Barst
8th July 2008, 20:38
Te veel te doen, te weinig structuur
BRUSSEL - Liefst 62 procent van de kinderen van zes tot twaalf jaar oud kampt soms met stress. Te veel activiteiten en druk en te weinig structuur zijn de belangrijkste oorzaken.
Zes- tot twaalfjarigen kunnen minder dan vroeger zorgeloos door het leven gaan. Na schooltijd hollen ze van de muziekschool naar hun sportclub of jeugdbeweging. Tussendoor maken ze even hun huiswerk of bereiden ze een examen voor. En als het even kan, doen ze dat allemaal zo goed mogelijk ook. Van hen wordt immers enkel het beste verwacht.
'Eigenlijk zijn het net kleine volwassenen', vertelt Carine Fays van Egérie, een marktonderzoekbureau dat de leefwereld van kinderen onderzocht. 'En net zoals volwassenen krijgen ze ook steeds meer met stress te maken.'
De oorzaken zijn legio. Allereerst zijn ook kinderen onderhevig aan de gehaastheid en prestatiedruk die onze samenleving kenmerken. 'Te veel activiteiten naast de school geeft hun de indruk dat ze zich constant moeten haasten', verklaart Fays. '41procent heeft dat gevoel. Daarnaast leeft bij 26procent van de kinderen ook het idee dat ze in al die activiteiten de beste moeten zijn.'
'Naschoolse activiteiten kunnen zo van ontspanning in verplichting veranderen', zegt de kinderpsychologe Audrey Huyvaert. 'De eisen waaraan kinderen moeten voldoen, worden inderdaad steeds hoger', vervolgt ze. 'De reden daarvoor ligt voor een groot deel bij de ouders, de school en de prestatiegerichte maatschappij in haar geheel. Maar je mag niet uit het oog verliezen dat sommige kinderen zichzelf hoge eisen opleggen. Enkel de omgeving van het kind met de vinger wijzen is te eenvoudig.'
Een tweede oorzaak is gebrek aan structuur. 'Een kind heeft nood aan een duidelijk en voorspelbaar kader om zich veilig te voelen', legt Huyvaert uit. 'Zonder dat kader zijn kinderen op zichzelf aangewezen en raken ze gemakkelijk het spoor bijster. Helaas durft het in een modern kinderleven al eens aan structuur te ontbreken.'
'Kinderen krijgen steeds vroeger een grote autonomie om zelf beslissingen te nemen', verduidelijkt Fays. 'De gemiddelde twaalfjarige mag anno 2008 een pak meer dan tien jaar geleden. Ook is er weinig controle. Ouders zeggen wel eens dat surfen op het internet maar een uurtje per avond mag, maar gecontroleerd wordt dat zelden.'
Ook de school zadelt kinderen met stress op. 'Frappant is wel dat 46procent van de Franstalige kinderen dat als stressfactor vermeldt, terwijl slechts 37procent van de Nederlandstalige kinderen dat doet', aldus Fays. 'Vermoedelijk is dat omdat scholen in Vlaanderen een rigidere structuur en striktere regels hanteren. Verbaal en fysiek geweld komt ook frequenter voor in Waalse lagere scholen.'
Voor meisjes weegt ook het uiterlijk op de gemoedstoestand. Fays: 'Liefst 46procent van de tien- tot twaalfjarige meisjes is bezig met hun lijn. Als ze de koelkast opentrekken, laten ze snoep en frisdrank links liggen en kiezen ze resoluut voor fruit, groenten en water.' Ook Huyvaert merkt die tendens. 'De wereld van kinderen is veel groter dan vroeger. Waar hun referentiekader voorheen beperkt was tot de klasgenootjes, hebben ze tegenwoordig via internet en televisie een kijk op de hele wereld. Jonge meisjes spiegelen zich daardoor meer en meer aan beroemdheden en modellen, met het voorspelbare gevolg dat hun gewicht een issue wordt.'
Bedrijven spelen daar trouwens gretig op in. 'Zo is het bijvoorbeeld geen toeval dat McDonald's op een bepaald moment wortels aan zijn happy meal toevoegde. Zo hopen ze in de gratie te blijven van jonge, diëtende meisjes', aldus Fays.
Hoewel 62procent van de kinderen al eens met stress kampt, is het ook niet helemaal dramatisch. 'Als het probleem enkel stress is, zijn er enkele eenvoudige aandachtspunten die tot verbetering kunnen leiden.'
'Ten eerste moeten zowel de ouders als de school aanvoelen wat nodig is opdat een kind zich goed zou voelen. Dat kan ook via een gesprek, maar kinderen zijn doorgaans nog niet voldoende taalvaardig om hun gevoelens uit te leggen. Daarnaast hebben de kinderen van vandaag vooral nood aan meer structuur. Ze zijn wel autonomer, mondiger en assertiever, maar het blijven nog altijd kinderen.'
Wat bezitten kinderen en wat doen ze?
Televisie. 97% van de zes- tot twaalfjarigen heeft thuis televisie. 17% heeft er zelfs een op zijn kamer staan.
Dvd-speler. 90% heeft thuis een dvd-speler, 9% een op zijn kamer. Ter vergelijking, in 1998 had slechts 44% van de kinderen thuis een dvd-speler.
Computer. De alomtegenwoordigheid van de computer valt niet meer te ontkennen. 95% heeft thuis een computer.
MP3-speler. 32% heeft zijn eigen muziekspeler. In 1998 had slechts 25% dat. Bovendien ging het toen nog om de goedkopere walkmans.
Gsm. Een op de vier kinderen heeft een eigen gsm. Het gebruik blijft beperkt tot sms, telefoontjes naar de ouders en inkomende gesprekken.
Internet. 37% van de zes- tot zevenjarigen, 65% van de acht- tot negenjarigen en liefst 81% van de tien- tot twaalfjarigen surft regelmatig. Alle leeftijden samen genomen surft 76% van de Nederlandstalige kinderen regelmatig. Bij de Franstalige kinderen is dat slechts 61%.
Zakgeld. 53% van de kinderen krijgt zakgeld. Het bedrag varieert tussen één en vijf euro.
Voeding. 59% eet omdat het lekker is, 46% om sterk te worden, 38% om te groeien, 35% om in vorm te zijn, 17% om niet te sterven en 15% omdat maaltijden gezinsmomenten zijn.
Buitenschoolse activiteiten. 80% beoefent een sport, 18% leert een muziekinstrument bespelen. Slechts 2% doet niets.
Thuis. 81% maakt zijn huiswerk, 79% kijkt televisie, 65% speelt, 23% vertelt over zijn dag en 22% surft.
DS, 08-07-2008 (Christophe Vanderschueren)
BRUSSEL - Liefst 62 procent van de kinderen van zes tot twaalf jaar oud kampt soms met stress. Te veel activiteiten en druk en te weinig structuur zijn de belangrijkste oorzaken.
Zes- tot twaalfjarigen kunnen minder dan vroeger zorgeloos door het leven gaan. Na schooltijd hollen ze van de muziekschool naar hun sportclub of jeugdbeweging. Tussendoor maken ze even hun huiswerk of bereiden ze een examen voor. En als het even kan, doen ze dat allemaal zo goed mogelijk ook. Van hen wordt immers enkel het beste verwacht.
'Eigenlijk zijn het net kleine volwassenen', vertelt Carine Fays van Egérie, een marktonderzoekbureau dat de leefwereld van kinderen onderzocht. 'En net zoals volwassenen krijgen ze ook steeds meer met stress te maken.'
De oorzaken zijn legio. Allereerst zijn ook kinderen onderhevig aan de gehaastheid en prestatiedruk die onze samenleving kenmerken. 'Te veel activiteiten naast de school geeft hun de indruk dat ze zich constant moeten haasten', verklaart Fays. '41procent heeft dat gevoel. Daarnaast leeft bij 26procent van de kinderen ook het idee dat ze in al die activiteiten de beste moeten zijn.'
'Naschoolse activiteiten kunnen zo van ontspanning in verplichting veranderen', zegt de kinderpsychologe Audrey Huyvaert. 'De eisen waaraan kinderen moeten voldoen, worden inderdaad steeds hoger', vervolgt ze. 'De reden daarvoor ligt voor een groot deel bij de ouders, de school en de prestatiegerichte maatschappij in haar geheel. Maar je mag niet uit het oog verliezen dat sommige kinderen zichzelf hoge eisen opleggen. Enkel de omgeving van het kind met de vinger wijzen is te eenvoudig.'
Een tweede oorzaak is gebrek aan structuur. 'Een kind heeft nood aan een duidelijk en voorspelbaar kader om zich veilig te voelen', legt Huyvaert uit. 'Zonder dat kader zijn kinderen op zichzelf aangewezen en raken ze gemakkelijk het spoor bijster. Helaas durft het in een modern kinderleven al eens aan structuur te ontbreken.'
'Kinderen krijgen steeds vroeger een grote autonomie om zelf beslissingen te nemen', verduidelijkt Fays. 'De gemiddelde twaalfjarige mag anno 2008 een pak meer dan tien jaar geleden. Ook is er weinig controle. Ouders zeggen wel eens dat surfen op het internet maar een uurtje per avond mag, maar gecontroleerd wordt dat zelden.'
Ook de school zadelt kinderen met stress op. 'Frappant is wel dat 46procent van de Franstalige kinderen dat als stressfactor vermeldt, terwijl slechts 37procent van de Nederlandstalige kinderen dat doet', aldus Fays. 'Vermoedelijk is dat omdat scholen in Vlaanderen een rigidere structuur en striktere regels hanteren. Verbaal en fysiek geweld komt ook frequenter voor in Waalse lagere scholen.'
Voor meisjes weegt ook het uiterlijk op de gemoedstoestand. Fays: 'Liefst 46procent van de tien- tot twaalfjarige meisjes is bezig met hun lijn. Als ze de koelkast opentrekken, laten ze snoep en frisdrank links liggen en kiezen ze resoluut voor fruit, groenten en water.' Ook Huyvaert merkt die tendens. 'De wereld van kinderen is veel groter dan vroeger. Waar hun referentiekader voorheen beperkt was tot de klasgenootjes, hebben ze tegenwoordig via internet en televisie een kijk op de hele wereld. Jonge meisjes spiegelen zich daardoor meer en meer aan beroemdheden en modellen, met het voorspelbare gevolg dat hun gewicht een issue wordt.'
Bedrijven spelen daar trouwens gretig op in. 'Zo is het bijvoorbeeld geen toeval dat McDonald's op een bepaald moment wortels aan zijn happy meal toevoegde. Zo hopen ze in de gratie te blijven van jonge, diëtende meisjes', aldus Fays.
Hoewel 62procent van de kinderen al eens met stress kampt, is het ook niet helemaal dramatisch. 'Als het probleem enkel stress is, zijn er enkele eenvoudige aandachtspunten die tot verbetering kunnen leiden.'
'Ten eerste moeten zowel de ouders als de school aanvoelen wat nodig is opdat een kind zich goed zou voelen. Dat kan ook via een gesprek, maar kinderen zijn doorgaans nog niet voldoende taalvaardig om hun gevoelens uit te leggen. Daarnaast hebben de kinderen van vandaag vooral nood aan meer structuur. Ze zijn wel autonomer, mondiger en assertiever, maar het blijven nog altijd kinderen.'
Wat bezitten kinderen en wat doen ze?
Televisie. 97% van de zes- tot twaalfjarigen heeft thuis televisie. 17% heeft er zelfs een op zijn kamer staan.
Dvd-speler. 90% heeft thuis een dvd-speler, 9% een op zijn kamer. Ter vergelijking, in 1998 had slechts 44% van de kinderen thuis een dvd-speler.
Computer. De alomtegenwoordigheid van de computer valt niet meer te ontkennen. 95% heeft thuis een computer.
MP3-speler. 32% heeft zijn eigen muziekspeler. In 1998 had slechts 25% dat. Bovendien ging het toen nog om de goedkopere walkmans.
Gsm. Een op de vier kinderen heeft een eigen gsm. Het gebruik blijft beperkt tot sms, telefoontjes naar de ouders en inkomende gesprekken.
Internet. 37% van de zes- tot zevenjarigen, 65% van de acht- tot negenjarigen en liefst 81% van de tien- tot twaalfjarigen surft regelmatig. Alle leeftijden samen genomen surft 76% van de Nederlandstalige kinderen regelmatig. Bij de Franstalige kinderen is dat slechts 61%.
Zakgeld. 53% van de kinderen krijgt zakgeld. Het bedrag varieert tussen één en vijf euro.
Voeding. 59% eet omdat het lekker is, 46% om sterk te worden, 38% om te groeien, 35% om in vorm te zijn, 17% om niet te sterven en 15% omdat maaltijden gezinsmomenten zijn.
Buitenschoolse activiteiten. 80% beoefent een sport, 18% leert een muziekinstrument bespelen. Slechts 2% doet niets.
Thuis. 81% maakt zijn huiswerk, 79% kijkt televisie, 65% speelt, 23% vertelt over zijn dag en 22% surft.
DS, 08-07-2008 (Christophe Vanderschueren)