Barst
18th July 2013, 19:06
Groene stroom bezorgt Duitsland kopzorgen
Na Fukushima besloot Duitsland radicaal te kiezen voor duurzame energie. Maar die ‘Energiewende’ bezorgt de regering almaar meer kopzorgen. Ook Europa dreigt nu stokken in de wielen te steken.
Duitsland is al vele jaren een voorloper in het opwekken van energie uit hernieuwbare energiebronnen. Na de ramp van Fukushima besloot bondskanselier Angela Merkel zelfs een tandje bij te steken: ze besliste dat tegen 2020 alle kerncentrales dicht moesten.
Om al die kernenergie te vervangen, zou Duitsland nog meer de kaart van de zonne- en windenergie trekken. De doelstelling is om tegen 2020 35 procent van alle energie uit hernieuwbare energiebronnen te halen, in plaats van de aanvankelijke 25 procent. Om de investeringen in van groene energie te stimuleren, werden wettelijke afspraken gemaakt over de prijs die bedrijven en particulieren voor hun groene stroom krijgen. Die is voor 20 jaar vastgelegd.
Probleem: de groenestroomproducenten worden eigenlijk te veel betaald. Op de energiemarkt is ‘conventionele’ stroom duidelijk goedkoper. En omdat er steeds meer groene stroom geleverd wordt, zakt de energieprijs op de markt zelfs. Maar toch blijven de groenestroomproducenten hun wettelijk vastgelegde prijs krijgen. Het verschil moet bijgepast worden door particulieren en bedrijven: zij moeten een ‘groenestroombijdrage’ betalen.
Op die manier is een subsidiestroom richting groene bedrijven op gang gekomen die vorig jaar geschat werd op 14 miljard euro en tegen 2022 kan oplopen tot 100 miljard, aldus berekeningen van de universiteit van Keulen. De Duitse gezinnen zagen hun energiefactuur daardoor almaar stijgen: zij betalen nu al 28 eurocent per kilowattuur (in België is dat ongeveer 22 cent) waarvan 5,3 cent ‘groenestroombijdrage’ is. Vorig jaar bedroeg die bijdrage nog maar 3,6 cent.
Maar ook bedrijven moeten – zeer tegen hun zin – die groene bijdrage betalen en vragen daarom een vrijstelling aan. Het argument dat ze anders internationaal niet meer concurrentieel zijn, maakte dat ze de vrijstelling ook krijgen. Vooral in energie-intensieve industriesectoren is de vrijstelling steeds meer regel: in 2012 waren er 979 vrijstellingen, dit jaar al 2.245.
Tot woede van veel kmo’s. Ze vinden dat ze daardoor te veel moeten opdraaien voor de kosten van de Energiewende. Ze dienden klacht in bij Europa, en dat heeft wel oren naar de klachten. Volgens Der Spiegel gaat Europees Commissaris voor Mededinging Joaquin Almunia een onderzoek openen naar de vrijstellingen. Almunia zou het onderzoek woensdag bekendmaken. Als Europa de vrijstellingen afschiet, moeten de bedrijven forse bedragen aan achterstallige taksen betalen.
Not in my backyard
Maar het zou hele Energiewende-programma schaden. En die groene omwenteling loopt al niet van een leien dakje. Het voorbije jaar kwamen er vooral onheilsberichten over de omschakeling. Het Duitse elektriciteitsnetwerk is daar immers niet op voorzien. Er moeten gigantische investeringen gebeuren, maar die komen nauwelijks van de grond.
Het probleem van wind- en zonne-energie is dat die niet opgeslagen kan worden. Als het hard waait of als het zonnig is, produceert Duitsland bijzonder veel energie, maar die moet direct vervoerd worden en dat lukt nauwelijks op het bestaande netwerk. Duitsland heeft dringend behoefte aan 2.800 kilometer nieuwe hoogspanningskabels en 7.000 kilometer laagspanningskabels. Op dit moment is daarvan nauwelijks 300 kilometer gelegd. Gevolg: er komen steeds meer stroompannes voor en geregeld gaat de geproduceerde stroom gewoon verloren.
Bovendien groeit het protest bij de Duitse bevolking tegen al die windmolens – er zijn er liefst 60.000 gepland – en die hoogspanningsmasten. Ze veroorzaken landschapsvervuiling, vinden steeds meer burgers. De Duitse wetgeving over de inplanting van windmolens is ook bijzonder soepel. Zij mogen heel dicht bij huizen (300 tot 500 meter naargelang de regio) gebouwd worden. Totnogtoe werd daar niet moeilijk over gedaan, maar omdat die molens steeds vaker in dichterbevolkte streken ingeplant worden, groeit het not in my backyard-syndroom. Steeds meer actiegroepen eisen ook dat de nieuwe hoogspanningskabels ondergronds gelegd worden, maar dat kost al snel tien keer zoveel als kabels boven de grond.
De hele kwestie kan een belangrijk item worden in de verkiezingsstrijd en de regeringsvorming. Bondskanselier Merkel heeft al gezegd dat ze de groene subsidies wil herbekijken als ze in september opnieuw verkozen wordt. Maar dat maakt een eventuele regeringsvorming met de sociaal-democraten en zeker met de Groenen moeilijker. Een herziening van de subsidies is eerder al tegengehouden op het niveau van de deelstaten waar rood-groen in de regering zit.
DS, 15-07-2013 (Dominique Menten)
Na Fukushima besloot Duitsland radicaal te kiezen voor duurzame energie. Maar die ‘Energiewende’ bezorgt de regering almaar meer kopzorgen. Ook Europa dreigt nu stokken in de wielen te steken.
Duitsland is al vele jaren een voorloper in het opwekken van energie uit hernieuwbare energiebronnen. Na de ramp van Fukushima besloot bondskanselier Angela Merkel zelfs een tandje bij te steken: ze besliste dat tegen 2020 alle kerncentrales dicht moesten.
Om al die kernenergie te vervangen, zou Duitsland nog meer de kaart van de zonne- en windenergie trekken. De doelstelling is om tegen 2020 35 procent van alle energie uit hernieuwbare energiebronnen te halen, in plaats van de aanvankelijke 25 procent. Om de investeringen in van groene energie te stimuleren, werden wettelijke afspraken gemaakt over de prijs die bedrijven en particulieren voor hun groene stroom krijgen. Die is voor 20 jaar vastgelegd.
Probleem: de groenestroomproducenten worden eigenlijk te veel betaald. Op de energiemarkt is ‘conventionele’ stroom duidelijk goedkoper. En omdat er steeds meer groene stroom geleverd wordt, zakt de energieprijs op de markt zelfs. Maar toch blijven de groenestroomproducenten hun wettelijk vastgelegde prijs krijgen. Het verschil moet bijgepast worden door particulieren en bedrijven: zij moeten een ‘groenestroombijdrage’ betalen.
Op die manier is een subsidiestroom richting groene bedrijven op gang gekomen die vorig jaar geschat werd op 14 miljard euro en tegen 2022 kan oplopen tot 100 miljard, aldus berekeningen van de universiteit van Keulen. De Duitse gezinnen zagen hun energiefactuur daardoor almaar stijgen: zij betalen nu al 28 eurocent per kilowattuur (in België is dat ongeveer 22 cent) waarvan 5,3 cent ‘groenestroombijdrage’ is. Vorig jaar bedroeg die bijdrage nog maar 3,6 cent.
Maar ook bedrijven moeten – zeer tegen hun zin – die groene bijdrage betalen en vragen daarom een vrijstelling aan. Het argument dat ze anders internationaal niet meer concurrentieel zijn, maakte dat ze de vrijstelling ook krijgen. Vooral in energie-intensieve industriesectoren is de vrijstelling steeds meer regel: in 2012 waren er 979 vrijstellingen, dit jaar al 2.245.
Tot woede van veel kmo’s. Ze vinden dat ze daardoor te veel moeten opdraaien voor de kosten van de Energiewende. Ze dienden klacht in bij Europa, en dat heeft wel oren naar de klachten. Volgens Der Spiegel gaat Europees Commissaris voor Mededinging Joaquin Almunia een onderzoek openen naar de vrijstellingen. Almunia zou het onderzoek woensdag bekendmaken. Als Europa de vrijstellingen afschiet, moeten de bedrijven forse bedragen aan achterstallige taksen betalen.
Not in my backyard
Maar het zou hele Energiewende-programma schaden. En die groene omwenteling loopt al niet van een leien dakje. Het voorbije jaar kwamen er vooral onheilsberichten over de omschakeling. Het Duitse elektriciteitsnetwerk is daar immers niet op voorzien. Er moeten gigantische investeringen gebeuren, maar die komen nauwelijks van de grond.
Het probleem van wind- en zonne-energie is dat die niet opgeslagen kan worden. Als het hard waait of als het zonnig is, produceert Duitsland bijzonder veel energie, maar die moet direct vervoerd worden en dat lukt nauwelijks op het bestaande netwerk. Duitsland heeft dringend behoefte aan 2.800 kilometer nieuwe hoogspanningskabels en 7.000 kilometer laagspanningskabels. Op dit moment is daarvan nauwelijks 300 kilometer gelegd. Gevolg: er komen steeds meer stroompannes voor en geregeld gaat de geproduceerde stroom gewoon verloren.
Bovendien groeit het protest bij de Duitse bevolking tegen al die windmolens – er zijn er liefst 60.000 gepland – en die hoogspanningsmasten. Ze veroorzaken landschapsvervuiling, vinden steeds meer burgers. De Duitse wetgeving over de inplanting van windmolens is ook bijzonder soepel. Zij mogen heel dicht bij huizen (300 tot 500 meter naargelang de regio) gebouwd worden. Totnogtoe werd daar niet moeilijk over gedaan, maar omdat die molens steeds vaker in dichterbevolkte streken ingeplant worden, groeit het not in my backyard-syndroom. Steeds meer actiegroepen eisen ook dat de nieuwe hoogspanningskabels ondergronds gelegd worden, maar dat kost al snel tien keer zoveel als kabels boven de grond.
De hele kwestie kan een belangrijk item worden in de verkiezingsstrijd en de regeringsvorming. Bondskanselier Merkel heeft al gezegd dat ze de groene subsidies wil herbekijken als ze in september opnieuw verkozen wordt. Maar dat maakt een eventuele regeringsvorming met de sociaal-democraten en zeker met de Groenen moeilijker. Een herziening van de subsidies is eerder al tegengehouden op het niveau van de deelstaten waar rood-groen in de regering zit.
DS, 15-07-2013 (Dominique Menten)