Barst
10th January 2009, 22:21
'De Palestijnen stemmen nu allemaal op Hamas'
HEBRON - Hebron is een van de meest absurde steden van het Israëlisch-Palestijns conflict. Het ligt niet in Gaza, maar op de Westelijke Jordaanoever. 'Maar ook hier kiezen we nu allemaal voor Hamas. De Israëli's bedriegen ons toch. Wat heeft het zogenaamde vredesproces ons al gebracht?'
In de kleine straatjes van het oude centrum van Hebron gaat 's avonds niemand wandelen, behalve een paar straathonden. Het pittoreske oude stadsdeel geldt als onveilig. In de buurt van de grote Ibrahimi-moskee - waaronder volgens de overlevering Adam en Eva en een rist aartsvaders en -moeders als Abraham zijn begraven - zijn de Palestijnse winkeltjes dicht. Boven de hele lengte van het straatje hangt een hek van ijzerdraad. De bovenste verdiepingen van de oude huizen zijn in de jaren tachtig ingenomen door 400 joodse kolonisten, en die gooien geregeld stenen, vuilnis en bleekwater naar de Palestijnse onderburen op straatniveau.
Rondom de 400 kolonisten wonen tienduizenden Palestijnen, maar die moeten hun hele leven aanpassen aan de aanwezigheid van de religieuze zeloten. De kolonisten worden bewaakt door 2.000 soldaten van het Israëlische leger. Zes van hen stappen vanavond hun militaire post uit en laden hun M-16-wapens met scherp - de droge klaklak-geluiden klinken angstaanjagend in het lege, donkere straatje. Ze gaan op nachtelijke patrouille.
'De kolonisten bekogelen ons met van alles', zegt Jamal, een van de handelaren die in het oude stadsdeel is overgebleven. Hij verkoopt zijden sjaals, mooie lokale tafellakens en souvenirs. 'De soldaten moeten zogezegd over de veiligheid waken. Maar denk je dat ze ooit ingrijpen als de kolonisten ons alweer bekogelen? Intussen is de oude stad onleefbaar geworden, want door de spanningen komen er geen toeristen. En Palestijnen komen hier niet meer winkelen, omdat ze door de joodse enclave en de militaire controleposten vaak kilometers moeten omlopen om tot hier te geraken.'
Hebron ligt niet in Gaza, waar de oorlog woedt - en waar buitenlandse journalisten nog altijd niet binnenmogen van het Israëlische leger. Hebron ligt op de Westelijke Jordaanoever, die anders dan Hamas-Gaza nog altijd wordt bestuurd door de meer gematigde Palestijnse Autoriteit van president Mahmoud Abbas. Maar de oorlog in Gaza heeft duidelijk ook zijn impact op de stemming bij het gros van de Palestijnen op de Westoever.
In een groot huis in een buitenwijk zitten drie sjeiks - leiders van een uitgebreide familie of clan - en ze steken hun bewondering voor Hamas niet onder stoelen of banken. 'Het vredesproces is een slachthuis gebleken', zegt sjeik Ali Muhanna, met een dikke grijze baard en een waardig sjeikengewaad. 'In Gaza slachten de Israëli's honderden mensen af, ook vrouwen en kinderen. En niemand in de wereld reageert. Hoe is een akkoord mogelijk met al die slachtingen? Hier in Hebron leven we in een gevangenis, omsingeld door het Israëlische leger. Volgens het vredesproces hebben we een eigen staat. Maar wat doen al die soldaten, controleposten en kolonisten hier dan?'
De mening van de sjeiks doet terzake, want ze hebben invloed op hun hele clan. En de stemming van de sjeiks gaat duidelijk in de richting van Hamas. 'We hebben geprobeerd met Israël te praten', zegt collega-sjeik Jihad Radi, die dertig jaar in de VS heeft gewoond. 'Het resultaat is dat we worden aangevallen. Hamas verdedigt gewoon Palestijns grondgebied tegen hen die al onze rechten hebben verkracht.'
De echtgenote van een van de sjeiks, Rehab Muhanna (60), vertelt dat haar beide dochters in Gaza wonen. 'Een van hen heeft haar huis moeten verlaten omdat het werd beschoten door het Israëlische leger. Ze woont nu met haar echtgenoot en kinderen bij haar schoonouders. Ze hebben al vijftien dagen geen elektriciteit en weinig te eten en te drinken. Door de Israëlische blokkade heb ik haar trouwens al twee jaar niet meer gezien.'
Telefoon heeft haar dochter wel, en moeder Rehab verbindt ons prompt door met dochter Reem in Gaza. 'Telkens als het wat kalmer wordt, denken de mensen dat ze op zoek kunnen gaan naar eten', zegt Reem aan de telefoon. 'En dan worden we meteen opnieuw beschoten. Maar de populariteit van Hamas wordt alleen groter. Israël zegt dat Hamas ons als menselijke schilden gebruikt, maar we steunen hen. Strijders zien we nochtans nauwelijks. En toch worden elke dag burgers gedood.'
In een nachtwinkeltje in Palestijns Hebron staat Saadeh (23), overdag verkoper van babykleren. 'Voortaan stem ik alleen nog op Hamas', zegt hij. 'Hamas is patriottisch, nationalistisch, ze werken correct en ze verdedigen tenminste ons land. Terwijl de Palestijnse Autoriteit toelaat dat wij door de joodse kolonisten worden aangevallen. Mijn hele leven lang heb ik alleen maar bezetting gekend. En erger: toen we twee weken geleden gingen betogen tegen de oorlog in Gaza, werden we uit elkaar geslagen door onze eigen politiek van de Palestijnse Autoriteit.'
Er heerst immers een machtsstrijd tussen Hamas en de Fatah-beweging van de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Als de Palestijnse Autoriteit erop had gerekend dat Hamas verzwakt uit de oorlog zou komen, komt ze voorlopig bedrogen uit. En bij de Palestijnen in Hebron - dat weliswaar door de problemen met de kolonisten altijd wat militanter is geweest dan de rest van de Westoever - heerst nu de overtuiging dat de Palestijnse Autoriteit meeheult met de vijand. 'Ik ga morgen betogen voor Hamas', zegt Saadeh. 'Ik ben niet bang. Als ik tijd heb, tenminste.'
Vrijdag, na het middaggebed. Honderden Palestijnse jongeren gaan de straat op, en staan in sommige wijken oog in oog met de Palestijnse politie en in andere met het Israëlische leger. Ze beginnen stenen te gooien, steken autobanden in brand - beelden die bekend zijn van de oude intifada's of stenenopstanden. De politie en het leger schieten massa's traangasgranaten af. Duidelijk van uitstekende kwaliteit, want ze snijden de adem af en doen de ogen meteen tranen. Er weerklinken doffe knallen, de jongeren trekken zich terug en rukken dan weer op.
'Naar Gaza kijken we zo niet', had een Amerikaanse militair me enkele dagen geleden gezegd in een bar in Jeruzalem. 'Ik maak me vooral zorgen over intifada 3. Als de Westoever in brand vliegt, moet alles van vooraf aan beginnen.' Het was niet duidelijk wat de Amerikaanse officier deed in Israël, hij bleef er geheimzinnig over. De Amerikanen werken onder meer mee aan de opleiding van Palestijnse politieagenten in het naburige Jordanië - dezelfde agenten die nu tegen hun eigen jongeren worden ingezet in Hebron.
Terwijl we met de jongeren in Hebron mee op de loop moeten voor het uitgerukte Israëlische leger, komt die vraag onvermijdelijk terug: is dit het begin van de derde intifada? Ondanks het stenengooien en de brandende autobanden blijft ook de vaststelling dat de betogende jongeren erg jong zijn, tussen de twaalf en de twintig. De echte militanten zijn ouder: als zij thuisblijven, is de revolutie nog niet begonnen.
De meningen daarover zijn nochtans verdeeld. 'Ik zie een grote kans op een escalatie van de situatie', zegt de politicoloog Mohammed Awawi van de universiteit van Hebron. 'Israël heeft ons belogen en bedrogen, de internationale gemeenschap ook. En nu vechten onze politici zelfs onderling. Uiteindelijk grijpt een bevolking dan naar de verzetsmiddelen die ze ter beschikking heeft'.
Maar volgens een internationale hulpverleenster in Hebron blijven de protesten relatief beperkt 'omdat de mensen zijn platgekoeionneerd'. 'Ze hebben geen leven, weinig uitzicht op werk, en als ze protesteren, worden ze meteen met geweld aangepakt. Aan de andere kant: we hebben ook het harde geweld in Gaza niet zien aankomen, toch niet in deze omvang.'
In het winkelstraatje van de oude stad staat Jamal-de-souvenirverkoper alweer werkloos te wezen, bij gebrek aan klanten. Boven hem hangt de ijzerdraad die hem moet beschermen tegen de projectielen van de kolonisten.
Aan de Ibrahimi-moskee worden enkele Palestijnse jongeren tegengehouden door Israëlische soldaten, zelf jonge rekruten die nauwelijks hun puberteit zijn ontgroeid. Met barse bevelen wordt de Palestijnen bevolen hun broekriemen uit te doen, ongetwijfeld volgens een ijzeren veiligheidslogica. Enkele blokken verderop gooien andere jongeren een zware baksteen naar een Israëlische legerjeep.
DS, 10-01-2009
HEBRON - Hebron is een van de meest absurde steden van het Israëlisch-Palestijns conflict. Het ligt niet in Gaza, maar op de Westelijke Jordaanoever. 'Maar ook hier kiezen we nu allemaal voor Hamas. De Israëli's bedriegen ons toch. Wat heeft het zogenaamde vredesproces ons al gebracht?'
In de kleine straatjes van het oude centrum van Hebron gaat 's avonds niemand wandelen, behalve een paar straathonden. Het pittoreske oude stadsdeel geldt als onveilig. In de buurt van de grote Ibrahimi-moskee - waaronder volgens de overlevering Adam en Eva en een rist aartsvaders en -moeders als Abraham zijn begraven - zijn de Palestijnse winkeltjes dicht. Boven de hele lengte van het straatje hangt een hek van ijzerdraad. De bovenste verdiepingen van de oude huizen zijn in de jaren tachtig ingenomen door 400 joodse kolonisten, en die gooien geregeld stenen, vuilnis en bleekwater naar de Palestijnse onderburen op straatniveau.
Rondom de 400 kolonisten wonen tienduizenden Palestijnen, maar die moeten hun hele leven aanpassen aan de aanwezigheid van de religieuze zeloten. De kolonisten worden bewaakt door 2.000 soldaten van het Israëlische leger. Zes van hen stappen vanavond hun militaire post uit en laden hun M-16-wapens met scherp - de droge klaklak-geluiden klinken angstaanjagend in het lege, donkere straatje. Ze gaan op nachtelijke patrouille.
'De kolonisten bekogelen ons met van alles', zegt Jamal, een van de handelaren die in het oude stadsdeel is overgebleven. Hij verkoopt zijden sjaals, mooie lokale tafellakens en souvenirs. 'De soldaten moeten zogezegd over de veiligheid waken. Maar denk je dat ze ooit ingrijpen als de kolonisten ons alweer bekogelen? Intussen is de oude stad onleefbaar geworden, want door de spanningen komen er geen toeristen. En Palestijnen komen hier niet meer winkelen, omdat ze door de joodse enclave en de militaire controleposten vaak kilometers moeten omlopen om tot hier te geraken.'
Hebron ligt niet in Gaza, waar de oorlog woedt - en waar buitenlandse journalisten nog altijd niet binnenmogen van het Israëlische leger. Hebron ligt op de Westelijke Jordaanoever, die anders dan Hamas-Gaza nog altijd wordt bestuurd door de meer gematigde Palestijnse Autoriteit van president Mahmoud Abbas. Maar de oorlog in Gaza heeft duidelijk ook zijn impact op de stemming bij het gros van de Palestijnen op de Westoever.
In een groot huis in een buitenwijk zitten drie sjeiks - leiders van een uitgebreide familie of clan - en ze steken hun bewondering voor Hamas niet onder stoelen of banken. 'Het vredesproces is een slachthuis gebleken', zegt sjeik Ali Muhanna, met een dikke grijze baard en een waardig sjeikengewaad. 'In Gaza slachten de Israëli's honderden mensen af, ook vrouwen en kinderen. En niemand in de wereld reageert. Hoe is een akkoord mogelijk met al die slachtingen? Hier in Hebron leven we in een gevangenis, omsingeld door het Israëlische leger. Volgens het vredesproces hebben we een eigen staat. Maar wat doen al die soldaten, controleposten en kolonisten hier dan?'
De mening van de sjeiks doet terzake, want ze hebben invloed op hun hele clan. En de stemming van de sjeiks gaat duidelijk in de richting van Hamas. 'We hebben geprobeerd met Israël te praten', zegt collega-sjeik Jihad Radi, die dertig jaar in de VS heeft gewoond. 'Het resultaat is dat we worden aangevallen. Hamas verdedigt gewoon Palestijns grondgebied tegen hen die al onze rechten hebben verkracht.'
De echtgenote van een van de sjeiks, Rehab Muhanna (60), vertelt dat haar beide dochters in Gaza wonen. 'Een van hen heeft haar huis moeten verlaten omdat het werd beschoten door het Israëlische leger. Ze woont nu met haar echtgenoot en kinderen bij haar schoonouders. Ze hebben al vijftien dagen geen elektriciteit en weinig te eten en te drinken. Door de Israëlische blokkade heb ik haar trouwens al twee jaar niet meer gezien.'
Telefoon heeft haar dochter wel, en moeder Rehab verbindt ons prompt door met dochter Reem in Gaza. 'Telkens als het wat kalmer wordt, denken de mensen dat ze op zoek kunnen gaan naar eten', zegt Reem aan de telefoon. 'En dan worden we meteen opnieuw beschoten. Maar de populariteit van Hamas wordt alleen groter. Israël zegt dat Hamas ons als menselijke schilden gebruikt, maar we steunen hen. Strijders zien we nochtans nauwelijks. En toch worden elke dag burgers gedood.'
In een nachtwinkeltje in Palestijns Hebron staat Saadeh (23), overdag verkoper van babykleren. 'Voortaan stem ik alleen nog op Hamas', zegt hij. 'Hamas is patriottisch, nationalistisch, ze werken correct en ze verdedigen tenminste ons land. Terwijl de Palestijnse Autoriteit toelaat dat wij door de joodse kolonisten worden aangevallen. Mijn hele leven lang heb ik alleen maar bezetting gekend. En erger: toen we twee weken geleden gingen betogen tegen de oorlog in Gaza, werden we uit elkaar geslagen door onze eigen politiek van de Palestijnse Autoriteit.'
Er heerst immers een machtsstrijd tussen Hamas en de Fatah-beweging van de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Als de Palestijnse Autoriteit erop had gerekend dat Hamas verzwakt uit de oorlog zou komen, komt ze voorlopig bedrogen uit. En bij de Palestijnen in Hebron - dat weliswaar door de problemen met de kolonisten altijd wat militanter is geweest dan de rest van de Westoever - heerst nu de overtuiging dat de Palestijnse Autoriteit meeheult met de vijand. 'Ik ga morgen betogen voor Hamas', zegt Saadeh. 'Ik ben niet bang. Als ik tijd heb, tenminste.'
Vrijdag, na het middaggebed. Honderden Palestijnse jongeren gaan de straat op, en staan in sommige wijken oog in oog met de Palestijnse politie en in andere met het Israëlische leger. Ze beginnen stenen te gooien, steken autobanden in brand - beelden die bekend zijn van de oude intifada's of stenenopstanden. De politie en het leger schieten massa's traangasgranaten af. Duidelijk van uitstekende kwaliteit, want ze snijden de adem af en doen de ogen meteen tranen. Er weerklinken doffe knallen, de jongeren trekken zich terug en rukken dan weer op.
'Naar Gaza kijken we zo niet', had een Amerikaanse militair me enkele dagen geleden gezegd in een bar in Jeruzalem. 'Ik maak me vooral zorgen over intifada 3. Als de Westoever in brand vliegt, moet alles van vooraf aan beginnen.' Het was niet duidelijk wat de Amerikaanse officier deed in Israël, hij bleef er geheimzinnig over. De Amerikanen werken onder meer mee aan de opleiding van Palestijnse politieagenten in het naburige Jordanië - dezelfde agenten die nu tegen hun eigen jongeren worden ingezet in Hebron.
Terwijl we met de jongeren in Hebron mee op de loop moeten voor het uitgerukte Israëlische leger, komt die vraag onvermijdelijk terug: is dit het begin van de derde intifada? Ondanks het stenengooien en de brandende autobanden blijft ook de vaststelling dat de betogende jongeren erg jong zijn, tussen de twaalf en de twintig. De echte militanten zijn ouder: als zij thuisblijven, is de revolutie nog niet begonnen.
De meningen daarover zijn nochtans verdeeld. 'Ik zie een grote kans op een escalatie van de situatie', zegt de politicoloog Mohammed Awawi van de universiteit van Hebron. 'Israël heeft ons belogen en bedrogen, de internationale gemeenschap ook. En nu vechten onze politici zelfs onderling. Uiteindelijk grijpt een bevolking dan naar de verzetsmiddelen die ze ter beschikking heeft'.
Maar volgens een internationale hulpverleenster in Hebron blijven de protesten relatief beperkt 'omdat de mensen zijn platgekoeionneerd'. 'Ze hebben geen leven, weinig uitzicht op werk, en als ze protesteren, worden ze meteen met geweld aangepakt. Aan de andere kant: we hebben ook het harde geweld in Gaza niet zien aankomen, toch niet in deze omvang.'
In het winkelstraatje van de oude stad staat Jamal-de-souvenirverkoper alweer werkloos te wezen, bij gebrek aan klanten. Boven hem hangt de ijzerdraad die hem moet beschermen tegen de projectielen van de kolonisten.
Aan de Ibrahimi-moskee worden enkele Palestijnse jongeren tegengehouden door Israëlische soldaten, zelf jonge rekruten die nauwelijks hun puberteit zijn ontgroeid. Met barse bevelen wordt de Palestijnen bevolen hun broekriemen uit te doen, ongetwijfeld volgens een ijzeren veiligheidslogica. Enkele blokken verderop gooien andere jongeren een zware baksteen naar een Israëlische legerjeep.
DS, 10-01-2009