Barst
2nd January 2011, 15:00
Vergeten WikiLeaker kwijnt weg in zijn cel
BRUSSEL - Het gaat slecht met de jonge soldaat die de bron van WikiLeaks zou zijn. Het harde leven in de gevangenis eist zijn tol. De eenzame opsluiting is marteling, zeggen zijn medestanders.
Het publiek smult al wekenlang van de smeuïge details die Amerikaanse diplomaten over 's werelds politici naar Washington stuurden. En Julian Assange, die de diplomatieke telexen via zijn website WikiLeaks wereldkundig maakte, doet als een held de ronde van de internationale media. Ondertussen kwijnt Bradley Manning, de man die ervan beschuldigd wordt de bron van WikiLeaks te zijn, weg in zijn cel. Nu al 219 dagen, wachtend tot hij ergens in de lente voor de krijgsraad moet verschijnen.
Manning vierde zopas zijn 23ste verjaardag in eenzame opsluiting op de marinebasis van Quantico, in de staat Virginia. Erg vrolijk is zijn leven niet geweest. Na de scheiding van zijn ouders trok hij met zijn moeder naar Wales, maar keerde na verloop van tijd terug naar zijn vader in Oklahoma, die hem later het huis uitschopte toen bleek dat hij homo was. Drie jaar geleden nam Manning dienst als soldaat en werd naar Irak gestuurd, waar hij toegang kreeg tot de documenten die uiteindelijk op WikiLeaks belandden.
Of Manning echt de klokkenluider is, is niet bewezen. Hij werd aan de galg gepraat door een zonderlinge hacker (zie inzet). Op 26 mei werd hij gearresteerd en opgesloten op een basis in Koeweit. Op 5 juli werd hij in staat van beschuldiging gesteld wegens het doorgeven van staatsgeheimen en drie weken later overgebracht naar Quantico.
Daar zit hij sedertdien 23 uur per dag opgesloten in een kale cel van 4 meter op 2, met alleen een bed, een kraantje en een toilet. Persoonlijke spullen mag hij niet houden.
Volgens zijn advocaat, David Coombs uit Massachusetts, zit hij daar momenteel helemaal alleen. Af en toe hoort hij eens andere gevangenen die korte tijd op zijn gang verblijven, maar zien doet hij niemand.
De cipiers mogen niet met hem praten, behalve dan om te vragen of alles in orde is met hem. Dat moeten ze om de vijf minuten doen en Manning moet elke keer antwoorden. Als ze hem 's nachts niet duidelijk kunnen zien, bijvoorbeeld, omdat hij de deken boven zijn hoofd heeft getrokken, moeten ze hem wakker maken.
Dat komt omdat men wil voorkomen dat Manning zelfmoord zou plegen. Maar een militaire psychiater die Manning onderzocht bij diens aankomst in Quantico, getuigde dat diens geestelijke gezondheidstoestand niet van aard is om zo'n rigide regime te verantwoorden.
Elke dag om 5 uur moet de jongeman opstaan - in het weekeinde mag hij uitslapen tot 7 uur. Om 20 uur mag hij weer onder de wol, maar overdag is een dutje strikt verboden. Dommelt hij toch even in, dan dwingen zijn bewakers hem om rechtop te zitten of zelfs te staan.
Onderbroek
Op zijn bed liggen geen lakens en geen hoofdkussen, enkel twee dekens. Een pyjama mag Manning niet dragen, hij moet in zijn onderbroek slapen. Elke avond neemt een cipier zijn kleren mee en brengt ze 's morgens terug.
Enkele uren per dag mag Manning tv kijken, zij het alleen naar een paar lokale zenders. En hij mag lezen, althans overdag, want 's avonds wordt het boek of tijdschrift - hij mag maar één exemplaar tegelijkertijd in zijn cel hebben - weggenomen.
Ook voor het bestellen van boeken moet Manning volgens zijn advocaat de procedure stipt volgen. Hij kan niet zomaar om lectuur vragen, hij moet een welbepaalde titel opgeven, die dan door het gevangenisbestuur moet worden goedgekeurd. Als dat gebeurd is, mag één van de mensen die voorkomen op een door het bestuur goedgekeurde lijst, dat werk laten opsturen door een boekhandel. Ze mogen het dus niet zelf op de post doen.
Hetzelfde geldt voor brieven. Als de afzender niet op de lijst voorkomt, krijgt Manning ze niet te lezen. Zelf krijgt hij elke avond tussen 19 en 21.30 uur pen en papier om te corresponderen. In die periode mag hij ook een kwartiertje douchen.
Cijfer acht
Een uur per dag mag hij uit zijn cel - eten moet hij in zijn kamertje doen - om in een kale kamer te gaan 'fitnessen', al is dat een groot woord omdat hij alleen mag wandelen. Een uur lang maakt hij al stappend het cijfer acht, zegt Coombs. In zijn cel zijn turnoefeningen absoluut verboden.
Bezoekers zijn toegelaten in het weekeinde en op feestdagen van 12 tot 15 uur. Maar volgens David House is hij samen met Mannings tante en advocaat de enige bezoekers. House, een wetenschapper van het Massachusetts Institute of Technology, verklaarde op zijn blog dat hij en de soldaat meestal over fysica, computerwetenschappen of filosofie praten.
Al hangt er Manning een celstraf van 52 jaar boven het hoofd, toch droomt hij er volgens House van om fysica en politieke wetenschappen te gaan studeren. Over Mannings betrokkenheid bij WikiLeaks praten ze niet - de cipiers luisteren immers mee en bovendien wordt het gesprek opgenomen. Ik wil hem gewoon wat intellectuele stimulans geven, zegt House.
Geld inzamelen
Bij zijn jongste bezoek, vlak voor Kerstmis, merkte House hoe de gezondheid van zijn vriend achteruit gaat, zowel lichamelijk als geestelijk. Hij wijt dat aan de 'onmenselijke condities' waarin Manning moet leven.
Volgens advocaat Coombs, die Mannings dagindeling tot in het detail beschrijft op zijn website, strookt die strenge behandeling niet met de wet. Hij citeert precedenten waarin de rechtbank gevangenen die een soortgelijke behandeling kregen, vermindering of zelfs kwijtschelding van straf toekende. Maar zo'n klacht kan pas bij het begin van de zitting van de krijgsraad worden ingediend. Inmiddels weigert het gevangenisbestuur volgens Coombs het regime voor de jonge soldaat te verlichten.
Volgens sommige van Mannings supporters komt dit neer op marteling en ze dienden een klacht in bij de speciale rapporteur van de Verenigde Naties. Veel meer kunnen ze niet doen dan geld inzamelen voor Mannings verdediging en betogen tegen politici die om het hardst roepen om de strengste straffen voor de soldaat, nog voor het onderzoek rond is.
DS, 31-12-2010
BRUSSEL - Het gaat slecht met de jonge soldaat die de bron van WikiLeaks zou zijn. Het harde leven in de gevangenis eist zijn tol. De eenzame opsluiting is marteling, zeggen zijn medestanders.
Het publiek smult al wekenlang van de smeuïge details die Amerikaanse diplomaten over 's werelds politici naar Washington stuurden. En Julian Assange, die de diplomatieke telexen via zijn website WikiLeaks wereldkundig maakte, doet als een held de ronde van de internationale media. Ondertussen kwijnt Bradley Manning, de man die ervan beschuldigd wordt de bron van WikiLeaks te zijn, weg in zijn cel. Nu al 219 dagen, wachtend tot hij ergens in de lente voor de krijgsraad moet verschijnen.
Manning vierde zopas zijn 23ste verjaardag in eenzame opsluiting op de marinebasis van Quantico, in de staat Virginia. Erg vrolijk is zijn leven niet geweest. Na de scheiding van zijn ouders trok hij met zijn moeder naar Wales, maar keerde na verloop van tijd terug naar zijn vader in Oklahoma, die hem later het huis uitschopte toen bleek dat hij homo was. Drie jaar geleden nam Manning dienst als soldaat en werd naar Irak gestuurd, waar hij toegang kreeg tot de documenten die uiteindelijk op WikiLeaks belandden.
Of Manning echt de klokkenluider is, is niet bewezen. Hij werd aan de galg gepraat door een zonderlinge hacker (zie inzet). Op 26 mei werd hij gearresteerd en opgesloten op een basis in Koeweit. Op 5 juli werd hij in staat van beschuldiging gesteld wegens het doorgeven van staatsgeheimen en drie weken later overgebracht naar Quantico.
Daar zit hij sedertdien 23 uur per dag opgesloten in een kale cel van 4 meter op 2, met alleen een bed, een kraantje en een toilet. Persoonlijke spullen mag hij niet houden.
Volgens zijn advocaat, David Coombs uit Massachusetts, zit hij daar momenteel helemaal alleen. Af en toe hoort hij eens andere gevangenen die korte tijd op zijn gang verblijven, maar zien doet hij niemand.
De cipiers mogen niet met hem praten, behalve dan om te vragen of alles in orde is met hem. Dat moeten ze om de vijf minuten doen en Manning moet elke keer antwoorden. Als ze hem 's nachts niet duidelijk kunnen zien, bijvoorbeeld, omdat hij de deken boven zijn hoofd heeft getrokken, moeten ze hem wakker maken.
Dat komt omdat men wil voorkomen dat Manning zelfmoord zou plegen. Maar een militaire psychiater die Manning onderzocht bij diens aankomst in Quantico, getuigde dat diens geestelijke gezondheidstoestand niet van aard is om zo'n rigide regime te verantwoorden.
Elke dag om 5 uur moet de jongeman opstaan - in het weekeinde mag hij uitslapen tot 7 uur. Om 20 uur mag hij weer onder de wol, maar overdag is een dutje strikt verboden. Dommelt hij toch even in, dan dwingen zijn bewakers hem om rechtop te zitten of zelfs te staan.
Onderbroek
Op zijn bed liggen geen lakens en geen hoofdkussen, enkel twee dekens. Een pyjama mag Manning niet dragen, hij moet in zijn onderbroek slapen. Elke avond neemt een cipier zijn kleren mee en brengt ze 's morgens terug.
Enkele uren per dag mag Manning tv kijken, zij het alleen naar een paar lokale zenders. En hij mag lezen, althans overdag, want 's avonds wordt het boek of tijdschrift - hij mag maar één exemplaar tegelijkertijd in zijn cel hebben - weggenomen.
Ook voor het bestellen van boeken moet Manning volgens zijn advocaat de procedure stipt volgen. Hij kan niet zomaar om lectuur vragen, hij moet een welbepaalde titel opgeven, die dan door het gevangenisbestuur moet worden goedgekeurd. Als dat gebeurd is, mag één van de mensen die voorkomen op een door het bestuur goedgekeurde lijst, dat werk laten opsturen door een boekhandel. Ze mogen het dus niet zelf op de post doen.
Hetzelfde geldt voor brieven. Als de afzender niet op de lijst voorkomt, krijgt Manning ze niet te lezen. Zelf krijgt hij elke avond tussen 19 en 21.30 uur pen en papier om te corresponderen. In die periode mag hij ook een kwartiertje douchen.
Cijfer acht
Een uur per dag mag hij uit zijn cel - eten moet hij in zijn kamertje doen - om in een kale kamer te gaan 'fitnessen', al is dat een groot woord omdat hij alleen mag wandelen. Een uur lang maakt hij al stappend het cijfer acht, zegt Coombs. In zijn cel zijn turnoefeningen absoluut verboden.
Bezoekers zijn toegelaten in het weekeinde en op feestdagen van 12 tot 15 uur. Maar volgens David House is hij samen met Mannings tante en advocaat de enige bezoekers. House, een wetenschapper van het Massachusetts Institute of Technology, verklaarde op zijn blog dat hij en de soldaat meestal over fysica, computerwetenschappen of filosofie praten.
Al hangt er Manning een celstraf van 52 jaar boven het hoofd, toch droomt hij er volgens House van om fysica en politieke wetenschappen te gaan studeren. Over Mannings betrokkenheid bij WikiLeaks praten ze niet - de cipiers luisteren immers mee en bovendien wordt het gesprek opgenomen. Ik wil hem gewoon wat intellectuele stimulans geven, zegt House.
Geld inzamelen
Bij zijn jongste bezoek, vlak voor Kerstmis, merkte House hoe de gezondheid van zijn vriend achteruit gaat, zowel lichamelijk als geestelijk. Hij wijt dat aan de 'onmenselijke condities' waarin Manning moet leven.
Volgens advocaat Coombs, die Mannings dagindeling tot in het detail beschrijft op zijn website, strookt die strenge behandeling niet met de wet. Hij citeert precedenten waarin de rechtbank gevangenen die een soortgelijke behandeling kregen, vermindering of zelfs kwijtschelding van straf toekende. Maar zo'n klacht kan pas bij het begin van de zitting van de krijgsraad worden ingediend. Inmiddels weigert het gevangenisbestuur volgens Coombs het regime voor de jonge soldaat te verlichten.
Volgens sommige van Mannings supporters komt dit neer op marteling en ze dienden een klacht in bij de speciale rapporteur van de Verenigde Naties. Veel meer kunnen ze niet doen dan geld inzamelen voor Mannings verdediging en betogen tegen politici die om het hardst roepen om de strengste straffen voor de soldaat, nog voor het onderzoek rond is.
DS, 31-12-2010