Democratisch deficit bedreigt KUL

[Barst]

Rector K.U.Leuven krijgt wind van voren


Een groep van 45 professoren aan de K.U.Leuven uit in een gezamenlijke brief forse kritiek op de conceptnota die rector Mark Waer enkele weken terug had rondgestuurd ter herstructurering van de universiteitsorganen. De groep beschuldigt Waer ervan veranderingen te willen doorvoeren die eerder door de universitaire gemeenschap werden afgewezen en ook haaks staan op zijn kiescampagne als kandidaat-rector. Dat meldt het studentenblad Veto.


De professoren nemen het niet dat in de nota het gewicht van de niet-democratisch verkozen raad van bestuur in de besluitvorming toeneemt en haar taken worden uitgebreid. De vorig jaar fel omstreden evaluatieprocedure voor de rector wordt weliswaar afgeschaft, maar zijn bevoegdheden worden ingeperkt ten voordele van de algemene beheerder. Het mandaat van deze laatste wordt niet langer beperkt in de tijd en de betrokkene wordt ook niet meer geëvalueerd.

De professoren zijn niet te spreken over het gebrek aan democratische controle. Zo wordt er in de nota niet gesproken over de manier waarop de hogere bestuursorganen zich moeten verantwoorden tegenover de lagere geledingen. Er is ook kritiek op de voorgestelde gedragscode die van de leden van alle bestuursorganen eist dat ze de genomen beslissingen, ongeacht hun eigen standpunt, naar buiten uit zouden verdedigen.


Blog HLN, 19/04/10 (belga/sps)

[Barst]

Universiteit in woelig water


DE STANDAARD ANALYSE — Komt het ooit nog goed tussen de docenten en studenten van de KU Leuven, en hun universiteitsbestuur? Het wantrouwen van de 'basis' tegenover de ongekozen raad van bestuur zit in elk geval diep. Dat blijkt nog eens uit de brief die 45 professoren uit twaalf faculteiten van de Leuvense universiteit aan hun rector, Mark Waer, hebben geschreven.


Het onderwerp van de discussie is erg institutioneel: het gaat om een nieuwe organisatie voor de KU Leuven. Toch is de inzet van deze hervorming van levensgroot belang, zeggen de ontevreden professoren. Het gaat over niet minder dan het democratisch gehalte van de universiteit.

Hebben de docenten en studenten nog iets in de pap te brokken als het gaat over het onderwijs en onderzoek? Of wordt de KU Leuven een top-downstructuur, waarin de rector wordt gedegradeerd tot een buikspreekpop van schimmige bestuurders die in achterkamertjes beslissen over de toekomst van 's lands oudste universiteit?

Het is allemaal begonnen met de negatieve evaluatie van de vorige rector, Marc Vervenne. De reactie van de universitaire gemeenschap die daarop volgde, legde een diepgaande malaise bloot bij brede lagen van het universiteitspersoneel.


Studenten

Docenten en studenten mogen via verkiezingen hun vertegenwoordigers kiezen, maar ze verwijten het universiteitsbestuur dat de echte beslissingen worden genomen door de ongekozen raad van bestuur, waarin externen de plak zwaaien. Die raad van bestuur zou zich ook vooral laten leiden door een managementaanpak, waarbij nauwelijks plaats is voor overleg met de basis.

Het universiteitsbestuur antwoordt daarop dat de universiteit van Leuven een instelling is met een budget van 1,7 miljard euro en 18.000 personeelsleden. De leiding daarvan kun je niet enkel overlaten aan een gekozen rector. Alle buitenlandse topuniversiteiten werken met een managementbestuur naast de rector, luidt het nog.

De inrichtende overheid van de KU Leuven beslist vandaag of het de 'conceptnota' van rector Waer over de nieuwe organisatie van de universiteit aanvaardt. Volgens de 45 professoren mag dat in geen geval gebeuren. In de nieuwe organisatie zou de democratische controle volgens hen afnemen. De algemeen beheerder (nu Koenraad Debackere) zou ook meer macht krijgen dan de rector, die louter een uitvoerder wordt. 'Zelfs in een bedrijf komt het niet voor dat een financieel beheerder boven de ceo staat', sneren de professoren.

De kloof tussen de universitaire gemeenschap en de raad van bestuur gaat door de reorganisatie alleen groter worden, is een ander verwijt. Er komt een 'overwegend top-down structuur waarin er nauwelijks ruimte is voor overleg met de basis'.

Bovendien 'wordt elke afwijkende opinie monddood gemaakt'. Volgens een aanpassing aan de gedragscode moeten de leden van de bestuursorganen 'de genomen beslissingen verdedigen, intern en extern', ook al hebben ze tegen gestemd. 'Dat gaat in tegen een fundament van de katholieke moraalleer, namelijk de plicht om zijn geweten te volgen', klinkt het vlijmscherp.

De briefschrijvers vinden tot slot dat rector Waer een belofte uit zijn verkiezingsprogramma verraadt, door plots en zonder inspraak de kaart te trekken van de integratie van de KU Leuven met de twaalf hogescholen van de Leuvense associatie. Voordien was enkel sprake van een samenwerking van naast elkaar bestaande instellingen in een 'confederaal' model.

De Leuvense rector reageert pas vandaag publiek op de kritiek van zijn collega's, 'nadat de beslissing van de inrichtende overheid over de conceptnota is gevallen'. Waer stuurde de groep van 45 wel al een schriftelijk antwoord. Hij zegt dat er sprake is van 'heel wat misverstanden'; zijn nota heeft blijkbaar 'een verkeerde indruk' doen ontstaan.

De rector kan in elk geval geen gebrek aan openheid verweten worden. Hij stuurde zijn nota via e-mail aan iedereen rond, deed een oproep om opmerkingen en suggesties te formuleren en stuurt elk persoonlijk een antwoord. 'Nooit is er op zo'n open manier gediscussieerd over de toekomstige structuur van de universiteit', zegt woordvoerster Griet Van der Perre.

Waer erkent ook dat zijn nota 'de centrale rol van de rector meer kan beklemtonen door zijn bevoegdheden op te sommen'. Een andere aanpassing kan zijn dat de algemeen beheerder moet rapporteren aan de rector, om de hiërarchie duidelijk vast te leggen. Waer kondigt ook een grote informatievergadering aan.

Filip Verhoest is redacteur binnenland.


DS, 21-04-2010