Barst
22nd January 2008, 02:21
En weer laat Europa zich door Rusland van het bord schuiven
Wij zien geen enkel bezwaar tegen de Bulgaarse deelname aan de South Stream gaspijp, liet de Europese Commissie gisteren weten. Maar die bezwaren zijn er wel.
De leiding, waarover Rusland en Bulgarije vrijdag een akkoord sloten, gaat Russisch gas transporteren naar Europa en versterkt zo Ruslands greep op Europa’s energiemarkt. Ze biedt de Russen bovendien de mogelijkheid Servië als locatie voor gasopslag te gebruiken en dat land zo steviger aan zich te binden. En Moskou kan landen als Oekraïne beter met de gastoevoer onder druk zetten, omdat leveranties aan de EU via de nieuwe leiding gewoon door kunnen gaan als de oude leiding via Kiev wordt dichtgedraaid – iets dat de Russen twee jaar geleden deden maar moesten afblazen omdat West-Europa er last van kreeg.
Een strategische zet dus van de Russen. Hij past in hun beleid om aparte akkoorden te sluiten met EU-lidstaten in plaats van met de EU als geheel. Zo sloot de Nederlandse Gasunie onlangs een deal met Gazprom, de energiereus in dienst van het Kremlin. De Gasunie mag meedoen aan een nieuwe pijpleiding door de Oostzee, terwijl Gazprom een aandeel krijgt in een pijp van Nederland naar Groot-Brittannië.
De EU als geheel probeert juist leidingen aan te leggen die afhankelijkheid van Rusland verminderen. Zoals de Nabucco-leiding voor gas uit Centraal-Azië, die ook door Bulgarije zou moeten lopen. De Europese Commissie roept dat de leidingen complementair zijn, maar ze zijn in wezen concurrerend. Hoe groter Ruslands greep op én de gasaanvoer én het leidingennetwerk, hoe groter de afhankelijkheid.
Ook elders blijkt het gebrek aan Europese eensgezindheid. De Russische aanval op de British Council heeft nauwelijks tot Europees commentaar geleid. De lokale directeur, een Brit, kreeg plotseling extra verkeerscontroles, de Russische staf werd laat op de avond thuis bezocht door geheimagenten, de kantoren zijn inmiddels gesloten. Let wel, we hebben het hier over bureaus die cursussen Engels geven en culturele en wetenschappelijke uitwisseling bevorderen, niet over verkoopkantoren van wapens.
Moskou begrijpt goed hoe het machtsspel tegenwoordig moet worden gespeeld in ’zachte sectoren’ als de economie en de cultuur. Militair heeft het zijn huis niet helemaal op orde, maar het benut maximaal de troefkaarten die het wel heeft. De EU zegt in de verhouding met Rusland één vuist te willen maken, en bijvoorbeeld een gezamenlijke energiepolitiek op poten te willen zetten. Maar zolang de lidstaten zich zo uit elkaar laten spelen, komt daar niets van terecht.
Trouw, 22-01-2008
Wij zien geen enkel bezwaar tegen de Bulgaarse deelname aan de South Stream gaspijp, liet de Europese Commissie gisteren weten. Maar die bezwaren zijn er wel.
De leiding, waarover Rusland en Bulgarije vrijdag een akkoord sloten, gaat Russisch gas transporteren naar Europa en versterkt zo Ruslands greep op Europa’s energiemarkt. Ze biedt de Russen bovendien de mogelijkheid Servië als locatie voor gasopslag te gebruiken en dat land zo steviger aan zich te binden. En Moskou kan landen als Oekraïne beter met de gastoevoer onder druk zetten, omdat leveranties aan de EU via de nieuwe leiding gewoon door kunnen gaan als de oude leiding via Kiev wordt dichtgedraaid – iets dat de Russen twee jaar geleden deden maar moesten afblazen omdat West-Europa er last van kreeg.
Een strategische zet dus van de Russen. Hij past in hun beleid om aparte akkoorden te sluiten met EU-lidstaten in plaats van met de EU als geheel. Zo sloot de Nederlandse Gasunie onlangs een deal met Gazprom, de energiereus in dienst van het Kremlin. De Gasunie mag meedoen aan een nieuwe pijpleiding door de Oostzee, terwijl Gazprom een aandeel krijgt in een pijp van Nederland naar Groot-Brittannië.
De EU als geheel probeert juist leidingen aan te leggen die afhankelijkheid van Rusland verminderen. Zoals de Nabucco-leiding voor gas uit Centraal-Azië, die ook door Bulgarije zou moeten lopen. De Europese Commissie roept dat de leidingen complementair zijn, maar ze zijn in wezen concurrerend. Hoe groter Ruslands greep op én de gasaanvoer én het leidingennetwerk, hoe groter de afhankelijkheid.
Ook elders blijkt het gebrek aan Europese eensgezindheid. De Russische aanval op de British Council heeft nauwelijks tot Europees commentaar geleid. De lokale directeur, een Brit, kreeg plotseling extra verkeerscontroles, de Russische staf werd laat op de avond thuis bezocht door geheimagenten, de kantoren zijn inmiddels gesloten. Let wel, we hebben het hier over bureaus die cursussen Engels geven en culturele en wetenschappelijke uitwisseling bevorderen, niet over verkoopkantoren van wapens.
Moskou begrijpt goed hoe het machtsspel tegenwoordig moet worden gespeeld in ’zachte sectoren’ als de economie en de cultuur. Militair heeft het zijn huis niet helemaal op orde, maar het benut maximaal de troefkaarten die het wel heeft. De EU zegt in de verhouding met Rusland één vuist te willen maken, en bijvoorbeeld een gezamenlijke energiepolitiek op poten te willen zetten. Maar zolang de lidstaten zich zo uit elkaar laten spelen, komt daar niets van terecht.
Trouw, 22-01-2008