Barst
24th January 2013, 00:48
Zo helpe hen God
Marc Reynebeau
De Fyra-trein? Bo-ring! Maar hoe vervelend het onderwerp ook is, rijden is er niet bij. En de niet-trein blijft maar schade aanrichten, nu reizigers dan toch maar de auto nemen, verhuizen of zelfs het vliegtuig proberen (DS 19 januari) . Inmiddels verliezen ze ook alle vertrouwen in zowel de trein als in Europa's mooie woorden.
Bij deze een tussenstand, in drie snelle lessen. Eén: een geprivatiseerde trein als de Fyra is niet per definitie klantvriendelijker dan de openbare dienst. Twee: als de service tegenvalt, ruilen reizigers die het zich kunnen permitteren, het collectieve vervoer voor individuele, doorgaans ecologisch triester alternatieven. En drie, het is met de Fyra zoals met de banken: als de privésector er een potje van maakt, komt de zaak op het bordje van de politiek.
Kersvers minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille (PS) heeft het geweten. Maar als iemand die voor het eerst politiek met het dossier te maken krijgt, is hij er zo te zien nog niet de gevangene van. En tussen het pappen en nathouden door, laat Labille ook uitzoeken of de NMBS die rampzalige Fyra toch niet gewoon kan ‘opgeven'.
‘Rampzalige Fyra': het kan nu al de taalboekjes in om te illustreren wat een pleonasme is.
Nog voor hij zijn debuut maakte op 9 december, ontbrak het al niet aan bezwaren tegen de trein – de ingewikkelde en hoge tarieven, de omslachtige reserveringsplicht, de afgeschafte haltes, de lage frequentie, wat al niet. Maar dat was een al van tevoren verloren strijd. Hij zou er komen zoals hij was bedacht, volgens een Europees dogma waardoor de privésector aan grensoverschrijdende treinen geld moet kunnen verdienen. En daarin is voor een gewone, openbare IC-trein geen plaats, al reed tussen Brussel en Amsterdam al een volgens privé-zeden geëxploiteerde hogesnelheidstrein, de nog veel duurdere Thalys.
Het is dus niet die discussie die de Fyra nu de nek dreigt om te draaien, wel een nog veel onoverkomelijker bezwaar: dat het ding technisch al faalt in zijn primaire opdracht.
Zo blijven de principiële bezwaren ondergesneeuwd onder wat eigenlijk alleen brute pech is. Kinderziekten zijn eigen aan elke nieuwe, complexe machine, zoals vliegtuigconstructeur Boeing nu ook zijn nieuwe 787 Dreamliner nog even aan de grond moet houden.
Hoewel. De Fyra is bedacht door een semi-privéconsortium van de Nederlandse Spoorwegen (NS) met luchtvaartmaatschappij KLM. Dat laatste verklaart, tussen twee haakjes gezegd, waarom hij, anders dan de Beneluxtrein die hij zogezegd vervangt, inderdaad niet langer stopt in Nederlands politieke hoofdstad Den Haag, maar zeker nooit de luchthaven Schiphol zal voorbijrijden – áls hij rijdt.
En, zo klinkt het nu in de Nederlandse media, zowel de concessie voor de Fyra-exploitatie als de aanleg voor de hogesnelheidslijn zelf, viel uiteindelijk zo duur uit, dat een goedkopere trein al moest volstaan om de winstkansen gaaf te houden. En een niet liefdevol bejegend ukje krijgt sneller kinderziekten dan eentje dat met de beste zorgen is omringd.
Minister Labille schijnt nu te denken dat blijven aanmodderen met die Fyra niet hoeft. Waarmee hij suggereert dat we maar moeten veinzen dat het allemaal slechts een kwade droom was, dat die ongelukstrein er nooit is geweest (wat eigenlijk ook zo was), om de aloude Beneluxtrein zo snel mogelijk weer op de sporen te krijgen.
Maar mag dat wel van ‘Europa'? En hoe moet het met Nederlands heilige geloof in wat daar ‘de marktwerking' heet, de privatisering? Omdat het woord ‘geloof' niets te veel gezegd is, ziet het er voor de treinreiziger niet goed uit. Dat leert het voorbeeld van de banken.
Ondanks alle bankravages kunnen bankiers zich er nog altijd verzetten tegen de meest nette maatregel om herhaling te voorkomen: een muur tussen zaken- en depositobanken. De politiek neemt dan maar genoegen met, letterlijk, een gebaar, een louter ritueel alternatief: Nederlandse bankiers moeten nu (in een kerk!) een eed afleggen, een ‘zo helpe mij God' inbegrepen, waarin ze beloven voortaan erg oppassend te zullen zijn. Juist, ja.
Misschien kunnen privé-treinexploitanten ook zo'n eed afleggen. Dat kost toch niets.
DS, 23-01-2013 (Marc Reynebeau)
Marc Reynebeau
De Fyra-trein? Bo-ring! Maar hoe vervelend het onderwerp ook is, rijden is er niet bij. En de niet-trein blijft maar schade aanrichten, nu reizigers dan toch maar de auto nemen, verhuizen of zelfs het vliegtuig proberen (DS 19 januari) . Inmiddels verliezen ze ook alle vertrouwen in zowel de trein als in Europa's mooie woorden.
Bij deze een tussenstand, in drie snelle lessen. Eén: een geprivatiseerde trein als de Fyra is niet per definitie klantvriendelijker dan de openbare dienst. Twee: als de service tegenvalt, ruilen reizigers die het zich kunnen permitteren, het collectieve vervoer voor individuele, doorgaans ecologisch triester alternatieven. En drie, het is met de Fyra zoals met de banken: als de privésector er een potje van maakt, komt de zaak op het bordje van de politiek.
Kersvers minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille (PS) heeft het geweten. Maar als iemand die voor het eerst politiek met het dossier te maken krijgt, is hij er zo te zien nog niet de gevangene van. En tussen het pappen en nathouden door, laat Labille ook uitzoeken of de NMBS die rampzalige Fyra toch niet gewoon kan ‘opgeven'.
‘Rampzalige Fyra': het kan nu al de taalboekjes in om te illustreren wat een pleonasme is.
Nog voor hij zijn debuut maakte op 9 december, ontbrak het al niet aan bezwaren tegen de trein – de ingewikkelde en hoge tarieven, de omslachtige reserveringsplicht, de afgeschafte haltes, de lage frequentie, wat al niet. Maar dat was een al van tevoren verloren strijd. Hij zou er komen zoals hij was bedacht, volgens een Europees dogma waardoor de privésector aan grensoverschrijdende treinen geld moet kunnen verdienen. En daarin is voor een gewone, openbare IC-trein geen plaats, al reed tussen Brussel en Amsterdam al een volgens privé-zeden geëxploiteerde hogesnelheidstrein, de nog veel duurdere Thalys.
Het is dus niet die discussie die de Fyra nu de nek dreigt om te draaien, wel een nog veel onoverkomelijker bezwaar: dat het ding technisch al faalt in zijn primaire opdracht.
Zo blijven de principiële bezwaren ondergesneeuwd onder wat eigenlijk alleen brute pech is. Kinderziekten zijn eigen aan elke nieuwe, complexe machine, zoals vliegtuigconstructeur Boeing nu ook zijn nieuwe 787 Dreamliner nog even aan de grond moet houden.
Hoewel. De Fyra is bedacht door een semi-privéconsortium van de Nederlandse Spoorwegen (NS) met luchtvaartmaatschappij KLM. Dat laatste verklaart, tussen twee haakjes gezegd, waarom hij, anders dan de Beneluxtrein die hij zogezegd vervangt, inderdaad niet langer stopt in Nederlands politieke hoofdstad Den Haag, maar zeker nooit de luchthaven Schiphol zal voorbijrijden – áls hij rijdt.
En, zo klinkt het nu in de Nederlandse media, zowel de concessie voor de Fyra-exploitatie als de aanleg voor de hogesnelheidslijn zelf, viel uiteindelijk zo duur uit, dat een goedkopere trein al moest volstaan om de winstkansen gaaf te houden. En een niet liefdevol bejegend ukje krijgt sneller kinderziekten dan eentje dat met de beste zorgen is omringd.
Minister Labille schijnt nu te denken dat blijven aanmodderen met die Fyra niet hoeft. Waarmee hij suggereert dat we maar moeten veinzen dat het allemaal slechts een kwade droom was, dat die ongelukstrein er nooit is geweest (wat eigenlijk ook zo was), om de aloude Beneluxtrein zo snel mogelijk weer op de sporen te krijgen.
Maar mag dat wel van ‘Europa'? En hoe moet het met Nederlands heilige geloof in wat daar ‘de marktwerking' heet, de privatisering? Omdat het woord ‘geloof' niets te veel gezegd is, ziet het er voor de treinreiziger niet goed uit. Dat leert het voorbeeld van de banken.
Ondanks alle bankravages kunnen bankiers zich er nog altijd verzetten tegen de meest nette maatregel om herhaling te voorkomen: een muur tussen zaken- en depositobanken. De politiek neemt dan maar genoegen met, letterlijk, een gebaar, een louter ritueel alternatief: Nederlandse bankiers moeten nu (in een kerk!) een eed afleggen, een ‘zo helpe mij God' inbegrepen, waarin ze beloven voortaan erg oppassend te zullen zijn. Juist, ja.
Misschien kunnen privé-treinexploitanten ook zo'n eed afleggen. Dat kost toch niets.
DS, 23-01-2013 (Marc Reynebeau)