Barst
16th December 2011, 14:14
Prooi voor zwart gat
BRUSSEL - Een grote wolk kosmisch gas ontmoet in 2013 haar noodlot: het zwarte gat in het centrum van de Melkweg.
Astronomen hebben nabij het centrum van ons melkwegstelsel een gaswolk waargenomen die ten dode is opgeschreven: in 2013 passeert ze vlakbij een reusachtig zwart gat, en daarbij zal ze helemaal uiteengescheurd worden. Een team onder leiding van Stefan Gillesen van het Max Planck-Institut für extraterrestrische Physik in Garching bij Munchen beschrijft de ontdekking van de ongelukkige wolk in het vakblad Nature.
De sterrenkundigen hebben de gaswolk ontdekt met de Very Large Telescope (VLT), een Europese reuzentelescoop op een bergtop in Chili. De wolk is vier keer zo zwaar als de planeet aarde en ze spoedt zich met een snelheid van bijna 8,5 miljoen kilometer per uur in de richting van het reusachtige zwarte gat dat zich schuilhoudt in het midden van ons melkwegstelsel. Volgens de berekeningen van de astronomen zal de wolk in 2013 op amper veertig miljard kilometer van het zwarte gat passeren - naar kosmische normen is dat rakelings.
Zwaartekracht
Verwacht wordt dat de wolk daarbij helemaal uiteengescheurd zal worden door de zwaartekracht van het zwarte gat - die zwaartekracht trekt namelijk véél harder aan de delen van de wolk die het dichtst bij het gat komen dan aan de verderaf gelegen delen, en dat verschil in kracht verscheurt de wolk. Mogelijk komt een deel van het gas daarbij in het zwarte gat terecht, terwijl een ander deel verspreid wordt in de ruimte.
Als er gas in het zwarte gat terechtkomt, dan verwachten de astronomen dat er rond 2013 vuurwerk te zien zal zijn in het centrum van de Melkweg. Net voor het in het zwarte gat verdwijnt, wordt dat gas dan extreem verhit en in het rond geslingerd in een soort draaikolk. Daarbij zendt het intense straling uit. Als dat gebeurt, dan hopen de onderzoekers uit waarnemingen van die straling veel te kunnen bijleren over de processen die zich afspelen in de nabijheid van een zwart gat wanneer er materie in wordt opgezogen. Het zal de eerste keer zijn dat astronomen op deze manier live de vernieling van een gaswolk kunnen gadeslaan. Het zwarte gat zelf is nog nooit rechtstreeks waargenomen.
DS, 16-12-2011
BRUSSEL - Een grote wolk kosmisch gas ontmoet in 2013 haar noodlot: het zwarte gat in het centrum van de Melkweg.
Astronomen hebben nabij het centrum van ons melkwegstelsel een gaswolk waargenomen die ten dode is opgeschreven: in 2013 passeert ze vlakbij een reusachtig zwart gat, en daarbij zal ze helemaal uiteengescheurd worden. Een team onder leiding van Stefan Gillesen van het Max Planck-Institut für extraterrestrische Physik in Garching bij Munchen beschrijft de ontdekking van de ongelukkige wolk in het vakblad Nature.
De sterrenkundigen hebben de gaswolk ontdekt met de Very Large Telescope (VLT), een Europese reuzentelescoop op een bergtop in Chili. De wolk is vier keer zo zwaar als de planeet aarde en ze spoedt zich met een snelheid van bijna 8,5 miljoen kilometer per uur in de richting van het reusachtige zwarte gat dat zich schuilhoudt in het midden van ons melkwegstelsel. Volgens de berekeningen van de astronomen zal de wolk in 2013 op amper veertig miljard kilometer van het zwarte gat passeren - naar kosmische normen is dat rakelings.
Zwaartekracht
Verwacht wordt dat de wolk daarbij helemaal uiteengescheurd zal worden door de zwaartekracht van het zwarte gat - die zwaartekracht trekt namelijk véél harder aan de delen van de wolk die het dichtst bij het gat komen dan aan de verderaf gelegen delen, en dat verschil in kracht verscheurt de wolk. Mogelijk komt een deel van het gas daarbij in het zwarte gat terecht, terwijl een ander deel verspreid wordt in de ruimte.
Als er gas in het zwarte gat terechtkomt, dan verwachten de astronomen dat er rond 2013 vuurwerk te zien zal zijn in het centrum van de Melkweg. Net voor het in het zwarte gat verdwijnt, wordt dat gas dan extreem verhit en in het rond geslingerd in een soort draaikolk. Daarbij zendt het intense straling uit. Als dat gebeurt, dan hopen de onderzoekers uit waarnemingen van die straling veel te kunnen bijleren over de processen die zich afspelen in de nabijheid van een zwart gat wanneer er materie in wordt opgezogen. Het zal de eerste keer zijn dat astronomen op deze manier live de vernieling van een gaswolk kunnen gadeslaan. Het zwarte gat zelf is nog nooit rechtstreeks waargenomen.
DS, 16-12-2011