Barst
9th December 2008, 00:49
Spreekwoorden en metaforen
Doe je mond open en ik zeg je wie je bent. Ik zal niet zeggen hoeveel teentjes look je hebt gegeten of hoe het gaat met je nieuwste stifttand. Maar spreek enkele woorden en ik zeg je met welke wc-borstel je poetst, hoe lang je spanningsboog is en waarom je nooit zou vreemdgaan met Paul D'Hoore. Dit alles doe ik zonder naar de inhoud te luisteren van wat je te vertellen hebt. Ongelofelijk maar waar! Ik garandeer: ik luister niet naar je boodschap en toch verwed ik er een volautomatische zonnetent van Heytens om dat ik gelijk heb. Doe de test en begin nu alvast te storten op 734-3571128-82, of lees eerst even verder.
Want waarin schuilt de truc? Je moet je hoofd te luisteren leggen en je neuzen spitsen voor wat mensen niet willen zeggen. Wil je ontdekkingen doen, knoop dan in je horens dat mensen zich al eens verspreken. Op Terzake worden hete appels doorgegeven en heeft de zaak van piraat Morel veel kanten en ogen. Soms lig je dan in een peuk van het lachen, maar het is best eens in eigen borsten te kijken want iedereen verspreekt zich al eens. Niemand kent precies de plaats van de ceintuur ten opzichte van het hart of van de knol en de geit. Freud zou er in zijn tijd een vette krop aan gehad hebben, maar nu durft enkel nonkel Pépé nog met freudiaanse versprekingen afkomen om de lachers op zijn schoot te krijgen. Iedereen weet: lapsussen zijn lapsussen en spreekwoorden zijn idioot.
Naast de Vettige Verspreking bestaat er zoiets als de Onthullende Oratie. Het gaat om zinnen die de goede verstaander toch een pikje freudiaans kan duiden. Wat te denken van de wetenschapsjournalist die het veekwekersjargon toepast op anderen, liefst nog wanneer hij onbenullige of vermeende liefdesaffaires oprakelt? Vlaanderens meest welbespraakte en dartele dekhengst Dirk Draulans heeft het over Morel die 'gedekt door' haar voorzitter ongeschonden de heisa zal doorstaan rond haar mailverkeer met Van Hecke. What the fuck. Ik vind die uitspraak een flagrante schending van de privacy. Van de privacy van Draulans zelf, welteverstaan. Dat hij broekjes van anderen wil opendoen, goed, maar in zijn rol van journalist gebruikt hij best wat neutralere woorden. Zijn street credibility moet hij in een diepgravend onderzoeksartikel niet in de strijd gooien.
Maar goed, dat zijn metaforen die ongewild door de mazen van het professionele net glippen. Er zijn daarnaast algemeen gebruikte beelden die gewoon zonder gêne in hun bloot gat rondlopen. Ik sta er altijd van te kijken dat businessmensen midden in een droge powerpoint-presentatie zonder boe of ba verkondigen dat ze 'de markt gaan penetreren' met een nieuw model. Is de markt dan een vrouw? En moet die dan werkelijk langs alle kanten of via een nieuw modelleke veroverd worden?
Een beetje een kinky verpakking gebruiken die lui, maar hun boodschap is min of meer begrijpelijk. Wat voor mij aan het onbegrijpelijke grenst, is een mens die over zichzelf spreekt alsof hij uit zichzelf getreden is. In een interview spreekt Marino Keulen de hele tijd over de heldendaden van ene ... Marino Keulen. Te veel gefacebookt? Pieter de Crem zegt over zichzelf 'Pieter heeft dorst'. Hebben we hier te maken met de ernstige aandoening mps? Of duidt dit op een bepaalde fase in de ontwikkeling?
Het kan altijd erger.
Soms hoor je iets en begrijp je het dadelijk zonder er een snars van te snappen, ja zelfs zonder dat de woorden door je linkerhersenhelft moeten passeren. Het gaat dadelijk door je buik en onderbuik. Ik heb dat als ik naar muziek van MGMT of Bob Dylan luister, of naar Herman de Croo. De betekenis van de boodschap is meer dan de som van de woorden. Politici lijken er soms een spel van te maken om de burger zo veel mogelijk te ambeteren met kurkdroge zinnen. Iemand als bijna-ridder Herman de Croo verzet zich daar al jaren tegen. Sterker nog, hij durft straffe beelden opdiepen uit de kelders van zijn 'psikologische Brakelse kasteelkrochten'. In een interview over de liberale toekomst neemt hij de lezer mee op jacht: 'Als ge eindelijk de gelegenheid krijgt om uw sociaaleconomische haas te schieten, is het ambetant dat er plots donder en bliksem uitbreekt. Dan ziet ge de haas niet meer lopen. Waar is hij naartoe? Da's een beetje figuurlijk uitgesproken, ik heb voor alle duidelijkheid niets tegen de hazen. Het probleem is dat we ons lood niet kwijtraken.'
Zelf zou ik het niet anders kunnen zeggen, ik versta daar namelijk niets van. Mijn diagnose: zonneslag wegens geen zonnetent van Heytens.
Saskia De Coster is schrijfster.
DS, 08-12-2008
Doe je mond open en ik zeg je wie je bent. Ik zal niet zeggen hoeveel teentjes look je hebt gegeten of hoe het gaat met je nieuwste stifttand. Maar spreek enkele woorden en ik zeg je met welke wc-borstel je poetst, hoe lang je spanningsboog is en waarom je nooit zou vreemdgaan met Paul D'Hoore. Dit alles doe ik zonder naar de inhoud te luisteren van wat je te vertellen hebt. Ongelofelijk maar waar! Ik garandeer: ik luister niet naar je boodschap en toch verwed ik er een volautomatische zonnetent van Heytens om dat ik gelijk heb. Doe de test en begin nu alvast te storten op 734-3571128-82, of lees eerst even verder.
Want waarin schuilt de truc? Je moet je hoofd te luisteren leggen en je neuzen spitsen voor wat mensen niet willen zeggen. Wil je ontdekkingen doen, knoop dan in je horens dat mensen zich al eens verspreken. Op Terzake worden hete appels doorgegeven en heeft de zaak van piraat Morel veel kanten en ogen. Soms lig je dan in een peuk van het lachen, maar het is best eens in eigen borsten te kijken want iedereen verspreekt zich al eens. Niemand kent precies de plaats van de ceintuur ten opzichte van het hart of van de knol en de geit. Freud zou er in zijn tijd een vette krop aan gehad hebben, maar nu durft enkel nonkel Pépé nog met freudiaanse versprekingen afkomen om de lachers op zijn schoot te krijgen. Iedereen weet: lapsussen zijn lapsussen en spreekwoorden zijn idioot.
Naast de Vettige Verspreking bestaat er zoiets als de Onthullende Oratie. Het gaat om zinnen die de goede verstaander toch een pikje freudiaans kan duiden. Wat te denken van de wetenschapsjournalist die het veekwekersjargon toepast op anderen, liefst nog wanneer hij onbenullige of vermeende liefdesaffaires oprakelt? Vlaanderens meest welbespraakte en dartele dekhengst Dirk Draulans heeft het over Morel die 'gedekt door' haar voorzitter ongeschonden de heisa zal doorstaan rond haar mailverkeer met Van Hecke. What the fuck. Ik vind die uitspraak een flagrante schending van de privacy. Van de privacy van Draulans zelf, welteverstaan. Dat hij broekjes van anderen wil opendoen, goed, maar in zijn rol van journalist gebruikt hij best wat neutralere woorden. Zijn street credibility moet hij in een diepgravend onderzoeksartikel niet in de strijd gooien.
Maar goed, dat zijn metaforen die ongewild door de mazen van het professionele net glippen. Er zijn daarnaast algemeen gebruikte beelden die gewoon zonder gêne in hun bloot gat rondlopen. Ik sta er altijd van te kijken dat businessmensen midden in een droge powerpoint-presentatie zonder boe of ba verkondigen dat ze 'de markt gaan penetreren' met een nieuw model. Is de markt dan een vrouw? En moet die dan werkelijk langs alle kanten of via een nieuw modelleke veroverd worden?
Een beetje een kinky verpakking gebruiken die lui, maar hun boodschap is min of meer begrijpelijk. Wat voor mij aan het onbegrijpelijke grenst, is een mens die over zichzelf spreekt alsof hij uit zichzelf getreden is. In een interview spreekt Marino Keulen de hele tijd over de heldendaden van ene ... Marino Keulen. Te veel gefacebookt? Pieter de Crem zegt over zichzelf 'Pieter heeft dorst'. Hebben we hier te maken met de ernstige aandoening mps? Of duidt dit op een bepaalde fase in de ontwikkeling?
Het kan altijd erger.
Soms hoor je iets en begrijp je het dadelijk zonder er een snars van te snappen, ja zelfs zonder dat de woorden door je linkerhersenhelft moeten passeren. Het gaat dadelijk door je buik en onderbuik. Ik heb dat als ik naar muziek van MGMT of Bob Dylan luister, of naar Herman de Croo. De betekenis van de boodschap is meer dan de som van de woorden. Politici lijken er soms een spel van te maken om de burger zo veel mogelijk te ambeteren met kurkdroge zinnen. Iemand als bijna-ridder Herman de Croo verzet zich daar al jaren tegen. Sterker nog, hij durft straffe beelden opdiepen uit de kelders van zijn 'psikologische Brakelse kasteelkrochten'. In een interview over de liberale toekomst neemt hij de lezer mee op jacht: 'Als ge eindelijk de gelegenheid krijgt om uw sociaaleconomische haas te schieten, is het ambetant dat er plots donder en bliksem uitbreekt. Dan ziet ge de haas niet meer lopen. Waar is hij naartoe? Da's een beetje figuurlijk uitgesproken, ik heb voor alle duidelijkheid niets tegen de hazen. Het probleem is dat we ons lood niet kwijtraken.'
Zelf zou ik het niet anders kunnen zeggen, ik versta daar namelijk niets van. Mijn diagnose: zonneslag wegens geen zonnetent van Heytens.
Saskia De Coster is schrijfster.
DS, 08-12-2008