Barst
19th March 2008, 17:07
Arm Brussel?
De burgemeester van Brussel claimt een deel van de personenbelasting van de werknemers die in Brussel werken, maar niet wonen. Nu zou de stad te krap bij kas zitten om een goed bestuur te kunnen verzekeren. Dat voorstel klinkt, net zoals de voorstellen om het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te herfinancieren, heel aannemelijk. Al die voorstellen zijn evenwel op los zand gestoeld. De cijfers tonen aan dat er al heel wat belastingopbrengsten naar Brussel stromen. Zo is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest financieel niet het zwakke broertje, integendeel. Op basis van de Bijzondere Financieringswet beschikte het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 2006 over 1.995,5 euro per capita tegenover 1.551,8 euro voor Vlaanderen en 1.612,7 euro voor Wallonië. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest haalt, mede door de hoofdstedelijke functie, in vergelijking met de andere gewesten veel opbrengsten uit de eigen gewestelijke belastingen. Ook krijgt het relatief veel specifieke dotaties van de federale overheid.
Er zijn ook inhoudelijk weinig argumenten om een transfer vanwege de pendelaars naar Brussel te rechtvaardigen. Het devies no taxation without representation blijft dode letter indien de pendelaars geen inspraak krijgen in de Brusselse instellingen. Bovendien betalen de pendelaars al Brusselse belastingen. De iure zijn het wel de bedrijven die een deel van de Brusselse belastingen betalen. Maar de facto wentelen ze die belastingen af op de werknemers en/of consumenten. Vervolgens is het nog maar de vraag voor welke dienstverlening de pendelaars moeten betalen. Voor de genoten opleiding en vorming vanwege de Brusselse overheid? Voor de arbeidsbemiddeling vanwege Actiris? Het zou wel zinvol zijn pendelaars mee te laten betalen voor de congestiekosten die ze veroorzaken in de spitsuren. Maar hier zijn heffingen in de spitsuren te verkiezen boven een algemene dotatie uit de personenbelasting. Ten slotte vergeet men dat pendelaars niet alleen voor lasten, maar ook voor lusten zorgen onder de vorm van afgeleide tewerkstelling in Brussel.
De burgemeester hoeft evenwel niet te wanhopen. Het 'probleem' van de pendelaars zal zichzelf een beetje oplossen. Het Federaal Planbureau voorspelt de komende jaren minder pendelaars vanuit Vlaanderen naar Brussel. Het aantal nieuwe jobs in Vlaanderen zal in de periode 2006-2012 immers groter zijn dan de toename van de beroepsbevolking en de daling in de werkloosheid in Vlaanderen. De verandering in pendel zal voor Vlaanderen de werkzaamheidsgraad niet veranderen. Hier is de vraag of Brusselse werklozen de vrijgekomen plaatsen op korte termijn zullen kunnen innemen en aldus de Brusselse werkzaamheidsgraad zullen verhogen. Dat zal mee afhangen van hun opleiding en vorming .
Een pleidooi voor meer eigen belastingen voor de deelgebieden is een goede zaak. Nu is de link tussen uitgaven en eigen belastingen van de deelgebieden te zwak. In 2006 bestond 69 procent van de financiële middelen van de deelgebieden uit dotaties vanwege de federale overheid. Politici van de deelgebieden hoeven dus voor het leeuwedeel van hun inkomsten geen rekenschap aan hun kiezers af te leggen. Dergelijke financieringswijze zorgt voor een gebrekkige discipline van de uitgaven. De gemeenschappelijke pool van federaal geïnde belastingen vormt immers een bestendige uitnodiging voor de overheden van de deelgebieden om die te exploiteren als 'derde betaler' voor hun uitgaven. Dat de federale overheid nu krap bij kas zit, is deels het gevolg van de excessieve dotatiefinanciering van de deelgebieden.
Eigen belastingen moeten dus deels de huidige dotaties vanwege de federale overheid vervangen. Het is dan ook logisch dat het de kiezers, en niet de pendelaars, zijn die de belastingen van de deelgebieden betalen. Een eigen belastingbeleid geeft de kiezers de kans een afweging te maken tussen de kosten en baten van de publieke voorzieningen. De betrokken kiezers krijgen een prikkel de politici van de deelstaten ter verantwoording te roepen en hen bij verkiezingen eventueel weg te sturen. Meer fiscale verantwoordelijkheid zal de deelgebieden ook prikkelen om te investeren in de versterking van het economisch weefsel met hogere werkgelegenheidsgraden en een verbreding van de belastbare basissen tot gevolg. Formules voor meer financiële verantwoordelijkheid voor de deelgebieden worden dus best niet te ver gezocht.
Koen Algoed doceert economie aan HU Brussel en KU Leuven
DS, 19-03-2008
De burgemeester van Brussel claimt een deel van de personenbelasting van de werknemers die in Brussel werken, maar niet wonen. Nu zou de stad te krap bij kas zitten om een goed bestuur te kunnen verzekeren. Dat voorstel klinkt, net zoals de voorstellen om het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te herfinancieren, heel aannemelijk. Al die voorstellen zijn evenwel op los zand gestoeld. De cijfers tonen aan dat er al heel wat belastingopbrengsten naar Brussel stromen. Zo is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest financieel niet het zwakke broertje, integendeel. Op basis van de Bijzondere Financieringswet beschikte het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 2006 over 1.995,5 euro per capita tegenover 1.551,8 euro voor Vlaanderen en 1.612,7 euro voor Wallonië. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest haalt, mede door de hoofdstedelijke functie, in vergelijking met de andere gewesten veel opbrengsten uit de eigen gewestelijke belastingen. Ook krijgt het relatief veel specifieke dotaties van de federale overheid.
Er zijn ook inhoudelijk weinig argumenten om een transfer vanwege de pendelaars naar Brussel te rechtvaardigen. Het devies no taxation without representation blijft dode letter indien de pendelaars geen inspraak krijgen in de Brusselse instellingen. Bovendien betalen de pendelaars al Brusselse belastingen. De iure zijn het wel de bedrijven die een deel van de Brusselse belastingen betalen. Maar de facto wentelen ze die belastingen af op de werknemers en/of consumenten. Vervolgens is het nog maar de vraag voor welke dienstverlening de pendelaars moeten betalen. Voor de genoten opleiding en vorming vanwege de Brusselse overheid? Voor de arbeidsbemiddeling vanwege Actiris? Het zou wel zinvol zijn pendelaars mee te laten betalen voor de congestiekosten die ze veroorzaken in de spitsuren. Maar hier zijn heffingen in de spitsuren te verkiezen boven een algemene dotatie uit de personenbelasting. Ten slotte vergeet men dat pendelaars niet alleen voor lasten, maar ook voor lusten zorgen onder de vorm van afgeleide tewerkstelling in Brussel.
De burgemeester hoeft evenwel niet te wanhopen. Het 'probleem' van de pendelaars zal zichzelf een beetje oplossen. Het Federaal Planbureau voorspelt de komende jaren minder pendelaars vanuit Vlaanderen naar Brussel. Het aantal nieuwe jobs in Vlaanderen zal in de periode 2006-2012 immers groter zijn dan de toename van de beroepsbevolking en de daling in de werkloosheid in Vlaanderen. De verandering in pendel zal voor Vlaanderen de werkzaamheidsgraad niet veranderen. Hier is de vraag of Brusselse werklozen de vrijgekomen plaatsen op korte termijn zullen kunnen innemen en aldus de Brusselse werkzaamheidsgraad zullen verhogen. Dat zal mee afhangen van hun opleiding en vorming .
Een pleidooi voor meer eigen belastingen voor de deelgebieden is een goede zaak. Nu is de link tussen uitgaven en eigen belastingen van de deelgebieden te zwak. In 2006 bestond 69 procent van de financiële middelen van de deelgebieden uit dotaties vanwege de federale overheid. Politici van de deelgebieden hoeven dus voor het leeuwedeel van hun inkomsten geen rekenschap aan hun kiezers af te leggen. Dergelijke financieringswijze zorgt voor een gebrekkige discipline van de uitgaven. De gemeenschappelijke pool van federaal geïnde belastingen vormt immers een bestendige uitnodiging voor de overheden van de deelgebieden om die te exploiteren als 'derde betaler' voor hun uitgaven. Dat de federale overheid nu krap bij kas zit, is deels het gevolg van de excessieve dotatiefinanciering van de deelgebieden.
Eigen belastingen moeten dus deels de huidige dotaties vanwege de federale overheid vervangen. Het is dan ook logisch dat het de kiezers, en niet de pendelaars, zijn die de belastingen van de deelgebieden betalen. Een eigen belastingbeleid geeft de kiezers de kans een afweging te maken tussen de kosten en baten van de publieke voorzieningen. De betrokken kiezers krijgen een prikkel de politici van de deelstaten ter verantwoording te roepen en hen bij verkiezingen eventueel weg te sturen. Meer fiscale verantwoordelijkheid zal de deelgebieden ook prikkelen om te investeren in de versterking van het economisch weefsel met hogere werkgelegenheidsgraden en een verbreding van de belastbare basissen tot gevolg. Formules voor meer financiële verantwoordelijkheid voor de deelgebieden worden dus best niet te ver gezocht.
Koen Algoed doceert economie aan HU Brussel en KU Leuven
DS, 19-03-2008