Barst
11th October 2012, 05:24
'Gij zult niet falen' is het nieuwe gebod
Een paar maanden geleden viel het me voor het eerst op. Ik keek met mijn oudste dochter naar het Jeugdjournaal. Daar was een item over de 'vakantiebank', een organisatie die - analoog aan de voedselbank - gratis vakanties uitdeelt aan gezinnen die wegens schulden of andere ellende van het absolute minimum moeten rondkomen. Goed initiatief, dacht ik: naastenliefde, geven aan de armen, kinderen een prachtweek bezorgen, et cetera. Toen het Jeugdjournaal kamperende kinderen om hun mening vroeg, bleken die echter niet zo positief. Ja, het was leuk voor de kinderen, want zij konden er ook niets aan doen dat hun ouders geen geld hadden, maar het was niet goed dat bijstandtrekkers op deze manier 'profiteerden'.
Daarmee zongen deze vogeltjes keurig zoals het gebekt was. Het is tegenwoordig hip om de mensen die vroeger nog bijstandsgerechtigden werden genoemd te bejegenen als een soort parasieten die de overheid met allerlei onsympathieke maatregelen met hun vingers uit de honingpot der gemeenschapsgeld moet houden. Deze minima hebben gefaald om hun eigen broek op te houden, schuld aan hun situatie en verdienen dus geen mededogen (en al helemaal geen gratis vakanties).
Deze houding zie ik sinds de Jeugdjournaal-aflevering steeds terugkeren. 'Gij zult niet falen' is het nieuwe gebod. Ik zag het toen Jolande Sap door de GroenLinkse partijtop vakkundig een halve bestekla in haar rug gestoken kreeg omdat 12 september om allerlei redenen twee derde van de kiezers wegliep. Toen Barack Obama werd afgebrand omdat hij er niet in slaagde in het debat met opponent Romney voldoende bezieling te tonen. Toen de Universiteit Utrecht uitvallende studenten zo beu bleek dat ze aan de poort gaat selecteren, in de hoop de faalhazen voortaan buiten de deur te houden. In het beste geval wordt een mislukkeling genegeerd. Neem psychologen: die hebben de grootste moeite om experimenten zonder fraaie resultaten gepubliceerd te krijgen, ook al zijn ze goed uitgevoerd en van groot belang voor de wetenschap.
Het gebrek aan tolerantie voor falen is merkwaardig, want mensen falen continu. Zelf ben ik bijvoorbeeld een totale mislukking als huisvrouw, geen topmoeder, een slechte speller, en een zeer middelmatig interviewer. (En terwijl ik die laatste twee zaken optyp, denk ik bij mezelf: moet ik dat wel toegeven, als journalist, in de krant? In de boeken die ik heb over hoe je jezelf dient te presenteren als freelancer staat niets over je zwakke punten etaleren. Vol zelfvertrouwen reclame maken voor jezelf, luidt het advies.)
Maar de waarheid is dat we niet allemaal overal goed in kunnen zijn. Ook al menen mensen van wel: in diverse succesvolle (en dus wel gepubliceerde) psychologische experimenten blijkt dat bijna iedereen van zichzelf denkt dat zijn eigen kwaliteiten op z'n minst bovengemiddeld zijn. Dat kan natuurlijk niet kloppen, maar het idee dat je zelf beter bent dan de ander verklaart wel voor een deel waarom het in de huidige tijdsgeest zo legitiem is om de falende medemens uitgebreid te bekritiseren. 'De bijstand? Dat zou ik niet laten gebeuren. Ik ben niet lui! Ik zou gewoon een baan zoeken. Desnoods word ik vuilnisman. En als ik tegenover Romney had gestaan in een debat, had ik hem charmant en gevat de oren gewassen.'
Blog Trouw, 10-10-2012 (Asha ten Broeke)
Een paar maanden geleden viel het me voor het eerst op. Ik keek met mijn oudste dochter naar het Jeugdjournaal. Daar was een item over de 'vakantiebank', een organisatie die - analoog aan de voedselbank - gratis vakanties uitdeelt aan gezinnen die wegens schulden of andere ellende van het absolute minimum moeten rondkomen. Goed initiatief, dacht ik: naastenliefde, geven aan de armen, kinderen een prachtweek bezorgen, et cetera. Toen het Jeugdjournaal kamperende kinderen om hun mening vroeg, bleken die echter niet zo positief. Ja, het was leuk voor de kinderen, want zij konden er ook niets aan doen dat hun ouders geen geld hadden, maar het was niet goed dat bijstandtrekkers op deze manier 'profiteerden'.
Daarmee zongen deze vogeltjes keurig zoals het gebekt was. Het is tegenwoordig hip om de mensen die vroeger nog bijstandsgerechtigden werden genoemd te bejegenen als een soort parasieten die de overheid met allerlei onsympathieke maatregelen met hun vingers uit de honingpot der gemeenschapsgeld moet houden. Deze minima hebben gefaald om hun eigen broek op te houden, schuld aan hun situatie en verdienen dus geen mededogen (en al helemaal geen gratis vakanties).
Deze houding zie ik sinds de Jeugdjournaal-aflevering steeds terugkeren. 'Gij zult niet falen' is het nieuwe gebod. Ik zag het toen Jolande Sap door de GroenLinkse partijtop vakkundig een halve bestekla in haar rug gestoken kreeg omdat 12 september om allerlei redenen twee derde van de kiezers wegliep. Toen Barack Obama werd afgebrand omdat hij er niet in slaagde in het debat met opponent Romney voldoende bezieling te tonen. Toen de Universiteit Utrecht uitvallende studenten zo beu bleek dat ze aan de poort gaat selecteren, in de hoop de faalhazen voortaan buiten de deur te houden. In het beste geval wordt een mislukkeling genegeerd. Neem psychologen: die hebben de grootste moeite om experimenten zonder fraaie resultaten gepubliceerd te krijgen, ook al zijn ze goed uitgevoerd en van groot belang voor de wetenschap.
Het gebrek aan tolerantie voor falen is merkwaardig, want mensen falen continu. Zelf ben ik bijvoorbeeld een totale mislukking als huisvrouw, geen topmoeder, een slechte speller, en een zeer middelmatig interviewer. (En terwijl ik die laatste twee zaken optyp, denk ik bij mezelf: moet ik dat wel toegeven, als journalist, in de krant? In de boeken die ik heb over hoe je jezelf dient te presenteren als freelancer staat niets over je zwakke punten etaleren. Vol zelfvertrouwen reclame maken voor jezelf, luidt het advies.)
Maar de waarheid is dat we niet allemaal overal goed in kunnen zijn. Ook al menen mensen van wel: in diverse succesvolle (en dus wel gepubliceerde) psychologische experimenten blijkt dat bijna iedereen van zichzelf denkt dat zijn eigen kwaliteiten op z'n minst bovengemiddeld zijn. Dat kan natuurlijk niet kloppen, maar het idee dat je zelf beter bent dan de ander verklaart wel voor een deel waarom het in de huidige tijdsgeest zo legitiem is om de falende medemens uitgebreid te bekritiseren. 'De bijstand? Dat zou ik niet laten gebeuren. Ik ben niet lui! Ik zou gewoon een baan zoeken. Desnoods word ik vuilnisman. En als ik tegenover Romney had gestaan in een debat, had ik hem charmant en gevat de oren gewassen.'
Blog Trouw, 10-10-2012 (Asha ten Broeke)