Barst
13th January 2009, 02:29
Britse economie maakt keiharde noodlanding
De Britten hebben jarenlang op veel te grote voet geleefd. De kredietcrisis beëindigt abrupt een historische groeiperiode. En dat doet veel pijn.
De bewijzen van een pijnlijke recessie zijn overal. Van gesloten winkeldeuren en scherpe kortingen in de Britse winkelstraten tot dagelijkse krantenkoppen over massaontslagen, dalende huizenprijzen, en de eens zo sterke pond die nog maar een fractie meer dan de euro waard is. Verwacht wordt dat er dit jaar een miljoen werklozen bij komen.
Na een historische periode van ruim zestien jaar onafgebroken groei is de economie in één klap in de achteruitversnelling geschoten. In het tweede kwartaal van vorig jaar kwam de groei tot stilstand, in het derde kwartaal kromp de economie met 0,6 procent. Alle andere recente economische cijfers zijn even verschrikkelijk.
„Het probleem is dat je niet weet hoe de toekomst eruit ziet. Je moet je gelukkig prijzen dat je nog een baan hebt”, zucht Diana Greensmith (45), die werkt bij één van de weinige nog overgebleven Britse aardewerkbedrijven. Onlangs vroeg het beroemde Wedgwood faillissement aan.
Weg consumentenvertrouwen, weg economische groei, weg banen. De Britse economie is immers voor zo’n twee derde afhankelijk van consumptieve bestedingen en leunt zwaar op de financiële sector, nu het epicentrum van de crisis.
Een tijdelijke verlaging van de btw en een serie snelle renteverlagingen – de centrale bank verlaagde vorige week de rente met vijftig basispunten tot 1,5 procent, de laagste stand in het 315-jarige bestaan – sporen consumenten nog niet aan om geld uit te geven. Sommige economen twijfelen aan het effect van deze renteverlagingen omdat, ook al wordt het geld goedkoper, de kredietverlening door banken nog steeds niet op gang komt. En dat is het echte probleem. De angst voor deflatie – dalende prijzen – groeit.
Premier Brown pochte jarenlang als minister van financiën dat hij met zijn beleid, dat leidde tot lage inflatie en lage rente, een einde had gemaakt aan de boom and bust-economie van de Conservatieven. Browns boom is nu bust (bankroet), schimpen nu commentatoren.
„Het land heeft jarenlang op te grote voet geleefd, en deze twee jaar volgt de afrekening”, zegt John Hawksworth, hoofdeconoom van PriceWaterhouseCoopers. De kredietcrisis vindt zijn oorsprong in de subprime-hypotheken in de VS, stelt Hawksworth, maar er is ook een aantal factoren van Britse makelij die het land nu zo kwetsbaar maken. De Britse economie groeide snel, maar op een kunstmatige manier: door consumenten- en overheidsuitgaven en geleend geld.
Het Verenigd Koninkrijk is een natie van uitgeven, uitgeven, uitgeven en moet als het aan de Conservatieven ligt een natie worden van sparen. Maar voorlopig pleiten veel beleidsmakers juist voor verdere stimulering van de economie, en dus grotere overheidstekorten. Het begrotingstekort zal in 2009-2010 op acht procent van het bnp uitkomen.
Hawksworth: „Je kunt kritiek hebben op het regeringsbeleid van de afgelopen jaren – zij hadden kunnen ingrijpen tegen de snel stijgende persoonlijke schulden en zelf minder kunnen uitgeven. Sinds de crisis doet de regering wat het kan om de economie te stimuleren, maar het lijkt er nu soms op alsof iedereen tegelijk naar de nooduitgang loopt.”
Het zal nog moeilijk worden mensen te overtuigen om geld uit te geven, want zuinigheid is het nieuwe credo. En daar spinnen goedkope retailers en discounters garen bij. Pizza- en bakkerijketens doen goede zaken nu de kostenbewuste Brit zijn luxe sandwich inruilt voor een goedkoper worstenbroodje of pizza.
Een recessie kent nooit alleen verliezers.
© Trouw, 13-01-2009
De Britten hebben jarenlang op veel te grote voet geleefd. De kredietcrisis beëindigt abrupt een historische groeiperiode. En dat doet veel pijn.
De bewijzen van een pijnlijke recessie zijn overal. Van gesloten winkeldeuren en scherpe kortingen in de Britse winkelstraten tot dagelijkse krantenkoppen over massaontslagen, dalende huizenprijzen, en de eens zo sterke pond die nog maar een fractie meer dan de euro waard is. Verwacht wordt dat er dit jaar een miljoen werklozen bij komen.
Na een historische periode van ruim zestien jaar onafgebroken groei is de economie in één klap in de achteruitversnelling geschoten. In het tweede kwartaal van vorig jaar kwam de groei tot stilstand, in het derde kwartaal kromp de economie met 0,6 procent. Alle andere recente economische cijfers zijn even verschrikkelijk.
„Het probleem is dat je niet weet hoe de toekomst eruit ziet. Je moet je gelukkig prijzen dat je nog een baan hebt”, zucht Diana Greensmith (45), die werkt bij één van de weinige nog overgebleven Britse aardewerkbedrijven. Onlangs vroeg het beroemde Wedgwood faillissement aan.
Weg consumentenvertrouwen, weg economische groei, weg banen. De Britse economie is immers voor zo’n twee derde afhankelijk van consumptieve bestedingen en leunt zwaar op de financiële sector, nu het epicentrum van de crisis.
Een tijdelijke verlaging van de btw en een serie snelle renteverlagingen – de centrale bank verlaagde vorige week de rente met vijftig basispunten tot 1,5 procent, de laagste stand in het 315-jarige bestaan – sporen consumenten nog niet aan om geld uit te geven. Sommige economen twijfelen aan het effect van deze renteverlagingen omdat, ook al wordt het geld goedkoper, de kredietverlening door banken nog steeds niet op gang komt. En dat is het echte probleem. De angst voor deflatie – dalende prijzen – groeit.
Premier Brown pochte jarenlang als minister van financiën dat hij met zijn beleid, dat leidde tot lage inflatie en lage rente, een einde had gemaakt aan de boom and bust-economie van de Conservatieven. Browns boom is nu bust (bankroet), schimpen nu commentatoren.
„Het land heeft jarenlang op te grote voet geleefd, en deze twee jaar volgt de afrekening”, zegt John Hawksworth, hoofdeconoom van PriceWaterhouseCoopers. De kredietcrisis vindt zijn oorsprong in de subprime-hypotheken in de VS, stelt Hawksworth, maar er is ook een aantal factoren van Britse makelij die het land nu zo kwetsbaar maken. De Britse economie groeide snel, maar op een kunstmatige manier: door consumenten- en overheidsuitgaven en geleend geld.
Het Verenigd Koninkrijk is een natie van uitgeven, uitgeven, uitgeven en moet als het aan de Conservatieven ligt een natie worden van sparen. Maar voorlopig pleiten veel beleidsmakers juist voor verdere stimulering van de economie, en dus grotere overheidstekorten. Het begrotingstekort zal in 2009-2010 op acht procent van het bnp uitkomen.
Hawksworth: „Je kunt kritiek hebben op het regeringsbeleid van de afgelopen jaren – zij hadden kunnen ingrijpen tegen de snel stijgende persoonlijke schulden en zelf minder kunnen uitgeven. Sinds de crisis doet de regering wat het kan om de economie te stimuleren, maar het lijkt er nu soms op alsof iedereen tegelijk naar de nooduitgang loopt.”
Het zal nog moeilijk worden mensen te overtuigen om geld uit te geven, want zuinigheid is het nieuwe credo. En daar spinnen goedkope retailers en discounters garen bij. Pizza- en bakkerijketens doen goede zaken nu de kostenbewuste Brit zijn luxe sandwich inruilt voor een goedkoper worstenbroodje of pizza.
Een recessie kent nooit alleen verliezers.
© Trouw, 13-01-2009