Barst
15th June 2009, 18:27
LEVENSVRAGEN
De afgelopen week zag ik een foto in een Nederlandse krant van begrafenisondernemers die in Moordrecht een slipcursus volgen. Ze leren wat te doen als ze in een slip raken met een overledene achter in de wagen. Stel je voor: je bent dood en daarna verongeluk je.
Die fascinatie voor dubbel ongeluk had ook de Amerikaanse kunstenaar Andy Warhol die in de jaren zestig een serie Ambulance Disaster prints en schilderijen maakte op basis van een foto in de krant van een verongelukte ambulancewagen in Chicago. Het vrouwelijke slachtoffer is afgebeeld als een soort Piëta. Onduidelijk is of ze gestorven is door dit ongeluk of een ongeluk daarvoor.
Gruwelijk was ook het verhaal de afgelopen week in deze krant over iemand anders die door het noodlot werd ingehaald. Een vrouw die de fatale vlucht met de AF 447 van Rio naar Parijs gemist had, waarbij 228 doden vielen, nam een ander vliegtuig en overleed vervolgens op weg van de luchthaven naar huis in een auto-ongeluk.
Kurt en Johanna Ganthaler, een Italiaans gepensioneerd koppel, zouden zich, toen ze vernamen dat het vliegtuig dat ze hadden moeten hebben was neergestort, zeker uitverkoren hebben gevoeld. Ze namen het vliegtuig naar München en van daaruit een auto naar Moreno, Noord-Italië. Maar hun wagen raakte ter hoogte van het Oostenrijkse Kufstein van de snelweg. De vrouw overleefde de klap niet en was op slag dood. Haar echtgenoot ligt zwaargewond in het ziekenhuis. Je zou haast gaan denken dat het noodlot niet te vermurwen is. Die vrouw MOEST gewoon dood.
En dan was er de afgelopen week ook die jongen in Duitsland die door een meteoriet werd getroffen. Het gesteente had een snelheid van bijna 50.000 kilometer per uur. Gerrit Blank (14) was op weg naar school toen hij een lichtbal uit de lucht zag komen. Een rood en heet steentje, niet groter dan een erwt, schampte tegen zijn hand. Daarna landde het op de grond, waar het een krater van bijna een halve meter diep veroorzaakte. De Duitse jongen overleefde de meteorietaanval wonderwel; een kans van slechts één op een miljoen. 'Het deed pijn toen de steen mijn hand raakte. Slechts een seconde daarna hoorde ik een enorme knal, zoals van onweer, naast me. Ik had uren daarna nog last van m'n oren door het lawaai.' De wond aan zijn hand is inmiddels gehecht. Het zou nog 'voorbestemder' zijn geweest als hij in de stijl van Johanna Ganthaler korte tijd later opnieuw door een meteoriet zou zijn geraakt, maar dit keer een van honderd kilo.
Een mens die zichzelf vrij waant wil met het lot niets te maken hebben. Toch hoeft dat lot niet per se iets negatiefs te zijn. De meest positieve benadering van het lot heb ik ooit gehoord van een gynaecoloog die op de radio vertelde dat tijdens de groei van een embryo vanaf de conceptie tot de geboorte tien miljoen dingen fout kunnen gaan en dat het dus een wonder is dat een baby gezond ter wereld komt. Hoezo durven mensen te beweren dat ze een kind 'nemen' terwijl het eigenlijk een wonder is dat hen in de schoot wordt geworpen?
De meest radicale vorm van lotsbestemming is dat de mens groeit, ouder wordt en doodgaat. Liever vieren we daarom het bestaan van de vrije keuze. De Amerikaanse zangeres Cher besloot zichzelf te bevrijden van het proces van ouder worden middels tientallen plastisch chirurgische ingrepen die haar fortuinen hebben gekost. Ze noemt zichzelf een 'poster-girl' van de cosmetische chirurgie. Resultaat: op haar drieënzestigste ziet ze eruit als een al te goed geconserveerde vrouw van drieënzestig.
Deze week werd bekend dat haar dochter Chastity Bono - weliswaar door de maatschappij voorbestemd om heteroseksueel te zijn, maar deep down vanbinnen homoseksueel - zich nu tot man laat opereren. De 40-jarige Chastity, die zich twintig jaar geleden als lesbienne uitte, is eerder dit jaar begonnen met een programma tot geslachtsverandering. 'Ja het is waar. Chaz heeft, na jarenlange overdenkingen, de moedige stap genomen blijk te geven van zijn ware identiteit', bevestigt Bono's publiciteitsagent Howard Bragman. 'Hij is trots op zijn besluit en dankbaar voor de steun van zijn naasten.'
Is de mens vrij of voorbestemd? Liggen aan onze levens onveranderlijke wetten ten grondslag of kunnen we ze vrij vormgeven? Extreem determinisme, ofwel het geloof dat het noodlot allesbepalend is, zou leiden tot de ontkenning van het bestaan van een vrije wil. Zelfs onder de meest triviale nieuwsfeiten sluimeren grote levensvragen.
Oscar van den Boogaard is schrijver.
DS, 15-06-2009
De afgelopen week zag ik een foto in een Nederlandse krant van begrafenisondernemers die in Moordrecht een slipcursus volgen. Ze leren wat te doen als ze in een slip raken met een overledene achter in de wagen. Stel je voor: je bent dood en daarna verongeluk je.
Die fascinatie voor dubbel ongeluk had ook de Amerikaanse kunstenaar Andy Warhol die in de jaren zestig een serie Ambulance Disaster prints en schilderijen maakte op basis van een foto in de krant van een verongelukte ambulancewagen in Chicago. Het vrouwelijke slachtoffer is afgebeeld als een soort Piëta. Onduidelijk is of ze gestorven is door dit ongeluk of een ongeluk daarvoor.
Gruwelijk was ook het verhaal de afgelopen week in deze krant over iemand anders die door het noodlot werd ingehaald. Een vrouw die de fatale vlucht met de AF 447 van Rio naar Parijs gemist had, waarbij 228 doden vielen, nam een ander vliegtuig en overleed vervolgens op weg van de luchthaven naar huis in een auto-ongeluk.
Kurt en Johanna Ganthaler, een Italiaans gepensioneerd koppel, zouden zich, toen ze vernamen dat het vliegtuig dat ze hadden moeten hebben was neergestort, zeker uitverkoren hebben gevoeld. Ze namen het vliegtuig naar München en van daaruit een auto naar Moreno, Noord-Italië. Maar hun wagen raakte ter hoogte van het Oostenrijkse Kufstein van de snelweg. De vrouw overleefde de klap niet en was op slag dood. Haar echtgenoot ligt zwaargewond in het ziekenhuis. Je zou haast gaan denken dat het noodlot niet te vermurwen is. Die vrouw MOEST gewoon dood.
En dan was er de afgelopen week ook die jongen in Duitsland die door een meteoriet werd getroffen. Het gesteente had een snelheid van bijna 50.000 kilometer per uur. Gerrit Blank (14) was op weg naar school toen hij een lichtbal uit de lucht zag komen. Een rood en heet steentje, niet groter dan een erwt, schampte tegen zijn hand. Daarna landde het op de grond, waar het een krater van bijna een halve meter diep veroorzaakte. De Duitse jongen overleefde de meteorietaanval wonderwel; een kans van slechts één op een miljoen. 'Het deed pijn toen de steen mijn hand raakte. Slechts een seconde daarna hoorde ik een enorme knal, zoals van onweer, naast me. Ik had uren daarna nog last van m'n oren door het lawaai.' De wond aan zijn hand is inmiddels gehecht. Het zou nog 'voorbestemder' zijn geweest als hij in de stijl van Johanna Ganthaler korte tijd later opnieuw door een meteoriet zou zijn geraakt, maar dit keer een van honderd kilo.
Een mens die zichzelf vrij waant wil met het lot niets te maken hebben. Toch hoeft dat lot niet per se iets negatiefs te zijn. De meest positieve benadering van het lot heb ik ooit gehoord van een gynaecoloog die op de radio vertelde dat tijdens de groei van een embryo vanaf de conceptie tot de geboorte tien miljoen dingen fout kunnen gaan en dat het dus een wonder is dat een baby gezond ter wereld komt. Hoezo durven mensen te beweren dat ze een kind 'nemen' terwijl het eigenlijk een wonder is dat hen in de schoot wordt geworpen?
De meest radicale vorm van lotsbestemming is dat de mens groeit, ouder wordt en doodgaat. Liever vieren we daarom het bestaan van de vrije keuze. De Amerikaanse zangeres Cher besloot zichzelf te bevrijden van het proces van ouder worden middels tientallen plastisch chirurgische ingrepen die haar fortuinen hebben gekost. Ze noemt zichzelf een 'poster-girl' van de cosmetische chirurgie. Resultaat: op haar drieënzestigste ziet ze eruit als een al te goed geconserveerde vrouw van drieënzestig.
Deze week werd bekend dat haar dochter Chastity Bono - weliswaar door de maatschappij voorbestemd om heteroseksueel te zijn, maar deep down vanbinnen homoseksueel - zich nu tot man laat opereren. De 40-jarige Chastity, die zich twintig jaar geleden als lesbienne uitte, is eerder dit jaar begonnen met een programma tot geslachtsverandering. 'Ja het is waar. Chaz heeft, na jarenlange overdenkingen, de moedige stap genomen blijk te geven van zijn ware identiteit', bevestigt Bono's publiciteitsagent Howard Bragman. 'Hij is trots op zijn besluit en dankbaar voor de steun van zijn naasten.'
Is de mens vrij of voorbestemd? Liggen aan onze levens onveranderlijke wetten ten grondslag of kunnen we ze vrij vormgeven? Extreem determinisme, ofwel het geloof dat het noodlot allesbepalend is, zou leiden tot de ontkenning van het bestaan van een vrije wil. Zelfs onder de meest triviale nieuwsfeiten sluimeren grote levensvragen.
Oscar van den Boogaard is schrijver.
DS, 15-06-2009