Barst
3rd November 2010, 18:02
Keetschoppers in Zelzate: Wie zijn ze? Wat drijft hen?
ZELZATE - Jaren geleden sprak iedereen er over de Bombello's. Nu heeft Zelzate, 12.000 zielen groot, de Colruyt-bende, die zondag zwaar tekeerging tegen de lokale Chiro. ‘Ze vonden het hier zo saai. En daar gingen ze verandering in brengen, zeiden ze.' De kwestie splijt het gemeentebestuur. Enkele raadsleden pleiten voor nultolerantie, maar de burgemeester is tegen. ‘Een dokter schrijft pas medicatie voor als hij de patiënt grondig onderzocht heeft.'
‘Meestal zitten ze daar.' De jongeman wijst van op de Colruyt-parking naar een oude, groene legertank in een grasperkje naast een rij bushaltes, vijftig meter verderop. Nog eens vijftig meter verder staat de blauwwitte tent waar zondag een van hen een chiroleider neerstak. ‘Tiens, vroeger stonden er meer grote bomen rond die tank. Er is gesnoeid. Geen slechte beslissing', lacht hij. Zijn naam of foto mogen niet in de krant. ‘Ik wil geen miserie.' Met de Colruyt-bende dus. Vanwaar eigenlijk die naam? ‘Ze hebben hier een tijdlang klanten lastiggevallen, diefstallen gepleegd ook. Ze verzamelen hier na schooltijd, al dan niet om te wachten op een bus, en van het een kwam het ander.'
Ruïna schoppen
Bijna iedereen die op de parking de vraag krijgt, bevestigt dat hij van de bende gehoord heeft. Meer info geven, wil haast niemand. Yuhin Gaspard en Tom Dewaele, beiden 16, hebben geen bezwaar. Blijkt dat we wat achterlopen. ‘Sinds een paar maanden heten ze Ruïna', zegt Yuhin. ‘Een vreemd woord voor kracht of zo', denkt Tom. Bijna: het is een term uit de straat- en hiphopcultuur, ook soms gespeld als ‘rwina'. ‘Ruïna schoppen' of ‘trappen' betekent zoveel als chaos veroorzaken, de boel op stelten zetten, uit de hand laten lopen.
Zelf hebben de twee nog geen vodden gehad met de bende, maar allebei herinneren ze zich meerdere fuiven waar Ruïna de hand had in zware vechtpartijen en kennen ze mensen die wel al problemen hadden. ‘Een tijdje terug was een vriend van mij verliefd op een meisje. Een gast van Ruïna had ook een oogje op haar. Er werd hem duidelijk gemaakt dat hij zich niks in het hoofd moest halen. Yuhin: ‘Maar een tijdje later is hij toch iets met haar begonnen.' Het heeft niet lang geduurd. ‘Hij is toen de hele zomervakantie naar Eeklo getrokken, uit vrees voor geweld.' Het blijft even stil. ‘Nu, hij is ook wel een beetje een schijtluis.'
In grootsteden betekent één bende meestal ook rivalen. Hier in Zelzate niet, zeggen Tom en Yuhin. Vroeger was het vooral de Bombello-familie die herrie schopte en louche zaakjes deed. Nu zijn die wat kalmer en is het haast al Ruïna wat de klok slaat.
Vandaag is er rond de legertank niemand te bespeuren. Een zestal chirojongens is nog bezig met de opruimbeurt die zondag zo abrupt verstoord werd. ‘Geen commentaar', klinkt het daar ingestudeerd en duidelijk. ‘We willen zo weinig mogelijk met de pers te maken hebben.' Uit vrees voor nieuw geweld? Eentje knikt, de anderen verpinken niet.
‘'t Is vakantie', zo verklaart Yuhin de lege buszone. ‘Misschien zitten ze in Eeklo, of in Gent. Soms zijn ze ook te vinden op het voetbalveldje naast de bibliotheek.' Het ligt op nog geen kilometer afstand. De Ruïna dragen geen gemeenschappelijke kleren, krijgen we nog mee, maar als we daar jongeren met laaghangende, wijde jeans zien en ‘heel grote jassen', is het wellicht bingo.
Helaas, alleen enkele voetballertjes van een jaar of twaalf. Maar ook zij kennen stuk voor stuk Ruïna-verhalen uit de eerste of de tweede hand. ‘Tijdens de kermis verzamelen ze altijd rond de boksauto's. Twee jaar geleden is mijn zus tegen het lief van een van hen gereden. Ze hebben haar gewoon uit die auto gesleurd.' Een ander heeft het over een verkrachting in een zonnecenter, afpersing, drugs dealen, diefstal, over die keer dat een Ruïna-lid de tanden van een chiroleider uitsloeg met een ijzeren staaf. En ook hier wil niemand zijn naam geven.
Het valt op hoeveel ze weten over Ruïna. Dat ze met een stuk of vijftig zijn, ‘maar dat er maar twintig “echte” zijn, de rest hangt er maar een beetje bij'. Dat het allemaal allochtonen zijn, op één na. Dat de jongsten een jaar of twaalf zijn en de oudsten rond de twintig. Dat er niet echt een inwijdingsritueel is, maar dat de meesten toch minstens een paar keer hebben moeten stelen in de Colruyt om hun lef te bewijzen. En dat de leider ene Zakaria is, van Algerijnse origine en intussen meerderjarig. ‘Hij is al verschillende keren opgepakt, maar telkens komt hij snel weer op vrije voeten.' En ‘de flikken zijn bang van hem'.
Maar eerlijk is eerlijk. ‘Afgelopen zaterdag heeft Zakaria op die chirofuif één kopstoot uitgedeeld en is hij weggegaan.' Aan het woord is een klein, heftig mannetje van een jaar of veertien. Hij is er net bijgekomen. Een vat vol straffe verhalen, over Ruïna, zijn vader, zijn nonkels. We blijken de eer te hebben met een echte Bombello. ‘Hij begint spontaan een rapnummer te zingen: Het is wijs hè schat, je hebt mij gehad/wist je dat, het was een weddenschap/maar toen ik zei, jaja het is voorbij/begon je me te haten, en over me te praten/nee, ik heb geen spijt, het is realiteit, ik ben je beter kwijt/tja, ik weet je bent gebroken, ‘k heb in je hart gestoken. ‘Een nummer van Lucas, iemand van Ruïna.' Ook de anderen kennen het nummer. 'Ik heb Ruïna, jij staat alleen, zingt hij ook nog.' ‘En ken je Zelzate Bitch?'
Nultolerantie
Valt die zware agressie van zondag te verklaren? De freelancejournalist Thomas Blommaert, die zich twee jaar onderdompelde in het fabrieksdorp en daar een warm onthaalde kroniek over schreef (Ik was nog nooit in Zelzate geweest) was niet verbaasd dat er weer heibel was, wel verbaasd over ‘de omvang en de ernst' van de feiten.
‘Het probleem sleept al een tijd aan.' Uiteraard spelen de bekende sociaaleconomische factoren een rol, maar er is volgens hem ook de verveling. ‘Behalve scouts, Chiro en voetbal is er hier niet zo veel. Er is al meermaals gevraagd om een jeugdhuis.' Tot nu zonder resultaat. De voetballertjes bij de bib bevestigen die lezing. ‘Toen ze begonnen, zeiden ze dat het hier veel te saai was, dat ze daar eens verandering gingen in brengen.'
Volgens Blommaert gaat het gemeentebestuur niet helemaal vrijuit. ‘Ik ben zelf jaren als buurtwerker actief geweest, en ik besef heel goed dat je dit probleem niet in één-twee-drie oplost, maar ik kan me niet van de indruk ontdoen dat men de situatie wat heeft laten verrotten. Ik hoor ook dat de politie schrik heeft.' Misschien, aldus Blommaert, moeten een paar van die jongens gewoon even ‘uit de samenleving genomen worden'. ‘In elk geval moet men het probleem individualiseren, niet collectiviseren. Dit gaat niet over “de jongeren” of “de allochtonen”.'
Wat de zaken er volgens Blommaert niet op vereenvoudigt, is dat Zelzate wordt bestuurd door een coalitie liberalen-socialisten, en die zitten in deze allerminst op dezelfde lijn, waardoor er geen duidelijke visie is. ‘De liberalen schreeuwen om zero tolerance. Maar burgemeester Freddy De Vilder (SP.A) is daar geen voorstander van.'
Extreemrechts
Dat laatste is nog zacht uitgedrukt. De Vilder heeft het over de ‘extreemrechtse' voorstellen van de liberalen.
‘Ze willen een samenscholingsverbod, nultolerantie en een avondklok. Ik keur ten stelligste af wat er het voorbije weekend gebeurd is, zulk gedrag is totaal onaanvaardbaar, maar ik vind niet dat we met een tweeloop op een mug moeten schieten.' Temeer omdat we de ware toedracht van de feiten nog niet kennen, aldus de burgemeester. ‘Alsof die jongeren zondag uit het niets dergelijk geweld hebben gepleegd. Dat is niet het geval. De zaterdagavond zijn er op die fuif meerdere vechtpartijen geweest. Er moet toen iets gebeurd zijn waardoor er een vonk is overgeslagen.' De Vilder wil de resultaten van het gerechtelijk onderzoek afwachten. ‘Een dokter schrijft toch pas medicatie voor als hij de patiënt onderzocht heeft?'
En zeggen dat ze op de goeie weg waren. ‘Begin dit jaar zijn er ook problemen geweest. Toen is er een aanpak uitgewerkt, en die heeft vruchten afgeworpen. We zijn onder meer met die jongeren rond de tafel gaan zitten. De terreur rond de Colruyt nam af, er waren geen rellen meer. In de zomer is er een voetbaltornooi georganiseerd en hebben die gasten zelfs tegen de politie gespeeld. Zondag zijn die resultaten helemaal kapotgeklopt. Welnu, dat is niet zomaar gebeurd.'
Als het aan De Vilder ligt, komt er in geen geval een avondklok, ongeacht de resultaten van het onderzoek. De liberalen zijn nochtans niet de enigen die daarom vragen. En voor sommige bewoners mag het nog verder gaan.
‘Zondag, na de feiten, was ik bij die tent. Mijn haar kwam recht bij wat ik daar hoorde. Ik werd uitgescholden voor het vuil van de straat. “Hang ze op aan de hoogste boom op de markt. Breng ze terug naar waar ze vandaan komen en gooi ze boven de oceaan uit het vliegtuig”, dat soort uitspraken. Terwijl we hier spreken over jongeren met schoolachterstand, uit eenoudergezinnen, wier vader of moeder niet liever heeft dan dat ze het huis uit zijn. '
DS, 03-11-2010 (Jan Desloover)
ZELZATE - Jaren geleden sprak iedereen er over de Bombello's. Nu heeft Zelzate, 12.000 zielen groot, de Colruyt-bende, die zondag zwaar tekeerging tegen de lokale Chiro. ‘Ze vonden het hier zo saai. En daar gingen ze verandering in brengen, zeiden ze.' De kwestie splijt het gemeentebestuur. Enkele raadsleden pleiten voor nultolerantie, maar de burgemeester is tegen. ‘Een dokter schrijft pas medicatie voor als hij de patiënt grondig onderzocht heeft.'
‘Meestal zitten ze daar.' De jongeman wijst van op de Colruyt-parking naar een oude, groene legertank in een grasperkje naast een rij bushaltes, vijftig meter verderop. Nog eens vijftig meter verder staat de blauwwitte tent waar zondag een van hen een chiroleider neerstak. ‘Tiens, vroeger stonden er meer grote bomen rond die tank. Er is gesnoeid. Geen slechte beslissing', lacht hij. Zijn naam of foto mogen niet in de krant. ‘Ik wil geen miserie.' Met de Colruyt-bende dus. Vanwaar eigenlijk die naam? ‘Ze hebben hier een tijdlang klanten lastiggevallen, diefstallen gepleegd ook. Ze verzamelen hier na schooltijd, al dan niet om te wachten op een bus, en van het een kwam het ander.'
Ruïna schoppen
Bijna iedereen die op de parking de vraag krijgt, bevestigt dat hij van de bende gehoord heeft. Meer info geven, wil haast niemand. Yuhin Gaspard en Tom Dewaele, beiden 16, hebben geen bezwaar. Blijkt dat we wat achterlopen. ‘Sinds een paar maanden heten ze Ruïna', zegt Yuhin. ‘Een vreemd woord voor kracht of zo', denkt Tom. Bijna: het is een term uit de straat- en hiphopcultuur, ook soms gespeld als ‘rwina'. ‘Ruïna schoppen' of ‘trappen' betekent zoveel als chaos veroorzaken, de boel op stelten zetten, uit de hand laten lopen.
Zelf hebben de twee nog geen vodden gehad met de bende, maar allebei herinneren ze zich meerdere fuiven waar Ruïna de hand had in zware vechtpartijen en kennen ze mensen die wel al problemen hadden. ‘Een tijdje terug was een vriend van mij verliefd op een meisje. Een gast van Ruïna had ook een oogje op haar. Er werd hem duidelijk gemaakt dat hij zich niks in het hoofd moest halen. Yuhin: ‘Maar een tijdje later is hij toch iets met haar begonnen.' Het heeft niet lang geduurd. ‘Hij is toen de hele zomervakantie naar Eeklo getrokken, uit vrees voor geweld.' Het blijft even stil. ‘Nu, hij is ook wel een beetje een schijtluis.'
In grootsteden betekent één bende meestal ook rivalen. Hier in Zelzate niet, zeggen Tom en Yuhin. Vroeger was het vooral de Bombello-familie die herrie schopte en louche zaakjes deed. Nu zijn die wat kalmer en is het haast al Ruïna wat de klok slaat.
Vandaag is er rond de legertank niemand te bespeuren. Een zestal chirojongens is nog bezig met de opruimbeurt die zondag zo abrupt verstoord werd. ‘Geen commentaar', klinkt het daar ingestudeerd en duidelijk. ‘We willen zo weinig mogelijk met de pers te maken hebben.' Uit vrees voor nieuw geweld? Eentje knikt, de anderen verpinken niet.
‘'t Is vakantie', zo verklaart Yuhin de lege buszone. ‘Misschien zitten ze in Eeklo, of in Gent. Soms zijn ze ook te vinden op het voetbalveldje naast de bibliotheek.' Het ligt op nog geen kilometer afstand. De Ruïna dragen geen gemeenschappelijke kleren, krijgen we nog mee, maar als we daar jongeren met laaghangende, wijde jeans zien en ‘heel grote jassen', is het wellicht bingo.
Helaas, alleen enkele voetballertjes van een jaar of twaalf. Maar ook zij kennen stuk voor stuk Ruïna-verhalen uit de eerste of de tweede hand. ‘Tijdens de kermis verzamelen ze altijd rond de boksauto's. Twee jaar geleden is mijn zus tegen het lief van een van hen gereden. Ze hebben haar gewoon uit die auto gesleurd.' Een ander heeft het over een verkrachting in een zonnecenter, afpersing, drugs dealen, diefstal, over die keer dat een Ruïna-lid de tanden van een chiroleider uitsloeg met een ijzeren staaf. En ook hier wil niemand zijn naam geven.
Het valt op hoeveel ze weten over Ruïna. Dat ze met een stuk of vijftig zijn, ‘maar dat er maar twintig “echte” zijn, de rest hangt er maar een beetje bij'. Dat het allemaal allochtonen zijn, op één na. Dat de jongsten een jaar of twaalf zijn en de oudsten rond de twintig. Dat er niet echt een inwijdingsritueel is, maar dat de meesten toch minstens een paar keer hebben moeten stelen in de Colruyt om hun lef te bewijzen. En dat de leider ene Zakaria is, van Algerijnse origine en intussen meerderjarig. ‘Hij is al verschillende keren opgepakt, maar telkens komt hij snel weer op vrije voeten.' En ‘de flikken zijn bang van hem'.
Maar eerlijk is eerlijk. ‘Afgelopen zaterdag heeft Zakaria op die chirofuif één kopstoot uitgedeeld en is hij weggegaan.' Aan het woord is een klein, heftig mannetje van een jaar of veertien. Hij is er net bijgekomen. Een vat vol straffe verhalen, over Ruïna, zijn vader, zijn nonkels. We blijken de eer te hebben met een echte Bombello. ‘Hij begint spontaan een rapnummer te zingen: Het is wijs hè schat, je hebt mij gehad/wist je dat, het was een weddenschap/maar toen ik zei, jaja het is voorbij/begon je me te haten, en over me te praten/nee, ik heb geen spijt, het is realiteit, ik ben je beter kwijt/tja, ik weet je bent gebroken, ‘k heb in je hart gestoken. ‘Een nummer van Lucas, iemand van Ruïna.' Ook de anderen kennen het nummer. 'Ik heb Ruïna, jij staat alleen, zingt hij ook nog.' ‘En ken je Zelzate Bitch?'
Nultolerantie
Valt die zware agressie van zondag te verklaren? De freelancejournalist Thomas Blommaert, die zich twee jaar onderdompelde in het fabrieksdorp en daar een warm onthaalde kroniek over schreef (Ik was nog nooit in Zelzate geweest) was niet verbaasd dat er weer heibel was, wel verbaasd over ‘de omvang en de ernst' van de feiten.
‘Het probleem sleept al een tijd aan.' Uiteraard spelen de bekende sociaaleconomische factoren een rol, maar er is volgens hem ook de verveling. ‘Behalve scouts, Chiro en voetbal is er hier niet zo veel. Er is al meermaals gevraagd om een jeugdhuis.' Tot nu zonder resultaat. De voetballertjes bij de bib bevestigen die lezing. ‘Toen ze begonnen, zeiden ze dat het hier veel te saai was, dat ze daar eens verandering gingen in brengen.'
Volgens Blommaert gaat het gemeentebestuur niet helemaal vrijuit. ‘Ik ben zelf jaren als buurtwerker actief geweest, en ik besef heel goed dat je dit probleem niet in één-twee-drie oplost, maar ik kan me niet van de indruk ontdoen dat men de situatie wat heeft laten verrotten. Ik hoor ook dat de politie schrik heeft.' Misschien, aldus Blommaert, moeten een paar van die jongens gewoon even ‘uit de samenleving genomen worden'. ‘In elk geval moet men het probleem individualiseren, niet collectiviseren. Dit gaat niet over “de jongeren” of “de allochtonen”.'
Wat de zaken er volgens Blommaert niet op vereenvoudigt, is dat Zelzate wordt bestuurd door een coalitie liberalen-socialisten, en die zitten in deze allerminst op dezelfde lijn, waardoor er geen duidelijke visie is. ‘De liberalen schreeuwen om zero tolerance. Maar burgemeester Freddy De Vilder (SP.A) is daar geen voorstander van.'
Extreemrechts
Dat laatste is nog zacht uitgedrukt. De Vilder heeft het over de ‘extreemrechtse' voorstellen van de liberalen.
‘Ze willen een samenscholingsverbod, nultolerantie en een avondklok. Ik keur ten stelligste af wat er het voorbije weekend gebeurd is, zulk gedrag is totaal onaanvaardbaar, maar ik vind niet dat we met een tweeloop op een mug moeten schieten.' Temeer omdat we de ware toedracht van de feiten nog niet kennen, aldus de burgemeester. ‘Alsof die jongeren zondag uit het niets dergelijk geweld hebben gepleegd. Dat is niet het geval. De zaterdagavond zijn er op die fuif meerdere vechtpartijen geweest. Er moet toen iets gebeurd zijn waardoor er een vonk is overgeslagen.' De Vilder wil de resultaten van het gerechtelijk onderzoek afwachten. ‘Een dokter schrijft toch pas medicatie voor als hij de patiënt onderzocht heeft?'
En zeggen dat ze op de goeie weg waren. ‘Begin dit jaar zijn er ook problemen geweest. Toen is er een aanpak uitgewerkt, en die heeft vruchten afgeworpen. We zijn onder meer met die jongeren rond de tafel gaan zitten. De terreur rond de Colruyt nam af, er waren geen rellen meer. In de zomer is er een voetbaltornooi georganiseerd en hebben die gasten zelfs tegen de politie gespeeld. Zondag zijn die resultaten helemaal kapotgeklopt. Welnu, dat is niet zomaar gebeurd.'
Als het aan De Vilder ligt, komt er in geen geval een avondklok, ongeacht de resultaten van het onderzoek. De liberalen zijn nochtans niet de enigen die daarom vragen. En voor sommige bewoners mag het nog verder gaan.
‘Zondag, na de feiten, was ik bij die tent. Mijn haar kwam recht bij wat ik daar hoorde. Ik werd uitgescholden voor het vuil van de straat. “Hang ze op aan de hoogste boom op de markt. Breng ze terug naar waar ze vandaan komen en gooi ze boven de oceaan uit het vliegtuig”, dat soort uitspraken. Terwijl we hier spreken over jongeren met schoolachterstand, uit eenoudergezinnen, wier vader of moeder niet liever heeft dan dat ze het huis uit zijn. '
DS, 03-11-2010 (Jan Desloover)