nieuwszender MSNBC. De Arabisch-Israëlische had het over alle Amerikaanse media, en zonderde het progressieve MSNBC niet uit. "We hebben heus wel Palestijnen in onze uitzending", verdedigde presentator Ronan Farrow zijn werkgever. Jebreal: "Ja, misschien dertig seconden, en dan heb je 25 minuten voor Bibi Netanjahoe."


Even later waren Jebreals verdere afspraken met MSNBC afgezegd, meldde ze op Twitter. En hadden sympathisanten met de Palestijnse zaak er weer een voorbeeld bij van de vooringenomenheid van de Amerikaanse media. In het land dat Israël door dik en dun steunt zijn die sympathisanten zwaar in de minderheid: slechts 14 procent van de bevolking ziet de Palestijnen als de slachtoffers in het huidige conflict, 51 procent de Israëliërs.

Die houding van lezers en luisteraars leidt er volgens critici van de gevestigde media toe dat kranten en tv-zenders het verhaal van de oorlog vooral van de Israëlische kant vertellen. Inderdaad komt het Israëlische standpunt gemakkelijk bij de Amerikanen de huiskamer in. De Israëlische samenleving lijkt nu eenmaal meer op de Amerikaanse. Er dienen naar schatting zelfs 750 mensen met een Amerikaans paspoort in het Israëlische leger.

Premier Netanjahoe is maar al te bereid om in een live interview uit te leggen waarom het de schuld is van Hamas dat er zoveel burgerdoden vallen. En als de premier zelf niet kan, zijn er wel woordvoerders die met een perfect Amerikaans accent uitleggen in wat voor dwangpositie Israël verkeert.


Wie komt er het meest aan het woord?

Palestijnen komen veel minder vaak aan het woord, zegt Yousouf Munayyer van het Palestine Center. Hij telde wie er allemaal als commentator mochten aanschuiven bij CNN, vanaf het moment dat de lijken werden ontdekt van drie ontvoerde Israëlische jongeren op 30 juni. Tot en met 10 juli telde hij 19 keer een Israëlische functionaris in de uitzending, en maar één Palestijnse vertegenwoordiger.

Daarnaast kwamen er 'gewone' Israeliërs en Palestijnen aan het woord, en de vraag is, hoe je die moet tellen. En wat is gewoon? CNN heeft bijvoorbeeld de oud-ambassadeur van Israël in de VS, Michael Oren, als commentator onder contract.

De website PunditFact, die nagaat of uitspraken van commentatoren kloppen, deed de berekeningen van Munayyer over en kwam op iets evenwichtiger resultaten uit: exclusief de Israëlische oud-ambassadeur (die zes keer langskwam) was de uitslag 20-5 voor Israël als het om officiële vertegenwoordigers ging, 11-2 voor de Palestijnen als het om gewone mensen ging. Volgens Munayyer is dat een lichte verbetering in vergelijking met 2012. En ook in de verslaggeving krijgt de Palestijnse zaak meer aandacht dan vroeger.


NBC had geen zin in Palestijnse reportage van verslaggever

TV-netwerk NBC (waar MSNBC deel van uitmaakt) heeft in Gaza een Egyptisch-Amerikaanse verslaggever, Ayman Mohyeldin, die avond aan avond indringend laat zien wat Israelische bommen er aanrichten. Voordat hij bij NBC kwam, werkte hij bij Al-Jazeera. Maar met Mohyeldin gebeurde vorige week iets vreemds: hij werd opeens teruggeroepen uit Gaza. Was hij te zeer betrokken geraakt, of wekten zijn beelden te veel sympathie voor de Palestijnen? Concurrent CNN bracht aan het licht dat het om een professioneel conflict ging.

Mohyeldin had verslag gedaan van de vier Palestijnse kinderen die omkwamen op het strand, maar NBC had bevolen dat hun internationale correspondent Richard Engel het verhaal op de zender zou presenteren. Die was nog maar net in Gaza aangekomen, maar hij is nu eenmaal populair bij de kijkers. Intussen was NBC echter op Twitter al over de knie gelegd, en het bedrijf stuurde Mohyeldin snel weer terug naar Gaza.

Het voorval is tekenend: terwijl Israël in de publieke opinie ruim de overhand heeft, krijgen de media meer weerwerk dan vroeger als ze daaraan toegeven. Op termijn kan dat de publieke opinie doen verschuiven. Bij een jongere generatie gebeurt dat al: van de Amerikanen onder de dertig heeft nog maar 44 procent de meeste sympathie voor Israël, 22 procent voor de Palestijnen.


Blog Trouw, 29-07-2014 (Bas den Hond)