Barst
7th August 2008, 13:37
’Executie in Texas is in strijd met grondwet’
Het Internationaal Gerechtshof en de secretaris-generaal van de VN negerend, heeft Texas een Mexicaanse moordenaar terechtgesteld.
Zo was het door de stichters van de VS niet bedoeld. De executie in Texas, gisterochtend, van moordenaar en verkrachter José Ernesto Medellín had volgens de Grondwet niet gemogen, zegt Sarah Cleveland, hoogleraar internationaal recht aan de Columbia Universiteit.
Texas dacht daar anders over, en Cleveland denkt dat het aanzien van de VS er door geschaad is. „Weer een stap op de verkeerde weg, waar we al zoveel voorbeelden van hebben gezien: van het niet meedoen aan het Kyoto-verdrag tot de inval in Irak.”
Medellín, die in 1993 samen met vijf anderen twee meisjes ombracht, beriep zich op een vormfout na zijn arrestatie. Hem werd niet verteld dat hij, als Mexicaan, zijn consulaat zou mogen bellen. Dat moet volgens de Conventie van Wenen.
Op verzoek van Mexico oordeelde in 2004 het Internationaal Gerechtshof dat Medellín een hoorzitting verdiende om te zien of een nieuw proces nodig was. De uitspraak gold ook voor vijftig andere Mexicanen; sommigen kregen hun hoorzitting, maar Texas vond dat het met het Hof niets te maken had.
De opstellers van de Amerikaanse Grondwet hadden juist het tegenovergestelde in hun hoofd, zegt Cleveland. „Toen de VS nog maar pas bestonden, hadden de staten nog bijna alles te zeggen. Daardoor konden ze dingen doen, die het land in verlegenheid brachten. Er is een bekend geval van een diplomaat, ik meen uit Frankrijk, die in Philadelphia werd gemolesteerd; de staat Pennsylvania deed niets.”
Vandaar dat de grondwet een artikel kent dat buitenlandse verdragen bindend oplegt aan alle overheden binnen de VS. Het is zonneklaar dat Texas de uitspraak van het Hof in Den Haag had moeten uitvoeren, zegt Cleveland. Het probleem is: wie dwingt dat af?
Daarmee was Medellín terechtgekomen in het spanningsveld dat de Amerikaanse staat van nature is. Ook dat is door de opstellers van de grondwet expres zo geregeld: om het soort tirannie te voorkomen dat de Amerikanen in Europa hadden achtergelaten, kreeg het land drie gelijkwaardige ’machten’: de regering, het parlement en de rechtbanken. In dit geval, zegt Cleveland, heeft geen van die drie het goed gedaan.
Het best lijkt president George W. Bush er nog af te komen. Hij besloot immers het bevel uit Den Haag op te volgen en de Texaanse rechtbank instructies te geven. Daartegen ging de staat Texas in beroep.
Tot verbazing en ergernis van Cleveland gaf het Hooggerechtshof de deelstaat afgelopen maart gelijk: zo’n instructie zou alleen via een wet van het Congres mogen komen. „Ik denk dat de rechters het gewoon niet eens waren met het oordeel van het Internationale Hof”, zegt Cleveland.
Daarna had volgens haar de president „meer kunnen doen.” En het Congres heeft niets gedaan. „Een wet aannemen waardoor een moordenaar niet wordt terechtgesteld, dat doe je niet in een verkiezingsjaar.”
Noch de Republikeinse presidentskandidaat John McCain, noch de Democraat Barack Obama heeft zich over de kwestie uitgelaten. Toch zal de winnaar van de presidentsstrijd straks te maken krijgen met een extra deuk in het aanzien van de Verenigde Staten. „Bij Buitenlandse Zaken zijn ze bang dat dit in het nadeel gaat werken van Amerikanen in het buitenland. Elk land is nog steeds verplicht Amerikanen de juiste behandeling te geven. Maar ze zouden zoals wij kunnen zeggen: sorry, het is niet af te dwingen.”
Trouw, 07-08-2008
Het Internationaal Gerechtshof en de secretaris-generaal van de VN negerend, heeft Texas een Mexicaanse moordenaar terechtgesteld.
Zo was het door de stichters van de VS niet bedoeld. De executie in Texas, gisterochtend, van moordenaar en verkrachter José Ernesto Medellín had volgens de Grondwet niet gemogen, zegt Sarah Cleveland, hoogleraar internationaal recht aan de Columbia Universiteit.
Texas dacht daar anders over, en Cleveland denkt dat het aanzien van de VS er door geschaad is. „Weer een stap op de verkeerde weg, waar we al zoveel voorbeelden van hebben gezien: van het niet meedoen aan het Kyoto-verdrag tot de inval in Irak.”
Medellín, die in 1993 samen met vijf anderen twee meisjes ombracht, beriep zich op een vormfout na zijn arrestatie. Hem werd niet verteld dat hij, als Mexicaan, zijn consulaat zou mogen bellen. Dat moet volgens de Conventie van Wenen.
Op verzoek van Mexico oordeelde in 2004 het Internationaal Gerechtshof dat Medellín een hoorzitting verdiende om te zien of een nieuw proces nodig was. De uitspraak gold ook voor vijftig andere Mexicanen; sommigen kregen hun hoorzitting, maar Texas vond dat het met het Hof niets te maken had.
De opstellers van de Amerikaanse Grondwet hadden juist het tegenovergestelde in hun hoofd, zegt Cleveland. „Toen de VS nog maar pas bestonden, hadden de staten nog bijna alles te zeggen. Daardoor konden ze dingen doen, die het land in verlegenheid brachten. Er is een bekend geval van een diplomaat, ik meen uit Frankrijk, die in Philadelphia werd gemolesteerd; de staat Pennsylvania deed niets.”
Vandaar dat de grondwet een artikel kent dat buitenlandse verdragen bindend oplegt aan alle overheden binnen de VS. Het is zonneklaar dat Texas de uitspraak van het Hof in Den Haag had moeten uitvoeren, zegt Cleveland. Het probleem is: wie dwingt dat af?
Daarmee was Medellín terechtgekomen in het spanningsveld dat de Amerikaanse staat van nature is. Ook dat is door de opstellers van de grondwet expres zo geregeld: om het soort tirannie te voorkomen dat de Amerikanen in Europa hadden achtergelaten, kreeg het land drie gelijkwaardige ’machten’: de regering, het parlement en de rechtbanken. In dit geval, zegt Cleveland, heeft geen van die drie het goed gedaan.
Het best lijkt president George W. Bush er nog af te komen. Hij besloot immers het bevel uit Den Haag op te volgen en de Texaanse rechtbank instructies te geven. Daartegen ging de staat Texas in beroep.
Tot verbazing en ergernis van Cleveland gaf het Hooggerechtshof de deelstaat afgelopen maart gelijk: zo’n instructie zou alleen via een wet van het Congres mogen komen. „Ik denk dat de rechters het gewoon niet eens waren met het oordeel van het Internationale Hof”, zegt Cleveland.
Daarna had volgens haar de president „meer kunnen doen.” En het Congres heeft niets gedaan. „Een wet aannemen waardoor een moordenaar niet wordt terechtgesteld, dat doe je niet in een verkiezingsjaar.”
Noch de Republikeinse presidentskandidaat John McCain, noch de Democraat Barack Obama heeft zich over de kwestie uitgelaten. Toch zal de winnaar van de presidentsstrijd straks te maken krijgen met een extra deuk in het aanzien van de Verenigde Staten. „Bij Buitenlandse Zaken zijn ze bang dat dit in het nadeel gaat werken van Amerikanen in het buitenland. Elk land is nog steeds verplicht Amerikanen de juiste behandeling te geven. Maar ze zouden zoals wij kunnen zeggen: sorry, het is niet af te dwingen.”
Trouw, 07-08-2008