Barst
29th September 2008, 14:57
KU Vlaanderen
> KU Leuven ontrolt zich over heel Vlaanderen > Tastbaar gevolg van keuze uit het verleden > Hoe verzwakt dat de hogescholen?
De KU Leuven die overal in Vlaanderen nieuwe campussen opent? Wat voor een tsjeventruc zit daarachter? Kunnen ze er weer niet tegen dat Gent veruit de populairste studentenstad is geworden? Moeten ze weer eens laten zien wie de echte baas is?
Het 'multicampusmodel' dat de KU Leuven afgelopen maandag lanceerde, roept heftige reacties op. Toch is het niet meer dan een gevolg van een keuze die vijf jaar geleden in een decreet is vastgelegd. Toen is beslist dat er vanaf 2012-2013 in Vlaanderen nog maar twee soorten onderwijs zouden zijn: professioneel onderwijs en academisch onderwijs. Omdat de vier- en vijfjarige opleidingen van de hogescholen tussen twee stoelen dreigden te vallen, is toen beslist om die opleidingen te 'academiseren'. Die zouden volledig academisch worden, met eenzelfde wetenschappelijke basis als de mastersopleidingen aan de universiteiten.
Om in die korte tijd een beetje degelijk wetenschappelijk onderzoek uit te bouwen, worden ze geholpen door de universiteiten. Twee hogescholen krijgen steun van de Universiteit Antwerpen, twee van de Universiteit Hasselt, drie van de Universiteit Gent, één van de VUB en twaalf van de KU Leuven - samen zijn dat de vijf associaties.
De Leuvense associatie trekt de keuze van 2003 door tot de verste consequentie: de masters van de twaalf partners-hogescholen worden 'campussen van de KU Leuven'. Een scenario waar ook de minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), niet tegen is. Als dat plan werkelijkheid wordt, dan vindt daarmee de eerste 'inkanteling' plaats: de masters van de hogescholen worden 'ingekanteld' in de universiteit. Al mogen we die term eigenlijk niet meer gebruiken. 'Integratie' noemt de KU Leuven het zelf - die term is minder denigrerend tegenover de hogescholen.
Hoe rationeel en logisch dat 'multicampusmodel' ook is, de 'uitbreiding' van de Leuvense universiteit naar - bij wijze van spreken - de 'KU Vlaanderen' springt in het oog. De gevolgen van de keuzes die vijf jaar geleden zijn gemaakt, worden nu echt tastbaar. Dit is wat toen werd bedoeld met een tweeledige structuur: de professionele bachelors blijven in de hogescholen, alle masters maken deel uit van de universiteit. Al verandert er fysiek op korte termijn niks, de studenten blijven vooralsnog zitten waar ze zaten.
Dat Leuven over heel Vlaanderen uitwaaiert, is een gevolg van het politieke spel dat de toenmalige rector (en huidige associatievoorzitter) André Oosterlinck heeft gewonnen. De toenmalige liberale minister van Onderwijs, Marleen Vanderpoorten, had voorgesteld dat de universiteiten regionale associaties om zich heen zouden vormen. Maar Oosterlinck liet niet toe dat de KU Leuven zou verworden tot 'de universiteit van het Hageland' en kon de meeste Vlaamse katholieke hogescholen aan zich binden.
Het multicampusmodel mag dan logisch en rationeel zijn, het debat over de structuur van ons hoger onderwijs krijgt daarmee wel een nieuwe impuls. Centraal in de discussie staat de maatschappelijke positie van de hogescholen - niet alleen Leuven, ook in de andere associaties. Hebben de hogescholen nog voldoende meerwaarde als ze halvelings worden opgeslokt? Hoe vernederend is een inkanteling voor hen?
Volgens de KU Leuven moeten de twaalf hogescholen zich in haar model in ieder geval geen zorgen maken. Er zal extra aandacht gaan naar de professionele bachelors, die als enige in de uitgeklede hogescholen overblijven.
Inkanteling roept in de hogescholen herinneringen op aan de tijd voor de hogescholenfusie, medio jaren negentig. Die fusie kwam de kwaliteit enorm ten goede. De schaalvergroting en het samenvoegen van professionele en veeleer academische opleidingen haalde de hogescholen toen uit de sfeer van het middelbaar onderwijs. De vraag is of de kwaliteit aangetast wordt als die twee weer uit elkaar worden gehaald.
De voorzitter van het directiecomité van de HUB (Hogescholen-Universiteit Brussel) zei bij zijn academische opening dat de hervormingen maar kans op slagen hebben als we erin slagen de klassieke vooroordelen los te laten. Een opleiding verpleegkunde is niet minderwaardig aan een chirurgenopleiding. Beide opleidingen en beroepen zijn belangrijk. Alleen als dat lukt, kan een serene integratie plaatsvinden.
Maar de scherpste woordvoerder van de hogescholen is geen algemeen directeur, maar algemeen secretaris van het ACW en voorzitter van de Vlaamse Onderwijsraad: Ann Demeulemeester. Op de studiedag van het Interuniversitair Centrum voor Onderwijsrecht, tien dagen geleden in Hasselt, waarschuwde ze ervoor het 'sterke merk' hogeschool niet te grabbel te gooien. Een 'inkanteling' dreigt dat wel te doen.
In dezelfde toespraak merkte Demeulemeester ook fijntjes op dat de beslissingen over belangrijke aspecten zoals inkanteling 'niet transparant en weinig democratisch' verlopen. Daarmee verwees ze naar de commissie-Soete. Die is er gekomen op vraag van de minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), en buigt zich over de structuren van het hoger onderwijs. De commissie bestaat uit tien topmensen van het hoger onderwijs, die nogal autonoom beslissen.
Pieter Lesaffer is redacteur binnenland
DS, 29-09-2008
> KU Leuven ontrolt zich over heel Vlaanderen > Tastbaar gevolg van keuze uit het verleden > Hoe verzwakt dat de hogescholen?
De KU Leuven die overal in Vlaanderen nieuwe campussen opent? Wat voor een tsjeventruc zit daarachter? Kunnen ze er weer niet tegen dat Gent veruit de populairste studentenstad is geworden? Moeten ze weer eens laten zien wie de echte baas is?
Het 'multicampusmodel' dat de KU Leuven afgelopen maandag lanceerde, roept heftige reacties op. Toch is het niet meer dan een gevolg van een keuze die vijf jaar geleden in een decreet is vastgelegd. Toen is beslist dat er vanaf 2012-2013 in Vlaanderen nog maar twee soorten onderwijs zouden zijn: professioneel onderwijs en academisch onderwijs. Omdat de vier- en vijfjarige opleidingen van de hogescholen tussen twee stoelen dreigden te vallen, is toen beslist om die opleidingen te 'academiseren'. Die zouden volledig academisch worden, met eenzelfde wetenschappelijke basis als de mastersopleidingen aan de universiteiten.
Om in die korte tijd een beetje degelijk wetenschappelijk onderzoek uit te bouwen, worden ze geholpen door de universiteiten. Twee hogescholen krijgen steun van de Universiteit Antwerpen, twee van de Universiteit Hasselt, drie van de Universiteit Gent, één van de VUB en twaalf van de KU Leuven - samen zijn dat de vijf associaties.
De Leuvense associatie trekt de keuze van 2003 door tot de verste consequentie: de masters van de twaalf partners-hogescholen worden 'campussen van de KU Leuven'. Een scenario waar ook de minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), niet tegen is. Als dat plan werkelijkheid wordt, dan vindt daarmee de eerste 'inkanteling' plaats: de masters van de hogescholen worden 'ingekanteld' in de universiteit. Al mogen we die term eigenlijk niet meer gebruiken. 'Integratie' noemt de KU Leuven het zelf - die term is minder denigrerend tegenover de hogescholen.
Hoe rationeel en logisch dat 'multicampusmodel' ook is, de 'uitbreiding' van de Leuvense universiteit naar - bij wijze van spreken - de 'KU Vlaanderen' springt in het oog. De gevolgen van de keuzes die vijf jaar geleden zijn gemaakt, worden nu echt tastbaar. Dit is wat toen werd bedoeld met een tweeledige structuur: de professionele bachelors blijven in de hogescholen, alle masters maken deel uit van de universiteit. Al verandert er fysiek op korte termijn niks, de studenten blijven vooralsnog zitten waar ze zaten.
Dat Leuven over heel Vlaanderen uitwaaiert, is een gevolg van het politieke spel dat de toenmalige rector (en huidige associatievoorzitter) André Oosterlinck heeft gewonnen. De toenmalige liberale minister van Onderwijs, Marleen Vanderpoorten, had voorgesteld dat de universiteiten regionale associaties om zich heen zouden vormen. Maar Oosterlinck liet niet toe dat de KU Leuven zou verworden tot 'de universiteit van het Hageland' en kon de meeste Vlaamse katholieke hogescholen aan zich binden.
Het multicampusmodel mag dan logisch en rationeel zijn, het debat over de structuur van ons hoger onderwijs krijgt daarmee wel een nieuwe impuls. Centraal in de discussie staat de maatschappelijke positie van de hogescholen - niet alleen Leuven, ook in de andere associaties. Hebben de hogescholen nog voldoende meerwaarde als ze halvelings worden opgeslokt? Hoe vernederend is een inkanteling voor hen?
Volgens de KU Leuven moeten de twaalf hogescholen zich in haar model in ieder geval geen zorgen maken. Er zal extra aandacht gaan naar de professionele bachelors, die als enige in de uitgeklede hogescholen overblijven.
Inkanteling roept in de hogescholen herinneringen op aan de tijd voor de hogescholenfusie, medio jaren negentig. Die fusie kwam de kwaliteit enorm ten goede. De schaalvergroting en het samenvoegen van professionele en veeleer academische opleidingen haalde de hogescholen toen uit de sfeer van het middelbaar onderwijs. De vraag is of de kwaliteit aangetast wordt als die twee weer uit elkaar worden gehaald.
De voorzitter van het directiecomité van de HUB (Hogescholen-Universiteit Brussel) zei bij zijn academische opening dat de hervormingen maar kans op slagen hebben als we erin slagen de klassieke vooroordelen los te laten. Een opleiding verpleegkunde is niet minderwaardig aan een chirurgenopleiding. Beide opleidingen en beroepen zijn belangrijk. Alleen als dat lukt, kan een serene integratie plaatsvinden.
Maar de scherpste woordvoerder van de hogescholen is geen algemeen directeur, maar algemeen secretaris van het ACW en voorzitter van de Vlaamse Onderwijsraad: Ann Demeulemeester. Op de studiedag van het Interuniversitair Centrum voor Onderwijsrecht, tien dagen geleden in Hasselt, waarschuwde ze ervoor het 'sterke merk' hogeschool niet te grabbel te gooien. Een 'inkanteling' dreigt dat wel te doen.
In dezelfde toespraak merkte Demeulemeester ook fijntjes op dat de beslissingen over belangrijke aspecten zoals inkanteling 'niet transparant en weinig democratisch' verlopen. Daarmee verwees ze naar de commissie-Soete. Die is er gekomen op vraag van de minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), en buigt zich over de structuren van het hoger onderwijs. De commissie bestaat uit tien topmensen van het hoger onderwijs, die nogal autonoom beslissen.
Pieter Lesaffer is redacteur binnenland
DS, 29-09-2008