Barst
29th June 2013, 03:15
Sociaal darwinisme
Joris Luyendijk
Wie de lawine van ellende op deze plaats langzamerhand mentaal niet meer zo goed aankan, moet de bladzijde maar omslaan. Volgende week heb ik een happy banker in de aanbieding, maar vandaag lijkt het allemaal nog maar eens veel erger dan eerder gedacht.
Het begon met een e-mail en een ongewoon verwijt: ‘Op uw blog blijft u zakenbankiers te glamoureus neerzetten. De systematische mishandeling binnen zakenbanken wordt nog altijd gebagatelliseerd, terwijl de centrale ideologie onbenoemd blijft: sociaal darwinisme.’ De schrijfster voegde eraan toe: ‘Ik heb duizenden bankiers van dichtbij kunnen observeren, op momenten dat ze niet bezig waren zich te verkopen.’
De verzender bleek een vrouw van in de dertig, gepromoveerd in de menswetenschappen. Vijf jaar lang werkte ze voor een zakenbank die ze met het oog op de Britse smaadwetten veelbetekenend omschrijft als ‘de meest succesvolle bank in het universum’. Ze zat op de graveyard shift – wat letterlijk de ‘kerkhofdienst’ betekent – van middernacht tot acht uur ’s ochtends, donderdag tot en met zondag. Met haar team deed ze de lay-out voor zakenbankiers. Ze veranderde aangeleverde cijfers en tekst in glanzende pitch books waarmee de zakenbankiers weer naar klanten gingen. De graveyard shift was bijna altijd superdruk met deadlines van dertig minuten tot een paar uur.
Het was de hel, zegt ze, en het kostte haar jaren om erbovenop te komen. ‘Urenlang stonden er mensen in je oren te schreeuwen. Bij fouten werd je vernederd. We mochten om de twee uur vijf minuten naar het toilet. Pauzes bestonden niet.’
Waarom bleef ze zolang? ‘Het geld’, zegt ze. Rondkomen in Londen is moeilijk, zelfs met een prachtig diploma. De belangrijkste reden is de huizenluchtbel, mede opgeblazen door dezelfde mensen die haar dag in dag uitfoeterden.
Ze verdiende 24 pond per uur, maar kon altijd eerder worden weggestuurd. ‘Dat was bijna verslavend’, zei ze. ‘Dan zat je te hopen: wie weet mag ik deze week alle vier de dagen acht uur werken. Wie weet heb ik geluk.’
Vertel eens over dat sociaal darwinisme, vroeg ik en ze vertelde over the cull, letterlijk de ‘schifting’. Ongeacht de resultaten ontslaat de ‘meeste succesvolle bank in het universum’ ieder jaar een percentage van het personeel. ‘Een keer per jaar werden we, zonder waarschuwing of voorbereiding, naar de kelder gebracht voor een test. Op basis van onze score werden we in groep 1 tot en met 4 ingedeeld. Je kreeg je eigen resultaat te horen, maar niet dat van anderen. Je keek naar je collega’s en dacht: een van ons gaat er straks uit. Dan kwam de schifting. Je zou verwachten dat de mensen uit de zwakste groep 4 eruit gingen. Dat was vaak niet zo. Sommigen uit groep 4 mochten blijven, en dan gingen er anderen uit groep 2 of 3 uit. Zonder uitleg, ooit. Ik heb nog altijd geen idee waarom ik steeds gespaard werd.’
Ze gelooft dat het systeem doelbewust zo in elkaar stak, zoals ze ook gelooft dat de verbale mishandeling en eindeloze treiterpartijen van junior bankiers door senior bankiers opzet is. ‘Topbankiers zien zichzelf als leeuwen of haaien. Ze zeggen letterlijk dingen zoals: ‘Ik ben door en door dominant.’ De junior bankiers zijn dan de honden, doodsbang voor de echte roofdieren en druk bezig omhoog te komen in de groep. Wij als lay-outers waren de prooi. We waren niet succesvol en dus verdienden we mishandeld te worden.’
Ze haalt diep adem: ‘Ik zeg dit niet licht maar dit is een protofascistisch systeem. Alleen gaat het niet om ras of religie maar om leiderschapskwaliteiten, nodig om de selectie te overleven. Zo pleiten ze zich vrij. Het is een doodenge mentaliteit, totaal doorgeslagen calvinisme; wie arm is, heeft gefaald en verdient zijn armoede en vernedering. Amerikanen geloven hier het meest in.’
DS, 27-06-2013
Joris Luyendijk
Wie de lawine van ellende op deze plaats langzamerhand mentaal niet meer zo goed aankan, moet de bladzijde maar omslaan. Volgende week heb ik een happy banker in de aanbieding, maar vandaag lijkt het allemaal nog maar eens veel erger dan eerder gedacht.
Het begon met een e-mail en een ongewoon verwijt: ‘Op uw blog blijft u zakenbankiers te glamoureus neerzetten. De systematische mishandeling binnen zakenbanken wordt nog altijd gebagatelliseerd, terwijl de centrale ideologie onbenoemd blijft: sociaal darwinisme.’ De schrijfster voegde eraan toe: ‘Ik heb duizenden bankiers van dichtbij kunnen observeren, op momenten dat ze niet bezig waren zich te verkopen.’
De verzender bleek een vrouw van in de dertig, gepromoveerd in de menswetenschappen. Vijf jaar lang werkte ze voor een zakenbank die ze met het oog op de Britse smaadwetten veelbetekenend omschrijft als ‘de meest succesvolle bank in het universum’. Ze zat op de graveyard shift – wat letterlijk de ‘kerkhofdienst’ betekent – van middernacht tot acht uur ’s ochtends, donderdag tot en met zondag. Met haar team deed ze de lay-out voor zakenbankiers. Ze veranderde aangeleverde cijfers en tekst in glanzende pitch books waarmee de zakenbankiers weer naar klanten gingen. De graveyard shift was bijna altijd superdruk met deadlines van dertig minuten tot een paar uur.
Het was de hel, zegt ze, en het kostte haar jaren om erbovenop te komen. ‘Urenlang stonden er mensen in je oren te schreeuwen. Bij fouten werd je vernederd. We mochten om de twee uur vijf minuten naar het toilet. Pauzes bestonden niet.’
Waarom bleef ze zolang? ‘Het geld’, zegt ze. Rondkomen in Londen is moeilijk, zelfs met een prachtig diploma. De belangrijkste reden is de huizenluchtbel, mede opgeblazen door dezelfde mensen die haar dag in dag uitfoeterden.
Ze verdiende 24 pond per uur, maar kon altijd eerder worden weggestuurd. ‘Dat was bijna verslavend’, zei ze. ‘Dan zat je te hopen: wie weet mag ik deze week alle vier de dagen acht uur werken. Wie weet heb ik geluk.’
Vertel eens over dat sociaal darwinisme, vroeg ik en ze vertelde over the cull, letterlijk de ‘schifting’. Ongeacht de resultaten ontslaat de ‘meeste succesvolle bank in het universum’ ieder jaar een percentage van het personeel. ‘Een keer per jaar werden we, zonder waarschuwing of voorbereiding, naar de kelder gebracht voor een test. Op basis van onze score werden we in groep 1 tot en met 4 ingedeeld. Je kreeg je eigen resultaat te horen, maar niet dat van anderen. Je keek naar je collega’s en dacht: een van ons gaat er straks uit. Dan kwam de schifting. Je zou verwachten dat de mensen uit de zwakste groep 4 eruit gingen. Dat was vaak niet zo. Sommigen uit groep 4 mochten blijven, en dan gingen er anderen uit groep 2 of 3 uit. Zonder uitleg, ooit. Ik heb nog altijd geen idee waarom ik steeds gespaard werd.’
Ze gelooft dat het systeem doelbewust zo in elkaar stak, zoals ze ook gelooft dat de verbale mishandeling en eindeloze treiterpartijen van junior bankiers door senior bankiers opzet is. ‘Topbankiers zien zichzelf als leeuwen of haaien. Ze zeggen letterlijk dingen zoals: ‘Ik ben door en door dominant.’ De junior bankiers zijn dan de honden, doodsbang voor de echte roofdieren en druk bezig omhoog te komen in de groep. Wij als lay-outers waren de prooi. We waren niet succesvol en dus verdienden we mishandeld te worden.’
Ze haalt diep adem: ‘Ik zeg dit niet licht maar dit is een protofascistisch systeem. Alleen gaat het niet om ras of religie maar om leiderschapskwaliteiten, nodig om de selectie te overleven. Zo pleiten ze zich vrij. Het is een doodenge mentaliteit, totaal doorgeslagen calvinisme; wie arm is, heeft gefaald en verdient zijn armoede en vernedering. Amerikanen geloven hier het meest in.’
DS, 27-06-2013