Kris Peeters kon Thyssen niet overtuigen om te blijven

[Barst]

Kris Peeters kon Thyssen niet overtuigen om te blijven


Vlaams minister-president Kris Peeters respecteert de beslissing van Marianne Thyssen om ontslag te nemen als partijvoorzitster, maar noemt het "verschrikkelijk jammer". Peeters heeft naar eigen zeggen ook nog geprobeerd om Thyssen op andere gedachten te brengen, maar tevergeefs.


Volgens Peeters komt het er nu vooral op aan dat de CD&V de rangen sluit en "eenduidig, coherent en krachtdadig" optreedt. Peeters vindt dat Thyssen het uitstekend gedaan heeft als partijvoorzitster. "Ze heeft een perfect parcours gelopen. We moeten haar beslissing accepteren met een grote dankbaarheid en respect voor de moeilijke opdracht die ze heeft opgenomen. Maar de beslissing is natuurlijk bijzonder jammer", aldus Peeters.

Peeters heeft er bij Thyssen meermaals op aangedrongen geen ontslag te nemen. Maar zoals Thyssen zelf eerder al verklaarde, heeft niemand haar op andere gedachten kunnen brengen. Peeters en Thyssen kennen elkaar al van voor hun politieke carrière. Zo hebben ze nog samengewerkt bij ondernemersorganisatie Unizo.


Volgende voorzitter?

Op de vraag of Peeters nu de CD&V zal moeten "redden", antwoordde Peeters: "dat is nu niet aan de orde. Dat is voorbarig". Volgens hem is het nu vooral belangrijk dat de partij snel "de gelederen sluit" en "coherent optreedt". Ook op de duidelijke suggestie van sommige CD&V'ers dat ontslagnemend Yves Leterme mee verantwoordelijk moet gesteld worden voor het historisch slechte verkiezingsresultaat, wilde Peeters niet ingaan. "Ik ga daar geen uitspraken over doen."


Blog HLN, 23/06/10 (belga/gb)

[Barst]

Dank je wel, Yves Leterme

Bart Sturtewagen

De tragische ondergang van CD&V-voorzitster Marianne Thyssen, stond geprogrammeerd sinds de dag dat Yves Leterme haar het kopmanschap voor de verkiezingen in handen duwde en de wijk nam naar West-Vlaanderen. De onduidelijkheid die hij vervolgens liet ontstaan over zijn mogelijke terugkeer aan de top, maakte het noodlot onafwendbaar. Vast stond vanaf die dag dat 1.Marianne Thyssen voor een onmogelijke campagne stond; 2.CD&V een smadelijke verkiezingsnederlaag zou lijden; 3.Leterme zelf in eigen gouw overeind zou blijven en 4.De christendemocraten in een catastrofale leiderschapscrisis zouden terechtkomen.


Dat toch voor deze strategie werd gekozen, betekent één van twee dingen. Ofwel is Leterme de meest eenzelvige cynicus die ooit heeft rondgelopen in de Wetstraat, een plek die op dat vlak wel wat gewoon is. Ofwel was hij intellectueel niet in staat om in te zien tot welke ravage dit zou leiden. Welke van de twee veronderstellingen is de waarschijnlijkste en welke is de ergste voor een toppoliticus?

Voor CD&V is de ramp niet te overzien. De sympathie en bewondering voor de mateloze opofferingsbereidheid en tragische heldhaftigheid van Thyssen moet de smeulende ergernis over Leterme nu wel doen omslaan in een open oorlog. Maar Leterme is de enige die ongenaakbaar uit de verkiezingsnederlaag is gekomen. Zijn marktaandeel blijft verpletterend. Dat maakt het haast onmogelijk voor de getraumatiseerde formatie om zich van hem te ontdoen. Maar hem direct of indirect weer de partijteugels in handen geven, is een recept voor totale chaos. Wat een dilemma!

De christendemocraten hebben een lange geschiedenis van leiderschapsdrama's. Maar de meeste konden ze nog uitvechten vanuit een positie van onbedreigd marktleiderschap. Die tijd is heen. De partij staat na 13juni op een voordien onvoorstelbaar bodempeil van 17,5 procent in Vlaanderen. Haar pure overleving als factor van betekenis is bedreigd door de nieuwe Vlaamse centrumpartij N-VA. Wat de VLD onder Guy Verhofstadt jarenlang hevig probeerde maar niet realiseerde, wordt nu een ernstige mogelijkheid: CD&V definitief uit het midden van het speelveld gestoten.

Zoals voorspeld is CD&V volkomen onstabiel uit de verkiezingsslag gekomen. Het ontslag van Thyssen komt ongelegen voor informateur Bart De Wever en vermoedelijk formateur Elio Di Rupo. Wie spreekt namens welke CD&V zolang de gewonde partij een nieuwe leider zoekt en Wouter Beke het vacuüm vult?

Dat Kris Peeters zijn minister-presidentschap opgeeft, verwacht niemand. Inge Vervotte heeft het talent en de stemmen om in aanmerking te komen, maar staat wellicht te dicht bij Leterme. Misschien moet Hilde Crevits worden opgeroepen. Een West-Vlaamse die populair is zonder van Leterme afhankelijk te zijn. Een zeldzame combinatie.


DS, 24-06-2010 (Bart Sturtewagen)

[Barst]

Hoe CD&V zijn voorzitter ombracht

Walter Pauli


Marianne Thyssens ontslag is geen vorm van zelfmoord. Ze werd omgebracht. Door de standen, de machten en belangen in haar partij, die niet in staat waren staatsmanschap te tonen.


Partijgenoten zagen hoe het noodlottige zich voltrok: "In de ene week ná de verkiezingen is Marianne nog eens een kilo of drie vermagerd, zo erg trok ze 'het' zich aan." En dus trok Marianne Thyssen haar conclusies. Waarbij 'het' niet alleen slaat op de dramatische nederlaag van Zondag de Dertiende. Van Ongelukszondag, toen de CD&V voor het eerst in zijn bestaan onder de drempel van de 20 procent dook. 'Het' is ook wat voor, maar zeker nadien gebeurde: de onwaarschijnlijk foute lessen die binnen de christendemocratie getrokken werden uit een fatale verkiezingsnederlaag.


Schijn van kalmte

Vooraf dit: Marianne Thyssen behoeft geen heiligenicoon. Ze is een politica, ze kent het tijdelijke van het ambt, het harde van de stiel, de rauwe wetten bij winst en verlies. Zij heeft zich ook nooit een profiel aangemeten van Maagd van Vlaanderen, zoals haar immer zuivere partijgenote Inge Vervotte, de dame die zelden of nooit iets te verwijten valt. En dat een aantal christendemocraten hun conclusies zouden trekken na de meest smadelijke verkiezingsnederlaag uit de geschiedenis, is niet meer dan normaal.

Het heeft zelfs nog relatief lang geduurd. Tot nu zagen we ofwel christendemocraten die opnieuw een toeter opstaken - Kris Peeters zal vanuit Vlaanderen België eens de les spellen, Yves Leterme is nog altijd de stemmenkampioen van West-Vlaanderen, nietwaar? - ofwel van de aardbodem verdwenen leken. Iemand na de verkiezingen nog één krul van Pieter De Crem gezien? Iemand nog een Inge Vervotte of Steven Vanackere ontwaard? Hallo? Open Vld had tenminste nog een Guy Vanhengel om de zwaar falende partijleiding even met de neus in de pijnlijke waarheid te wrijven. Zelfs zo'n eenzame moedige was er in CD&V-rangen niet te vinden.

Ook al bewaarde men naar buiten een schijn van kalmte, intern kolkte het natuurlijk bij CD&V. In 1999 konden de christendemocraten de frustratie wegens hun tanende macht nog botvieren op paars, vandaag was dat veel moeilijker, zeker omdat het er naar uitziet dat de christendemocraten sowieso de door hen zo gewenste staatshervorming mee mogelijk zullen moeten maken, waarvan straks anderen met het auteurschap en dus de pluimen gaan lopen. En dus waren er meteen twee tendenzen in de partij.

De eerste kristalliseert zich rond Kris Peeters: voluit meedoen met de staatshervorming die de tandem Bart De Wever-Elio Di Rupo zal vormgeven, proberen te wegen op het debat, en zo zichzelf toch terug op de kaart zetten. De tweede strekking zegt: achterover leunen. Waarom De Wever straks niet beentje lichten, als het moment gekomen is? Waarbij de onuitgesproken afweging: en die kans komt er gegarandeerd. Waarom niet, zoals vanouds, rekenen op ons apparaat, want de N-VA'ers hebben te weinig fond en te weinig goede mensen (zeker niet op ambtelijke sleutelposities) om, na de euforie van de verkiezingen, ook in de banale maar Wetstraatpraxis het land te kunnen leiden. Die strekking mikt op de uitputting van de troepen van Bart De Wever.

Die tweespalt is in alle discussies en debatten binnen de CD&V voelbaar, maar de kopstukken van die tweede vleugel komen nog niet echt uit de schaduw te voorschijn. Men vermoedt vooral de hand van een aantal ACW'ers: Yves Leterme, Steven Vanackere, Inge Vervotte ook. De Vlaamse vleugel bijt dat de ACW'ers "het nog altijd niet begrepen hebben: Vlaanderen wil dat De Wever slaagt, ook de niet-De Wever-kiezers willen dat, omdat ze dit geblokkeerde land beu zijn. En het ACW kiest voor business as usual." De andere (ACW-) vleugel predikt vooral maat, voorzichtigheid en, waarom niet, wat uitstel: elke 24 uur dat de verkiezingen wéér een dag voorbij zijn, daalt de schok van de stembus. En, zo hopen zij, ook het gezag en de impact van De Wever. Elke nieuwe dag stijgt zo weer hun invloed, kunnen ze weer aftasten en afspraken maken. Menen of hopen ze.


Macht en belangen

Die tweespalt is inherent aan een standenpartij als CD&V, en de politieke tegenstellingen waren er altijd al. Het verschil met vroeger is dat ze nu ook openlijk worden uitgesproken. Op het CD&V-partijbureau vorige week maandag was Hugo Van den Berghe al ongemeen scherp: "Hoelang moeten wij ons nog laten dicteren door een beweging die beweert de vertegenwoordiger te zijn van 1,7 miljoen leden (hij doelde op de vakbond ACV, WP), terwijl de hele CD&V nog amper 700.000 stemmen haalt?"

Men kan dit decoderen als de frustatie van een niet-verkozen man die ineens ontdekt dat België dan toch geen senatoren voor het leven kent, maar zijn rekening klopt natuurlijk wel. En zijn boodschap kwam aan. Versta: wat heeft het ACV/ACW nog aan haar eigen mensen te zeggen? Wat is dus het voordeel van de CD&V om zich te plooien naar de oekazes van de christelijke arbeidersbeweging? En naast die algemeen-politieke analyses speelden er ook bittere menselijke verhalen mee. Dat er over heel Vlaanderen zo weinig borden van Marianne Thyssen te zien waren wordt op het bord van het ACW gelegd. Als alle ACW'ers ook loyaal Thyssen hadden gesteund, had dat misschien niet CD&V kunnen redden maar wellicht wel de veelgeplaagde CD&V-voorzitter veel meer voorkeurstemmen kunnen opleveren. Dat zou al een pleister op de wonde zijn. Nu werd Thyssen vooral zout in de wonde gewreven. Maar Thyssen is Unizo, en dus gaf het ACW niet thuis, zo betogen de niet-ACW'ers binnen CD&V. En die houding wordt nu "deloyaal" genoemd: als Thyssen bereid is het puin te ruimen dat ACW'er Leterme heeft achtergelaten, moet het ACW als leidende christendemocratische stand álle CD&V'ers steunen, en niet alleen die van de eigen obediëntie.

Die interne spaning gaat bovendien niet alleen om stijl en tactiek, om de concrete aanpak van de verkiezingen, maar ook om bikkelharde macht en belangen. De door N-VA voorgestelde splitsing van de gezondheidszorg stuit op actieve weerstand bij de Christelijke Mutualiteiten. De flamingante vleugel - Johan Sauwens, Luc Van den Brande, ook Kris Peeters - wil dat natuurlijk wel, als deel van hun Vlaamse project. Het is een publiek geheim dat Marianne Thyssen mee wilde onderhandelen.

Haar ontslag is dus geen vorm van zelfmoord. Marianne Thyssen werd omgebracht. Door de standen, de machten en belangen in haar partij, die in de lijn van de voorbije jaren niet in staat waren om staatsmanschap te tonen. Ze gingen en gaan elk voor het eigen belang, het verhoopte gewin. Door de andere politieke tenoren, die ook allemaal eerst hun persoonlijke rekening maken. Iemand Yves Leterme al de verantwoordelijkheid van deze verkiezingsuitslag horen nemen? Hij is toch de uittredend premier van een zwaar afgestrafte coalitie?


Partij zonder betekenis

En uiteindelijk overleefde Marianne Thyssen mogelijk niet omdat ook het politieke project van haar partij op sterven na dood is. CD&V heet nog 'christendemocratisch' te zijn, maar dat christelijke is misschien niet om mee te lachen, maar wel om te negeren - dat denken tenminste veel CD&V'ers. En wat blijft dan nog over, behalve het opgefokte Vlaamse profiel, en zo wezenlijk, de wetenschap tot een 'machtspartij' te horen? Een partij van ocharme 17 procent kan geen macht meer garanderen. En een CVP/CD&V die niet staat voor een zekerheid van de quasi-continue macht, is een negatie van zichzelf. Marianne Thyssen is het slachtoffer van een partij die stilaan haar wezen en dus haar betekenis verliest.

Dat is geen conclusie van buitenaf. Het is een oordeel dat ook intern reeds werd gemaakt. Dinsdag, tijdens een veelbesproken vergadering van de CD&V-fracties waarop Marianne Thyssen zelf opvallend afwezig was, kon geen mens meer naast het meningsverschil kijken, de verscheurdheid zelfs. Menig parlementslid zag niet in hoe - letterlijk - "een schisma in deze partij nog lang te vermijden zal zijn".

Zo heeft de CD&V zelf Marianne Thyssen verscheurd. Niet door aversie jegens haar haarzelf; ACW'ers als Jo Vandeurzen lijken oprecht bedroefd om haar opstappen. Maar het is niet persoonlijk. Het is politiek. Het menselijke drama van Thyssens ontslag is een gevolg van een politiek feit: voor CD&V dreigt het einde, of althans een scheiding. Als er steeds minder macht te verdelen is, wat bindt alle CD&V'ers dan? De minzame Marianne Thyssen alleen zeker niet.


DM, 25-06-2010 (Walter Pauli)