Barst
15th October 2005, 01:14
Alejandro Toledo, schoenpoetser wordt president van Peru - ,,Ik ben de schepper niet''
De Peruaanse president Alejandro Toledo, de eerste van indiaanse afkomst, probeerde het corrupte Peru van zijn voorganger Fujimori opnieuw op de rails te krijgen. Gedeeltelijk is dat gelukt. Toch dragen de Peruanen Toledo niet op handen.
ALEJANDRO Toledo (59) is in Brussel op uitnodiging van de EU, en combineert die afspraak met een staatsbezoek aan België en aan zijn schoonmoeder. De moeder van Eliane Karp, de joods-Belgische first lady van Peru, woont nog altijd in Brussel.
Toledo oogt ontspannen. De technocraat met diploma's van Harvard en Stanford en een carrière bij de Wereldbank voelt zich best op zijn gemak in het buitenland. Meermaals dreunt hij het lijstje met economische verwezenlijkingen af: een verdubbeling van de export en buitenlandse investeringen, een voorspelde groei van 5 procent, of de loonsverdubbeling voor leraars.
Buiten Peru krijgt hij er alvast meer waardering voor, want in eigen land heeft Toledo's populariteit een dieptepunt bereikt. Al klinkt zijn opmars als een sprookje. Ooit een straatarme luis die schoenen poetste om te overleven in een gezin van zestien, nu de allereerste democratisch verkozen president van indiaanse afkomst in een land met tachtig procent indígenas .
Peru is een pak vrijer, democratischer en welvarender dan bij uw aantreden vier jaar geleden. Waarom bent u dan niet populair?
Ik weet niet wie dat zegt. Waar haalt u die informatie? Uit de Peruaanse opiniepeilingen. Tja. Veel geloof hecht ik daar niet aan. Maar toch. In de laatste peiling die deze week werd bekendgemaakt, stijgt mijn populariteit van 21 naar 30 procent! Fantastisch, nee? ( grinnikend )
Maar ernstig nu. Peru doet het een stuk beter dan voordien, ondanks het negativisme van pers en oppositie. Vladimiro Montesinos ( hoofd van de Peruaanse geheime dienst onder de autocraat Alberto Fujimori, red. ) heeft het bij sommige media in Peru nog altijd voor het zeggen. Ook de ,,mafia'', handlangers van Fujimori, probeert nog altijd haar invloed te laten gelden.
Om na Fujimori's dictatuur en corrupte bestuur het land te hervormen en een democratisch proces op gang te brengen, moest ik eerst een politieke prijs betalen. Ik was me daarvan bewust, maar ik wilde consequent voortgaan op de weg die ik was ingeslagen. Gedaan met de politiek van steekpenningen en cadeautjes aan de armsten, ik wilde niet makkelijk scoren.
In 2006 loopt uw vijfjarig mandaat af. U zet dan noodgedwongen een stap opzij. Maakte u niet liever zelf het werk af?
Het presidentschap is slopend, hectisch. Ik ben voortdurend aan het werk. Mijn opvolger zal kunnen voortbouwen op wat ik gezaaid heb. We doen het economisch een pak beter dan de ons omringende landen. We staan op het punt een vrijhandelsakkoord met de VS af te sluiten, we exporteren naar China, een nieuwe markt. Ik voel me een boer-president. Ik heb de voorbije vier jaar zaadjes geplant, mijn opvolger zal kunnen oogsten.
Natuurlijk kan ik in vijf jaar niet de problemen oplossen die zich honderden jaren in Peru hebben opgestapeld. Ik ben de schepper niet. Toch spreken de resultaten voor zich. Ondanks wie mij niet kan vergeven dat ik komaf heb gemaakt met een corrupt regime. Ondanks wie niet kan verkroppen dat iemand van indiaanse afkomst president is geworden.
U haalt vaak het racisme aan jegens de indianen in Peru.
Tachtig procent is van indiaanse afkomst. En toch is er racisme, overal. Je voelt het voortdurend, aan alles. Nu steunt ook de blanke elite mij, omdat ze geld aan mij verdienen. Ik heb dan weer voor een stuk gedaan wat het establishment van mij verwachtte: een masteropleiding aan Stanford, een diploma aan Harvard, ik ben gaan lesgeven in Japan. Maar mijn indiaanse gezicht is hetzelfde gebleven.
Vindt de inheemse bevolking dat ook? Uw uiterlijk is dan wel indiaans, maar uw parcours is niet te vergelijken met dat van de indiaanse lamakwekers in de Peruaanse hoogvlakten. Beschouwen zij u nog als één van hen?
(fel) Dat is tussen mij en de inheemse gemeenschap. Omdat mijn levensloop anders is, vergeet ik nog niet waar ik vandaan kom. Indianen hebben voor het eerst economische en politieke rechten. Mijn regering heeft een grondwetswijziging doorgevoerd, waardoor indígenas kunnen stemmen.
Ook het sociale programma Juntos (Samen) is nieuw. De allerarmste families krijgen dertig euro per maand, maar niet zomaar. Het geld is voor de moeder, die eerst een medisch onderzoek moet ondergaan, haar kroost moet laten vaccineren, en de kinderen naar school moet sturen.
De blanke bevolking moet zich door die nieuwe rechten niet bedreigd voelen. Sociale insluiting met respect voor elkaars culturele diversiteit is iets anders dan ,,wraak nemen'' om het verleden.
Vraagt u tijdens uw bezoek aan België steun voor de sociale programma's in uw land?
De EU is een belangrijke partner op het vlak van handel en investeringen, en uiteraard ook ontwikkelingshulp. België is erg gul en heeft Peru 24 miljoen euro ontwikkelingssteun geschonken. Dat geld zal naar de allerarmste regio's gaan, onder meer naar Ayacucho.
De maoïstische guerrillabeweging Lichtend Pad was de voorbije twintig jaar vooral in de armste, meest achtergestelde regio's actief. De campagne werd zogenaamd gevoerd in de naam van sociale verandering. Kunt u die reden begrijpen?
Lichtend Pad was geen guerrilla, het was een terreurbeweging. Er vielen zeker meer dan 30.000 doden. Dat is nooit goed te praten, of je jezelf nu links, rechts of centrum noemt. Niemand mag in naam van sociaal onrecht beginnen te moorden. Terreur is altijd fout. Maar het is inderdaad geen toeval dat Lichtend Pad in Ayacucho begon. Het was een combinatie van verschillende dingen, waaronder armoede en het gebrek aan een centraal gezag. Daarom staat extreme armoede bestrijden bovenaan de lijst.
DS, 14-10-2005, Ine Roox
De Peruaanse president Alejandro Toledo, de eerste van indiaanse afkomst, probeerde het corrupte Peru van zijn voorganger Fujimori opnieuw op de rails te krijgen. Gedeeltelijk is dat gelukt. Toch dragen de Peruanen Toledo niet op handen.
ALEJANDRO Toledo (59) is in Brussel op uitnodiging van de EU, en combineert die afspraak met een staatsbezoek aan België en aan zijn schoonmoeder. De moeder van Eliane Karp, de joods-Belgische first lady van Peru, woont nog altijd in Brussel.
Toledo oogt ontspannen. De technocraat met diploma's van Harvard en Stanford en een carrière bij de Wereldbank voelt zich best op zijn gemak in het buitenland. Meermaals dreunt hij het lijstje met economische verwezenlijkingen af: een verdubbeling van de export en buitenlandse investeringen, een voorspelde groei van 5 procent, of de loonsverdubbeling voor leraars.
Buiten Peru krijgt hij er alvast meer waardering voor, want in eigen land heeft Toledo's populariteit een dieptepunt bereikt. Al klinkt zijn opmars als een sprookje. Ooit een straatarme luis die schoenen poetste om te overleven in een gezin van zestien, nu de allereerste democratisch verkozen president van indiaanse afkomst in een land met tachtig procent indígenas .
Peru is een pak vrijer, democratischer en welvarender dan bij uw aantreden vier jaar geleden. Waarom bent u dan niet populair?
Ik weet niet wie dat zegt. Waar haalt u die informatie? Uit de Peruaanse opiniepeilingen. Tja. Veel geloof hecht ik daar niet aan. Maar toch. In de laatste peiling die deze week werd bekendgemaakt, stijgt mijn populariteit van 21 naar 30 procent! Fantastisch, nee? ( grinnikend )
Maar ernstig nu. Peru doet het een stuk beter dan voordien, ondanks het negativisme van pers en oppositie. Vladimiro Montesinos ( hoofd van de Peruaanse geheime dienst onder de autocraat Alberto Fujimori, red. ) heeft het bij sommige media in Peru nog altijd voor het zeggen. Ook de ,,mafia'', handlangers van Fujimori, probeert nog altijd haar invloed te laten gelden.
Om na Fujimori's dictatuur en corrupte bestuur het land te hervormen en een democratisch proces op gang te brengen, moest ik eerst een politieke prijs betalen. Ik was me daarvan bewust, maar ik wilde consequent voortgaan op de weg die ik was ingeslagen. Gedaan met de politiek van steekpenningen en cadeautjes aan de armsten, ik wilde niet makkelijk scoren.
In 2006 loopt uw vijfjarig mandaat af. U zet dan noodgedwongen een stap opzij. Maakte u niet liever zelf het werk af?
Het presidentschap is slopend, hectisch. Ik ben voortdurend aan het werk. Mijn opvolger zal kunnen voortbouwen op wat ik gezaaid heb. We doen het economisch een pak beter dan de ons omringende landen. We staan op het punt een vrijhandelsakkoord met de VS af te sluiten, we exporteren naar China, een nieuwe markt. Ik voel me een boer-president. Ik heb de voorbije vier jaar zaadjes geplant, mijn opvolger zal kunnen oogsten.
Natuurlijk kan ik in vijf jaar niet de problemen oplossen die zich honderden jaren in Peru hebben opgestapeld. Ik ben de schepper niet. Toch spreken de resultaten voor zich. Ondanks wie mij niet kan vergeven dat ik komaf heb gemaakt met een corrupt regime. Ondanks wie niet kan verkroppen dat iemand van indiaanse afkomst president is geworden.
U haalt vaak het racisme aan jegens de indianen in Peru.
Tachtig procent is van indiaanse afkomst. En toch is er racisme, overal. Je voelt het voortdurend, aan alles. Nu steunt ook de blanke elite mij, omdat ze geld aan mij verdienen. Ik heb dan weer voor een stuk gedaan wat het establishment van mij verwachtte: een masteropleiding aan Stanford, een diploma aan Harvard, ik ben gaan lesgeven in Japan. Maar mijn indiaanse gezicht is hetzelfde gebleven.
Vindt de inheemse bevolking dat ook? Uw uiterlijk is dan wel indiaans, maar uw parcours is niet te vergelijken met dat van de indiaanse lamakwekers in de Peruaanse hoogvlakten. Beschouwen zij u nog als één van hen?
(fel) Dat is tussen mij en de inheemse gemeenschap. Omdat mijn levensloop anders is, vergeet ik nog niet waar ik vandaan kom. Indianen hebben voor het eerst economische en politieke rechten. Mijn regering heeft een grondwetswijziging doorgevoerd, waardoor indígenas kunnen stemmen.
Ook het sociale programma Juntos (Samen) is nieuw. De allerarmste families krijgen dertig euro per maand, maar niet zomaar. Het geld is voor de moeder, die eerst een medisch onderzoek moet ondergaan, haar kroost moet laten vaccineren, en de kinderen naar school moet sturen.
De blanke bevolking moet zich door die nieuwe rechten niet bedreigd voelen. Sociale insluiting met respect voor elkaars culturele diversiteit is iets anders dan ,,wraak nemen'' om het verleden.
Vraagt u tijdens uw bezoek aan België steun voor de sociale programma's in uw land?
De EU is een belangrijke partner op het vlak van handel en investeringen, en uiteraard ook ontwikkelingshulp. België is erg gul en heeft Peru 24 miljoen euro ontwikkelingssteun geschonken. Dat geld zal naar de allerarmste regio's gaan, onder meer naar Ayacucho.
De maoïstische guerrillabeweging Lichtend Pad was de voorbije twintig jaar vooral in de armste, meest achtergestelde regio's actief. De campagne werd zogenaamd gevoerd in de naam van sociale verandering. Kunt u die reden begrijpen?
Lichtend Pad was geen guerrilla, het was een terreurbeweging. Er vielen zeker meer dan 30.000 doden. Dat is nooit goed te praten, of je jezelf nu links, rechts of centrum noemt. Niemand mag in naam van sociaal onrecht beginnen te moorden. Terreur is altijd fout. Maar het is inderdaad geen toeval dat Lichtend Pad in Ayacucho begon. Het was een combinatie van verschillende dingen, waaronder armoede en het gebrek aan een centraal gezag. Daarom staat extreme armoede bestrijden bovenaan de lijst.
DS, 14-10-2005, Ine Roox