Barst
18th March 2008, 00:12
Geen film voor jonge mensen
Elke dag worden we geconfronteerd met vaak excessieve vormen van geweld: oorlogsgeweld, sociaal geweld, ideologisch geweld, noem maar op.
Soms wordt dat geweld nog (sterk) uitvergroot in de kunst, bijvoorbeeld in films, vooral ook om er commercieel munt uit te slaan. Hoe is het anders te verklaren dat een film zoals No country for old men van de gebroeders Coen dit jaar vier oscars in de wacht sleepte: voor de beste film, de beste regie, het beste scenario en de beste bijrol (voor Javier Bardem als een psychopathische huurmoordenaar)?
No country for old men getuigt van een puur meesterschap van de gebroeders Coen als het erop aankomt de personages in scène zetten, spanning te creëren en de natuur te fotograferen. Ook het acteertalent van Josh Brolin, Javier Bardem en Tommy Lee Jones komt erg goed uit de verf. Maar de film verkneukelt zich in oeverloos geweld: het bloed wordt kwistig in het rond gespoten en - ik verwijs naar het interview met Bardem in deze krant (DS 23 januari): de dag dat hij een vreselijk bloedbad moest aanrichten, stond 'de hele set te lachen en te juichen'. En dat laatste hebben we in de filmzaal ook meegemaakt: wij, 'the old men' in de filmzaal, zijn goed geplaatst om de impact van dergelijke films op een veelal jonger publiek in te schatten en telkens opnieuw ervaren we hun hevige reacties bij extreme geweldscènes.
Zo'n film kan erg afstompend werken tegenover geweld in de samenleving, want het is toch overduidelijk dat het 'frustratie-tolerantieniveau' van een doorsnee filmpubliek tegenover geweld door het veelvuldig zien van dergelijke films aanzienlijk hoger wordt. Om alle misverstanden te vermijden: we willen hier de oubollige moraalridder niet uithangen die de censuur willen invoeren. Maar na het zien van No country for old men rijst bij ons de vraag naar de impact van zulke films, waarbij niet de duiding van het geweld, maar de originaliteit van de verfilming van excessief geweld doorslaggevend wordt, op 'zieke geesten' - en wie van ons is helemaal normaal? Wie durft er een eed op zweren dat een 'zieke geest' in de figuur van de gewetenloze 'killer' - een echte psychopaat van het zuiverste kaliber - geen aantrekkelijke identificatiefiguur kan zien.
Volgens Steven De Foer, de filmcriticus van De Standaard, is No country for old men een van de veelzijdigste films van het jaar. Hopelijk wordt hij voor jongeren en minder evenwichtige volwassenen niet een van de gevaarlijkste films van het jaar, een van de films die de cultuur van het geweld en onaangepast sociaal gedrag alleen maar in de hand werkt.
Roger Boonen is lector aan de Karel De Grote Hogeschool.
DS, 17-03-2008
Elke dag worden we geconfronteerd met vaak excessieve vormen van geweld: oorlogsgeweld, sociaal geweld, ideologisch geweld, noem maar op.
Soms wordt dat geweld nog (sterk) uitvergroot in de kunst, bijvoorbeeld in films, vooral ook om er commercieel munt uit te slaan. Hoe is het anders te verklaren dat een film zoals No country for old men van de gebroeders Coen dit jaar vier oscars in de wacht sleepte: voor de beste film, de beste regie, het beste scenario en de beste bijrol (voor Javier Bardem als een psychopathische huurmoordenaar)?
No country for old men getuigt van een puur meesterschap van de gebroeders Coen als het erop aankomt de personages in scène zetten, spanning te creëren en de natuur te fotograferen. Ook het acteertalent van Josh Brolin, Javier Bardem en Tommy Lee Jones komt erg goed uit de verf. Maar de film verkneukelt zich in oeverloos geweld: het bloed wordt kwistig in het rond gespoten en - ik verwijs naar het interview met Bardem in deze krant (DS 23 januari): de dag dat hij een vreselijk bloedbad moest aanrichten, stond 'de hele set te lachen en te juichen'. En dat laatste hebben we in de filmzaal ook meegemaakt: wij, 'the old men' in de filmzaal, zijn goed geplaatst om de impact van dergelijke films op een veelal jonger publiek in te schatten en telkens opnieuw ervaren we hun hevige reacties bij extreme geweldscènes.
Zo'n film kan erg afstompend werken tegenover geweld in de samenleving, want het is toch overduidelijk dat het 'frustratie-tolerantieniveau' van een doorsnee filmpubliek tegenover geweld door het veelvuldig zien van dergelijke films aanzienlijk hoger wordt. Om alle misverstanden te vermijden: we willen hier de oubollige moraalridder niet uithangen die de censuur willen invoeren. Maar na het zien van No country for old men rijst bij ons de vraag naar de impact van zulke films, waarbij niet de duiding van het geweld, maar de originaliteit van de verfilming van excessief geweld doorslaggevend wordt, op 'zieke geesten' - en wie van ons is helemaal normaal? Wie durft er een eed op zweren dat een 'zieke geest' in de figuur van de gewetenloze 'killer' - een echte psychopaat van het zuiverste kaliber - geen aantrekkelijke identificatiefiguur kan zien.
Volgens Steven De Foer, de filmcriticus van De Standaard, is No country for old men een van de veelzijdigste films van het jaar. Hopelijk wordt hij voor jongeren en minder evenwichtige volwassenen niet een van de gevaarlijkste films van het jaar, een van de films die de cultuur van het geweld en onaangepast sociaal gedrag alleen maar in de hand werkt.
Roger Boonen is lector aan de Karel De Grote Hogeschool.
DS, 17-03-2008