Financieringswet absolute must

[Barst]

Financieringswet absolute must


Bart De Wever (N-VA) heeft meer uitleg gegeven over hoe en waarom het ultieme overleg is spaak gelopen. Hij legt ook uit waarom hij niet akkoord kon gaan met het ultieme voorstel van preformateur Elio Di Rupo (PS). Hij beweert dat er helemaal geen grote staatshervorming op til was.


Elio Di Rupo had zijn ultieme voorstellen vanmorgen eerst aan De Wever voorgelegd alvorens de andere partijen erbij kwamen. "Toen heb ik hem gevraagd of de Franstaligen vasthouden aan die eis om het extra geld voor Brussel jaarlijks uit te schrijven. Hij bevestigde dat. Ik heb toen voorgesteld om dat nog voor 2011 en eventueel 2012 te aanvaarden, maar om het daarna in de hertekende financieringswet op te nemen, maar dat bleek voor Di Rupo niet mogelijk", vertelt De Wever.

"Het overleg van deze middag met de zeven partijen is geen echte vergadering meer geweest", gaat hij verder. "Er werd nog geleurd met mogelijke compromissen. Zeker Wouter Beke (CD&V) heeft daar nog veel werk verzet, maar het was tevergeefs. Di Rupo leek nog bereid om een compromis te aanvaarden, maar sloot zich uiteindelijk aan bij de Franstaligen. De mislukking was al snel duidelijk."

De Wever heeft ook zijn twijfels of er wel een grote staatshervorming aan zat te komen. "Ik zou niet graag wakker worden in een land waar er voor 15 miljard aan bevoegdheden is overgeheveld, maar waar dat geld nog steeds uit de federale kas moet worden gehaald", zegt hij. "Zeker in tijden waarin bespaard moet worden, is dat niet haalbaar. De enige optie die je dan overhoudt, is een lastenverhoging."


Financieringswet absolute voorwaarde

De nieuwe financieringswet is voor De Wever een absolute voorwaarde. "De bloedsomloop van dit land moet gewijzigd worden. Enkel een belofte daarover, dat krijg ik aan de straatstenen niet verkocht."

"Ik heb het gevoel dat de staatshervorming die nu op tafel lag, er eigenlijk in 2007 had moeten komen. Maar nu lijkt het nog steeds alsof de Franstaligen elke financiële verantwoordelijkheid als een verarming beschouwen."

"Ik weiger mee te stappen in de redenering dat er moet betaald worden voor de overheveling van bevoegdheden", aldus De Wever. "De Franstaligen krijgen die bevoegdheden toch zelf ook?"


Bal in kamp van N-VA

De Wever reageert ook op het feit dat de bal nu in zijn kamp zou komen. "Ik weiger geen initiatief op voorhand, maar het hangt ook af van de bedoelingen van andere partijen. Als men dat wil, wil ik ook wel nog eens mislukken", zegt Bart De Wever. "Het lijkt er inderdaad sterk op dat de Franstaligen het de N-VA nu betaald willen zetten. "Maar ik zou liever op een ernstige manier aan een staatshervorming werken. Uiteindelijk moeten we ooit tot een akkoord komen."

"Een staatshervorming zal sowieso met een uiterste precisie moeten gebeuren", zegt de N-VA-voorzitter en ex-informateur. "Een splitsing van België is niet aan de orde. Er is het probleem-Brussel, maar we hebben ook veel welvaart te verdedigen. Het probleem is echter dat dit soort federalisme, waarbij iedereen uit de federale kas haalt wat hij nodig heeft, ons land kapot maakt."


Collectieve verantwoordelijkheid

De Wever haalt ook nog een paar keer uit. "Dat de Vlaamse linkerzijde meeheult met de Franstaligen is begrijpelijk en logisch", vindt hij. "Anders zouden die partijen in Vlaanderen gewoon niet aan bod komen." Daarnaast haalt hij ook uit naar de Franstalige pers. "De Vlaamse pers reageert over het algemeen rustig en denkt in de richting van het compromis. De Franstalige pers is veel meer geneigd om alles op te blazen. De politici spelen daar ook op in door telkens veel dramatischer te reageren."

De Wever spreekt over een "collectieve verantwoordelijkheid" voor het mislukking van de preformatiegesprekken. "Ik blijf bereid om verder te werken en ik wil niemand de zwarte piet toestoppen. Binnenkort moeten we toch weer samen rond de tafel", zegt hij. "Discretie is de enige manier om iets te bereiken."


Blog HLN, 03/09/10 (ka)

[Barst]

Financieringswet voor dummies


Waarover wordt er gesproken in de zogenaamde highlevelgroep? Wij zetten een aantal zaken voor u op een rijtje.


Wat is de financieringswet? De financieringswet - officieel de bijzondere wet van 16 januari 1989 - bepaalt hoe de geldstromen in België worden verdeeld. Ze legt vast hoe de federale overheid een deel van haar inkomsten doorstort aan de gewesten en de gemeenschappen. Sleutelen aan de wet kan alleen via een tweederdemeerderheid.

Wanneer werd de wet uitgewerkt? De huidige financieringswet werd in 1988 onderhandeld onder de regering Martens VII (CD&V, CDH, PS, SP.A, VU). De staatshervormingen van 1993 en 2001 hebben de wet op een aantal punten gewijzigd.

Waarom wordt er steeds over de Toshiba-boys gesproken? Enkele cruciale spelers bij het opstellen van de financieringswet waren de zogenaamde Toshiba-boys: de CD&V-kabinettards Steve Dubois, Jan Van Crombrugge en Eric Kirsch. Die laatste is vandaag kabinetschef van premier Yves Leterme. Zij werkten met de allereerste laptops die toen op de markt werden gebracht door Toshiba. Op die manier konden ze ter plekke berekenen wat diverse alternatieve financieringsformules kostten en opbrachten.

Hoe zit de wet in elkaar? De gewesten ontvangen een vastgelegd deel van de inkomsten uit de personenbelasting. Dat bedrag is gekoppeld aan de evolutie van de index en de economische groei. Armere gewesten kunnen rekenen op een solidariteitsbijdrage. De gemeenschappen krijgen behalve een deel van de inkomsten uit de personenbelasting ook een deel van de btw-opbrengsten. Dat laatste bedrag is niet alleen gekoppeld aan de evolutie van de index, maar ook aan de toe- of afname van de bevolking. De verdeling van dat globale bedrag tussen de Franse en de Vlaamse Gemeenschap gebeurt op basis van de leerlingenaantallen (6-17-jarigen) in elke gemeenschap. In totaal ontvangen gemeenschappen en gewesten ongeveer 80 procent van hun middelen als dotatie van het federale niveau.

Hoe kwam het dossier opnieuw op de onderhandelingstafel? Bij de start van de onderhandelingen hadden PS-voorzitter Elio Di Rupo en zijn N-VA-collega Bart De Wever afgesproken om niet aan de financieringswet te raken. Een grote staatshervorming zou vanzelf leiden tot een grotere financiële verantwoordelijkheid van de regio's. Dat bleek uiteindelijk niet het geval te zijn. Onder impuls van CD&V-voorzitter Wouter Beke zijn de zeven partijen dan toch beginnen spreken over een aanpassing van de bijzondere wet.

Wat is het probleem volgens de Vlamingen? Door het huidige systeem wordt het zogenaamde consumptiefederalisme in stand gehouden. De deelstaten hebben een veel grotere bevoegdheid over hun uitgaven, dan over hun inkomsten. De Vlaamse partijen willen dat gewesten en gemeenschappen beloond worden voor een goed en efficiënt beleid. Vandaag hebben Wallonië en Brussel er, wat hun inkomsten uit de financieringswet betreft, geen belang bij om rijker te worden. Naarmate hun inkomen toeneemt, nemen de inkomsten die ze van het federaal niveau krijgen immers af.

Wat is het probleem volgens de Franstaligen? De Franstaligen hebben eigenlijk geen probleem met de huidige regeling. Dat is het gevolg van het Lambermont-staatshervorming uit 2001. Bij het opstellen van de wet in 1988 gingen de onderhandelaars ervan uit dat de demografie zou blijven wat ze al decennia was: Vlaanderen had een hoger geboortecijfer dan Wallonië. De volgende jaren bleek evenwel dat de bevolking van Wallonië en Brussel groeide, terwijl er in Vlaanderen minder kinderen werden geboren. Het aantal leerlingen in het Franstalig onderwijs steeg daardoor sterker dan de subsidiepot die ze ervoor kregen. Het Lambermontakkoord paste daar een mouw aan en zorgde ervoor dat de Franse Gemeenschap een pak extra geld kreeg.

Waarover zijn de onderhandelaars het eens? De zeven partijen rond de tafel hebben twaalf principes vastgelegd waaraan een nieuwe financieringswet moet beantwoorden. Die gaan van het beginsel dat geen enkele entiteit structureel mag verarmen tot het principe dat elke overheid een grotere financiële autonomie moet krijgen.

Wat zijn de mogelijke oplossingen? Er circuleren al heel wat voorstellen. Maar alle scenario's die in omloop zijn, proberen de vaste dotaties te vervangen door een systeem waarbij de inkomsten van een gewest op de één of andere manier en in meerdere of mindere mate rechtstreeks afhangen van eigen belastinginkomsten.


DS, 23-09-2010 (Steven Samyn)