Machtswissel: 'Vaticaan vervangt zijn premier'

[Barst]

Machtswissel: 'Vaticaan vervangt zijn premier'


Het Vaticaan krijgt een nieuwe 'tweede man'. Paus Franciscus staat op het punt om zijn rechterhand Tarcisio Bertone met pensioen te laten gaan. Hij wordt waarschijnlijk opgevolgd door de Italiaanse prelaat Pietro Parolin.


Dat claimt althans de doorgaans goed geïnformeerde nieuwssite Vatican Insider in haar Italiaanse editie. De site baseert zich op anonieme bronnen in het Vaticaan. De machtswissel kan ingrijpende gevolgen hebben voor het Vaticaanse bestuursapparaat, want de tweede man geniet achter de schermen bijna even veel macht als de paus.

De benoeming van Parolin zou gepland staan voor zaterdag. Parolin is sinds 2009 de vertegenwoordiger van het Vaticaan in Venezuela. Eerder was hij de tweede man van de Sectie voor de Relaties met de Staten, het Vaticaanse 'ministerie voor buitenlandse zaken'. De Italiaan is met zijn 58 jaar aan de jonge kant: de tweede man is doorgaans iemand met vele jaren ervaring. Bertone is 79 jaar. Dat hij binnenkort met pensioen zou gaan was al langer bekend.


Over de huidige 'tweede man' lopen de meningen uiteen

Bertone is niet onomstreden. De staatssecretaris (de tweede man wordt ook wel de 'premier' genoemd) had voor zijn aantreden in 2006 geen diplomatieke ervaring en zou de Romeinse Curie, het bestuursapparaat van de kerk, regeren als een despoot. Bertone deed de berichtgeving over de machtsstrijd vorig jaar af als 'sprookjes', verzonnen door journalisten 'die voor Dan Brown willen spelen'.

Overigens doet niet alleen de naam van Parolin de ronde. Volgens persbureau AFP maakt ook Giuseppe Bertello een kans. Vatican Insider noemt zijn naam echter niet.


Blog Trouw, 30-08-2013 (Robin de Wever)

[Barst]

Na de miskleun komt nu de topdiplomaat


Met de benoeming van Pietro Parolin (58) als zijn staatssecretaris, herstelt paus Franciscus de oude traditie van topdiplomaten in die functie. Om Tarcisio Bertone zal geen traan worden gelaten.



Zelf noemt Tarcisio Bertone de eindbalans van zijn zeven jaar als staatssecretaris van paus Benedictus XVI ‘positief’, maar een leek zou toch zeggen dat hij in de Corriere della Sera behoorlijk verbitterd klinkt. ‘Uiteraard waren er ook veel problemen, vooral dan tijdens de laatste twee jaren, toen ze mij met allerhande beschuldigingen hebben bestookt... die voortkwamen uit een kluwen van adders en van raven.’

‘Adders en raven? Ho maar. Bertone zou toch best twee keer nadenken voor hij zo uithaalt naar collega’s, net als hij allen mannen Gods en prinsen van de Kerk’, reageert de Leuvense rector en hoogleraar kerkelijk recht Rik Torfs. Het schandaal Vatileaks bracht een machtsstrijd binnen de Vaticaanse muren aan het licht, die vooral leek te draaien rond de zeer betwiste figuur van Bertone. Vóór paus Benedictus XVI hem als zijn staatssecretaris benoemde – de op één na belangrijkste functie in het Vaticaan – was Bertone al jarenlang de nummer twee geweest van Ratzinger, toen die nog prefect was van de congregatie voor de geloofsleer.

‘Veel meer dan Ratzingers vertrouweling is Bertone eigenlijk nooit geweest’, zegt Rik Torfs, die net als zovele andere stemmen Bertone als staatssecretaris een miscast heeft genoemd. ‘Hij heeft die functie nooit aangekund. Als staatssecretaris moet je naar buiten kunnen treden, en kan je je niet beperken tot een binnenkerkelijk discours.’

Toen Benedictus XVI opstapte als paus, stond vast dat ook Bertone niet veel later zou kunnen inpakken. ‘Bertone heeft niet veel reden om verbitterd te zijn’, zegt Torfs. ‘Op zijn 78ste is Bertone de pensioenleeftijd ruim voorbij. Paus Franciscus wil enkel werken met wie hij voor honderd procent vertrouwt, en dat is zijn goed recht. Franciscus heeft bovendien enkele maanden gewacht met het vervangen van Bertone, dus hij heeft zich erg menselijk opgesteld.’

De nieuwe staatssecretaris, Pietro Parolin, is een Noord-Italiaan uit Vicenza, die Franciscus in Latijns-Amerika heeft leren kennen. Parolin was de voorbije jaren de pauselijke nuntius in de Venezolaanse hoofdstad Caracas. Daar begaf hij zich op diplomatiek glad ijs tegenover de Venezolaanse autocraat Hugo Chavez, die een stormachtige relatie had met de top van de katholieke kerk in zijn land.

Voordien was Parolin onder meer op post in Nigeria, waar hij geconfronteerd werd met de spanningen tussen moslims en christenen. Parolin staat bekend als een priester-diplomaat, die in de eerste plaats priester is, en die net als Franciscus is ingebed in de pastorale traditie. Hij is geen tafelspringer, en noemt zijn nieuwe functie ‘alweer een verrassing van God’.


Blootleggen

‘Deze benoeming herstelt een oude Vaticaanse traditie in ere’, reageert Rik Torfs. ‘Ook vroegere staatssecretarissen, zoals Rafael Merry del Val of Eugenio Pacelli waren echte diplomaten. Of denk aan Agostino Casaroli, staatssecretaris onder Paulus VI, en aan zijn Ostpolitik. Omdat Casaroli vermoedde dat het communisme nog lang zou duren, verkoos hij een werkbaar compromis.’

Later zou de Poolse paus Johannes Paulus II het communisme net van binnenuit trachten te ondermijnen. Maar het punt is dat vroegere staatssecretarissen, anders dan Bertone, wél topdiplomaten waren met een visie op buitenlands beleid.

Torfs verwacht niet dat de op rust gestelde Bertone nog meer details opdist over adders en raven: ‘Ik zie hem geen subtiele verbanden blootleggen. Dit stormpje zal wel snel gaan liggen.’


DS, 03-09-2013 (Ine Roox)