Barst
11th November 2010, 13:16
Skid Row, de daklozenhoofdstad van Amerika
LOS ANGELES - In het midden van Los Angeles, op amper een kwartier rijden van Hollywood, ligt Skid Row. Hier wonen tot 10.000 daklozen op straat. Het is daarmee de daklozenhoofdstad van Amerika. Door de economische crisis komen steeds meer middenklassers in Skid Row terecht.
Het is zondagvoormiddag en bloedheet. Voor ons wandelt een blanke familie toeristen: moeder, twee schattige kinderen en vader die paniekerig op de landkaart kijkt. We zijn in het oude centrum van Los Angeles, maar dit is geen plek om als toerist rustig rond te kuieren en te genieten van het uitzicht.
Zo ver het oog reikt, zitten mensen tussen het afval dat stinkt in de loden zon. Velen zijn onder invloed van drank of drugs. Op de straten liggen resten junkfood: rottende donuts en burgers vol maden en vliegen. Overal – werkelijk o-ver-al – ruikt het naar uitwerpselen, want sanitaire voorzieningen zijn er niet.
‘Welkom in Skid Row' zegt Conor Johnson wanneer hij me binnenlaat in het Saint Vincent's Cardinal Manning Center, een opvangtehuis voor daklozen. De hele stad Los Angeles telt zowat 50.000 daklozen per nacht. Zowat 10.000 van hen zitten hier in Skid Row, de daklozenhoofdstad van Amerika. De grenzen van Skid Row zijn Third Street, Seventh Street, Alameda en Main; goed voor ongeveer twee vierkante kilometer pure armoede. ‘Veel mensen die in Los Angeles wonen, weten niet eens dat deze plek bestaat', zegt Conor, terwijl hij me rondleidt in het tehuis.
De economische crisis heeft in Amerika diepe wonden geslagen en dat merken ze ook bij de hulporganisaties. De US Conference of Mayors rapporteerde een stijging van 10 tot 15 procent van mensen die in 2009 voor het eerst voedselhulp nodig hadden. In totaal hadden in L.A. 1,2 miljoen mensen maandelijks nood aan voedselhulp. Verwacht wordt dat dat cijfer in 2010 nog hoger zal liggen.
In augustus 2010 bereikte de werkloosheid in Los Angeles namelijk een nieuwe recordhoogte: 12,4 procent van de bevolking zit zonder job.De religieuze leiders in Los Angeles waarschuwden eerder dit najaar voor een stevige stijging van de dakloosheid, zeker nu uitlekte dat de overheid wil gaan besparen op voedselbedeling.
Conor Johnson bevestigt de vrees. Hij ziet de laatste maanden steeds meer nieuwe ‘inwoners' opduiken in Skid Row. ‘Mensen die vroeger niet eens in deze wijk kwamen, doen nu een beroep op ons. We zien mensen uit de middenklasse die door pech, ziekte of foute beslissingen omlaag zijn getuimeld op de sociale ladder. En ze hebben het moeilijk om overeind te krabbelen.'
De financiële druk is hoog in een stad als Los Angeles. De belangrijkste reden voor dakloosheid is het gebrek aan betaalbare woningen. ‘Normaal gezien zou maar dertig procent van je inkomen naar de huur van je appartement of huis mogen gaan. In L.A. loopt dat bij sommigen op tot 60 of 70 procent. Tot ze op een punt komen dat ze het niet meer redden, schulden maken en op straat terechtkomen.'
Een vangnet van de overheid is er amper en dus ontwikkelden de opvangtehuizen sociale projecten. ‘Wij begeleiden mensen hier en leren hen hoeveel ze aan huur mogen spenderen. We hebben hier verderop appartementen, die we aan werkende mensen verhuren aan dertig procent van hun inkomen, hoeveel dat ook bedraagt. Sommigen ‘huren' hier voor 60, 70 dollar per maand een kamer.'
Loterij
In de grote ontspanningsruimte van het opvangtehuis zitten enkele tientallen daklozen op groot scherm naar een American Footballwedstrijd te kijken. Op de eerste verdieping zijn de bedden vlak naast elkaar opgesteld in een reusachtige hal. ‘'sAvonds moeten daklozen een bed komen reserveren', vertelt Conor. Wat er gebeurt als er meer daklozen dan bedden zijn? ‘Dan houden we een loting. De namen gaan een hoed in. Wie wint, krijgt een bed, wie verliest moet op straat slapen.' Hij vertelt het alsof het de normaalste zaak ter wereld is.
De stad Los Angeles heeft een ‘oplossing' bedacht voor de verliezers van de loting, legt Conor uit. Eigenlijk mag je niet wildkamperen in Los Angeles, maar voor dit deel van de stad werd de wet aangepast: vanaf 21 uur mogen er tenten worden opgezet; om half zeven 's morgens moeten ze weer weg zijn. Elke avond opnieuw wordt hier een geïmproviseerde, tijdelijke stad gebouwd. Sommige delen van Skid Row staan om middernacht barstensvol tentjes, alsof het een festivalcamping is. Maar geen groene wei hier, zelfs geen park. De tentjes staan in rijen opgesteld op het voetpad. Wie geen tentje heeft, wikkelt zich in bundels dekens of karton.
We lopen met Conor het opvangtehuis uit. In de straten waait de armoede ons in het gezicht. Het is een vreemd contrast: een kwartiertje verder ligt Hollywood, met zijn cinemazalen en discotheken. Skid Row lijkt wel een andere wereld.
Dit is de onderbuik van Amerika, een laatste toevluchtsoord voor hen die het ritme van de maatschappij niet kunnen volgen. ‘Kijk maar eens goed rond. Nergens ter wereld vind je een plek als deze', zegt een dakloze ons, ‘zelfs niet in een derdewereldland.' Hij sloft verder voor we zijn naam kunnen vragen.
Het lot kan hard en ironisch zijn. Van bijna overal in Skid Row zijn de wolkenkrabbers van banken als Wells Fargo te zien. Veel daklozen wijzen woedend naar de torens als ze uitleggen hoe ze hier terechtkwamen, door ziekte, ontslag of een scheiding.
Op Skid Row kan je de ingehouden agressie voortdurend voelen. Ik voel me nooit op mijn gemak en word zelfs een paar keer bedreigd. Zodra de daklozen een camera zien, worden ze wantrouwig. ‘Als je niet snel maakt dat je wegkomt they'll fuck y'all up. Ze zullen je stevig toetakelen. Zeg niet dat je niet eerst gewaarschuwd werd', zegt een robuuste kerel van achter het hek van het San Julianpark. Het is een logische reactie. Want er hangt naast stank ook schaamte in de lucht in Skid Row. Velen willen niet herkenbaar geportretteerd worden. De meesten willen niet praten over hoe ze in deze miserie zijn terecht gekomen.
Zij die geen schaamte meer kennen, hebben meestal de hoop opgegeven. Op de hoek van wat ooit een winkel was, ligt een prostituee van naar schatting zestig. De groeven in haar gelaat zijn de blijvende littekens van de slijtageslag in de straten van Skid Row. Ze probeert me zelfs niet te verleiden. Ze glimlacht de lach van de verdoving en haalt sigaretten uit haar onderbroek.
Coherente gesprekken voeren met de daklozen is niet eenvoudig. Vaak dwaalt het gesprek af naar samenzweringstheorieën en religie. Pas later vertelt Conor me hoe dat komt: ‘Heel wat daklozen hebben een psychologische aandoening: schizofrenie, psychoses, angstaanvallen, … You name it.' De National Coalition for the Homeless houdt het aantal geestelijk zieken onder de daklozen op een kwart. Volgens Conor en het Saint Vincent's Cardinal Manning Center zijn het er veel meer.
We wandelen voorbij een boomlange, graatmagere zwarte vrouw die geen muziek nodig heeft om zich uit de naad te dansen. Wanneer ze ons ziet, roept ze: ‘White girls can't dance' en laat een hysterische lach volgen. Nemen ze dan geen geneesmiddelen, wil ik weten? ‘We geven hen medicatie en proberen hen ervan te overtuigen die ook te nemen. Maar het grote probleem is dat velen hun medicijnen mengen met hun gewone drugs – crack, heroïne, cocaïne – en niemand weet wat dat doet met je lichaam.'
Aantrekkingskracht
Drugs zijn alomtegenwoordig op Skid Row. Druggebruikers snuiven en spuiten zonder zich zorgen te maken om omstaanders. Toch zien we weinig dealers, op het groepje stevige zwarten op de straathoek na. ‘Zij blijven hier niet. Ze komen 's ochtends hiernaartoe om hun pakketjes af te leveren. Het valt op, want dan zie je plots hele mooie wagens Skid Row binnenrijden.' Pendelgangsters van verschillende misdaadgroepen bevoorraden Skid Row om extra poen op te strijken. In juli nog werden 80 gangsters van liefst 32 bendes gearresteerd omdat ze drugs dealden op Skid Row. ‘Wie drugs dealt en geld verdient aan de meest kwetsbaren van onze maatschappij zal gearresteerd worden', zei de openbare aanklager Carmen Trutanich onlangs op een persconferentie.
Dit deel van Los Angeles oefende altijd al een aantrekkingskracht uit op de marginalen. In de beginjaren van dit stadsdeel, eind negentiende eeuw, werd hier een station gebouwd. Het centrum van L.A., dat lang landbouwgrond was, werd plots industriegebied. Er kwamen mannen vanuit de hele streek om in de fabrieken te gaan werken. Rondom het station werden hotels neergepoot, waar het goedkoop leven was voor de tijdelijke inwoners. Er kwamen ook cafés en prostituees vonden hun weg naar de arbeiders.
Toen in de jaren 30 de depressie toesloeg na de beurscrash, werd Los Angeles een trekpleister. Wie in de VS een beter leven zocht, kwam naar hier. Wie dat betere leven niet vond, kwam in de armoede en vaak op Skid Row terecht. De eerste opvangtehuizen werden gebouwd om de sociaal achtergestelden te helpen. En toen na de Tweede Wereldoorlog de industrie ook nog eens begon te slabakken, gleed Skid Row helemaal af: de werkers vertrokken en de probleemgevallen bleven over.
De stad Los Angeles heeft sindsdien geregeld geprobeerd om van Skid Row een leefbare plek te maken. Ook recent nog. In 2006 werden 50extra agenten ingezet om in Skid Row te werken. Maar met het geld dat aan de politieagenten wordt besteed, zouden veel zinnigere dingen kunnen worden gedaan, zeggen hulporganisaties.
De voorbij decennia werden verschillende strategieën gebruikt om Skid Row te reanimeren. Het meest drastische plan lag op tafel in de jaren 70: het slopen van heel Skid Row. Dat ging uiteindelijk niet door. Los Angeles heeft sedertdien heel wat opsmuk- en renovatiewerk verricht. Zo werd het San Julianpark aangeplant om Skid Row een rustige, mooiere aanblik te geven. Ook het beruchte El Rey-hotel werd opgekalefaterd en omgedoopt tot het Weingart Center. Maar geen enkele strategie lijkt te werken. De straten liggen nog steeds vol daklozen en verslaafden. En het ziet er niet naar uit dat het ooit zal veranderen.
Blog DS, 10-11-2010 (Kristof Hoefkens)
LOS ANGELES - In het midden van Los Angeles, op amper een kwartier rijden van Hollywood, ligt Skid Row. Hier wonen tot 10.000 daklozen op straat. Het is daarmee de daklozenhoofdstad van Amerika. Door de economische crisis komen steeds meer middenklassers in Skid Row terecht.
Het is zondagvoormiddag en bloedheet. Voor ons wandelt een blanke familie toeristen: moeder, twee schattige kinderen en vader die paniekerig op de landkaart kijkt. We zijn in het oude centrum van Los Angeles, maar dit is geen plek om als toerist rustig rond te kuieren en te genieten van het uitzicht.
Zo ver het oog reikt, zitten mensen tussen het afval dat stinkt in de loden zon. Velen zijn onder invloed van drank of drugs. Op de straten liggen resten junkfood: rottende donuts en burgers vol maden en vliegen. Overal – werkelijk o-ver-al – ruikt het naar uitwerpselen, want sanitaire voorzieningen zijn er niet.
‘Welkom in Skid Row' zegt Conor Johnson wanneer hij me binnenlaat in het Saint Vincent's Cardinal Manning Center, een opvangtehuis voor daklozen. De hele stad Los Angeles telt zowat 50.000 daklozen per nacht. Zowat 10.000 van hen zitten hier in Skid Row, de daklozenhoofdstad van Amerika. De grenzen van Skid Row zijn Third Street, Seventh Street, Alameda en Main; goed voor ongeveer twee vierkante kilometer pure armoede. ‘Veel mensen die in Los Angeles wonen, weten niet eens dat deze plek bestaat', zegt Conor, terwijl hij me rondleidt in het tehuis.
De economische crisis heeft in Amerika diepe wonden geslagen en dat merken ze ook bij de hulporganisaties. De US Conference of Mayors rapporteerde een stijging van 10 tot 15 procent van mensen die in 2009 voor het eerst voedselhulp nodig hadden. In totaal hadden in L.A. 1,2 miljoen mensen maandelijks nood aan voedselhulp. Verwacht wordt dat dat cijfer in 2010 nog hoger zal liggen.
In augustus 2010 bereikte de werkloosheid in Los Angeles namelijk een nieuwe recordhoogte: 12,4 procent van de bevolking zit zonder job.De religieuze leiders in Los Angeles waarschuwden eerder dit najaar voor een stevige stijging van de dakloosheid, zeker nu uitlekte dat de overheid wil gaan besparen op voedselbedeling.
Conor Johnson bevestigt de vrees. Hij ziet de laatste maanden steeds meer nieuwe ‘inwoners' opduiken in Skid Row. ‘Mensen die vroeger niet eens in deze wijk kwamen, doen nu een beroep op ons. We zien mensen uit de middenklasse die door pech, ziekte of foute beslissingen omlaag zijn getuimeld op de sociale ladder. En ze hebben het moeilijk om overeind te krabbelen.'
De financiële druk is hoog in een stad als Los Angeles. De belangrijkste reden voor dakloosheid is het gebrek aan betaalbare woningen. ‘Normaal gezien zou maar dertig procent van je inkomen naar de huur van je appartement of huis mogen gaan. In L.A. loopt dat bij sommigen op tot 60 of 70 procent. Tot ze op een punt komen dat ze het niet meer redden, schulden maken en op straat terechtkomen.'
Een vangnet van de overheid is er amper en dus ontwikkelden de opvangtehuizen sociale projecten. ‘Wij begeleiden mensen hier en leren hen hoeveel ze aan huur mogen spenderen. We hebben hier verderop appartementen, die we aan werkende mensen verhuren aan dertig procent van hun inkomen, hoeveel dat ook bedraagt. Sommigen ‘huren' hier voor 60, 70 dollar per maand een kamer.'
Loterij
In de grote ontspanningsruimte van het opvangtehuis zitten enkele tientallen daklozen op groot scherm naar een American Footballwedstrijd te kijken. Op de eerste verdieping zijn de bedden vlak naast elkaar opgesteld in een reusachtige hal. ‘'sAvonds moeten daklozen een bed komen reserveren', vertelt Conor. Wat er gebeurt als er meer daklozen dan bedden zijn? ‘Dan houden we een loting. De namen gaan een hoed in. Wie wint, krijgt een bed, wie verliest moet op straat slapen.' Hij vertelt het alsof het de normaalste zaak ter wereld is.
De stad Los Angeles heeft een ‘oplossing' bedacht voor de verliezers van de loting, legt Conor uit. Eigenlijk mag je niet wildkamperen in Los Angeles, maar voor dit deel van de stad werd de wet aangepast: vanaf 21 uur mogen er tenten worden opgezet; om half zeven 's morgens moeten ze weer weg zijn. Elke avond opnieuw wordt hier een geïmproviseerde, tijdelijke stad gebouwd. Sommige delen van Skid Row staan om middernacht barstensvol tentjes, alsof het een festivalcamping is. Maar geen groene wei hier, zelfs geen park. De tentjes staan in rijen opgesteld op het voetpad. Wie geen tentje heeft, wikkelt zich in bundels dekens of karton.
We lopen met Conor het opvangtehuis uit. In de straten waait de armoede ons in het gezicht. Het is een vreemd contrast: een kwartiertje verder ligt Hollywood, met zijn cinemazalen en discotheken. Skid Row lijkt wel een andere wereld.
Dit is de onderbuik van Amerika, een laatste toevluchtsoord voor hen die het ritme van de maatschappij niet kunnen volgen. ‘Kijk maar eens goed rond. Nergens ter wereld vind je een plek als deze', zegt een dakloze ons, ‘zelfs niet in een derdewereldland.' Hij sloft verder voor we zijn naam kunnen vragen.
Het lot kan hard en ironisch zijn. Van bijna overal in Skid Row zijn de wolkenkrabbers van banken als Wells Fargo te zien. Veel daklozen wijzen woedend naar de torens als ze uitleggen hoe ze hier terechtkwamen, door ziekte, ontslag of een scheiding.
Op Skid Row kan je de ingehouden agressie voortdurend voelen. Ik voel me nooit op mijn gemak en word zelfs een paar keer bedreigd. Zodra de daklozen een camera zien, worden ze wantrouwig. ‘Als je niet snel maakt dat je wegkomt they'll fuck y'all up. Ze zullen je stevig toetakelen. Zeg niet dat je niet eerst gewaarschuwd werd', zegt een robuuste kerel van achter het hek van het San Julianpark. Het is een logische reactie. Want er hangt naast stank ook schaamte in de lucht in Skid Row. Velen willen niet herkenbaar geportretteerd worden. De meesten willen niet praten over hoe ze in deze miserie zijn terecht gekomen.
Zij die geen schaamte meer kennen, hebben meestal de hoop opgegeven. Op de hoek van wat ooit een winkel was, ligt een prostituee van naar schatting zestig. De groeven in haar gelaat zijn de blijvende littekens van de slijtageslag in de straten van Skid Row. Ze probeert me zelfs niet te verleiden. Ze glimlacht de lach van de verdoving en haalt sigaretten uit haar onderbroek.
Coherente gesprekken voeren met de daklozen is niet eenvoudig. Vaak dwaalt het gesprek af naar samenzweringstheorieën en religie. Pas later vertelt Conor me hoe dat komt: ‘Heel wat daklozen hebben een psychologische aandoening: schizofrenie, psychoses, angstaanvallen, … You name it.' De National Coalition for the Homeless houdt het aantal geestelijk zieken onder de daklozen op een kwart. Volgens Conor en het Saint Vincent's Cardinal Manning Center zijn het er veel meer.
We wandelen voorbij een boomlange, graatmagere zwarte vrouw die geen muziek nodig heeft om zich uit de naad te dansen. Wanneer ze ons ziet, roept ze: ‘White girls can't dance' en laat een hysterische lach volgen. Nemen ze dan geen geneesmiddelen, wil ik weten? ‘We geven hen medicatie en proberen hen ervan te overtuigen die ook te nemen. Maar het grote probleem is dat velen hun medicijnen mengen met hun gewone drugs – crack, heroïne, cocaïne – en niemand weet wat dat doet met je lichaam.'
Aantrekkingskracht
Drugs zijn alomtegenwoordig op Skid Row. Druggebruikers snuiven en spuiten zonder zich zorgen te maken om omstaanders. Toch zien we weinig dealers, op het groepje stevige zwarten op de straathoek na. ‘Zij blijven hier niet. Ze komen 's ochtends hiernaartoe om hun pakketjes af te leveren. Het valt op, want dan zie je plots hele mooie wagens Skid Row binnenrijden.' Pendelgangsters van verschillende misdaadgroepen bevoorraden Skid Row om extra poen op te strijken. In juli nog werden 80 gangsters van liefst 32 bendes gearresteerd omdat ze drugs dealden op Skid Row. ‘Wie drugs dealt en geld verdient aan de meest kwetsbaren van onze maatschappij zal gearresteerd worden', zei de openbare aanklager Carmen Trutanich onlangs op een persconferentie.
Dit deel van Los Angeles oefende altijd al een aantrekkingskracht uit op de marginalen. In de beginjaren van dit stadsdeel, eind negentiende eeuw, werd hier een station gebouwd. Het centrum van L.A., dat lang landbouwgrond was, werd plots industriegebied. Er kwamen mannen vanuit de hele streek om in de fabrieken te gaan werken. Rondom het station werden hotels neergepoot, waar het goedkoop leven was voor de tijdelijke inwoners. Er kwamen ook cafés en prostituees vonden hun weg naar de arbeiders.
Toen in de jaren 30 de depressie toesloeg na de beurscrash, werd Los Angeles een trekpleister. Wie in de VS een beter leven zocht, kwam naar hier. Wie dat betere leven niet vond, kwam in de armoede en vaak op Skid Row terecht. De eerste opvangtehuizen werden gebouwd om de sociaal achtergestelden te helpen. En toen na de Tweede Wereldoorlog de industrie ook nog eens begon te slabakken, gleed Skid Row helemaal af: de werkers vertrokken en de probleemgevallen bleven over.
De stad Los Angeles heeft sindsdien geregeld geprobeerd om van Skid Row een leefbare plek te maken. Ook recent nog. In 2006 werden 50extra agenten ingezet om in Skid Row te werken. Maar met het geld dat aan de politieagenten wordt besteed, zouden veel zinnigere dingen kunnen worden gedaan, zeggen hulporganisaties.
De voorbij decennia werden verschillende strategieën gebruikt om Skid Row te reanimeren. Het meest drastische plan lag op tafel in de jaren 70: het slopen van heel Skid Row. Dat ging uiteindelijk niet door. Los Angeles heeft sedertdien heel wat opsmuk- en renovatiewerk verricht. Zo werd het San Julianpark aangeplant om Skid Row een rustige, mooiere aanblik te geven. Ook het beruchte El Rey-hotel werd opgekalefaterd en omgedoopt tot het Weingart Center. Maar geen enkele strategie lijkt te werken. De straten liggen nog steeds vol daklozen en verslaafden. En het ziet er niet naar uit dat het ooit zal veranderen.
Blog DS, 10-11-2010 (Kristof Hoefkens)