Barst
6th December 2007, 01:14
Geluk / De gelukkige brugklas
Hoe doe je dat eigenlijk, gelukkig worden? In een serie artikelen wijzen deskundigen ons de weg naar geluk in werk, liefde en levensbeschouwing. Vandaag deel 9: geluksles op school.
In de geluksles van vandaag praten de brugklassers over de X-factor. Hun eígen X-factor. Vorige week hebben ze foto’s van zichzelf gemaakt in het bos; die zijn te bewonderen op de website van de school, het Eijkhagencollege ( www.eijkhagen.nl).
„Mijn neef heeft de foto’s bekeken”, vertelt Iris (12) in de klas. „Hij zei dat Vera een leuk gezichtje heeft.” Vera moet giechelen als ze dat hoort. En Jasper vertelt wat verlegen dat zijn eigen foto goed gelukt vindt: „Ik hield een oranje bal vast, die kleurde heel mooi bij de blaadjes in het bos.”
Docent Theo Wismans is blij voor Jasper, zegt hij. „Een beetje aandacht voor jezelf geeft je meer gevoel van eigenwaarde”, zegt hij tegen de klas. „En eigenwaarde is heel belangrijk.”
Het Eijkhagencollege in het Limburgse Landgraaf is de enige middelbare school in Nederland waar het vak gelukskunde wordt gegeven. Was Theo Wismans (55) vorig jaar ook nog de enige docent gelukskunde in Nederland, inmiddels heeft hij er op zijn school vier collega’s bij, mede op verzoek van de leerlingen die razend enthousiast zijn over de lessen.
„Ik wil de kinderen laten inzien dat ze allemaal getalenteerd zijn”, zegt Wismans in de pauze. „Ze moeten eerst het talent beschrijven van een artiest die ze geweldig vinden: Marco Borsato of Justin Timberland. Vervolgens de X-factor van een leraar. Daarna komt wat ze het moeilijkst vinden: positieve eigenschappen van zichzelf in kaart brengen. We gaan dan ook naar het bos; ze mogen er dan uit zien zoals zij dat het liefste willen. Laatst had ik een atheneum-klas waarbij één leerling in een judopak kwam; een ander ging in paardrijbroek op een tak zitten paardrijden! Daar worden foto’s van gemaakt en vanuit dát goede gevoel gaan we praten over hun X-factor. Wij hopen ze zo te leren dat ze veel waard zijn en dat ze die eigenwaarde bij zichzelf kunnen oproepen. Hopelijk worden ze dan vanzelf ook zuiniger op zichzelf, gaan ze wat gezonder leven.”
Wismans is al 33 jaar docent levensbeschouwing. De laatste jaren, vertelt hij, zocht hij naar mogelijkheden om spirituele ontwikkeling bij leerlingen te stimuleren, om hen te helpen bij hun ’menswording’. „Ik vind dat levensvragen op school aan bod moeten komen. Structureel, niet alleen als er een ramp gebeurt of als er een leerling overlijdt, zoals onlangs op deze school. Dan zie je opeens wat een enorme behoefte kinderen daaraan hebben en met welke vragen ze worstelen. Op het Eijkhagencollege heeft de directie mij de kans gegeven met de leerlingen naar antwoorden te zoeken in dit nieuwe vak. Dat vind ik heel moedig.”
De school wil leerlingen heel bewust vakken aanbieden waar ze ’de rest van hun leven iets aan hebben’. Twee vakken zijn op Eijkhagen afgeschaft: verzorging en ICT. In plaats daarvan zijn onder meer tai-chi gekomen, drama, creatief leren denken én gelukskunde. De universiteit Maastricht denkt over de inhoud van sommige modules mee, want de school wil toetsen of deze onderwijsvernieuwing verantwoord is.
De leerlingen, blijkt uit het officiële lijstje met ’eindtermen’ van gelukskunde, leren nadenken over wat geluk is en hoe je daar met anderen over kunt praten. Ze leren ’hoe je vervelende klussen kunt aanpakken’. Ze leren dat het soms verstandig is om de oplossing van een probleem even uit te stellen. Dat ze niet bang hoeven te zijn hun gevoelens te uiten (en: ’ook jongens mogen huilen’). Dat ze naar elkaar moeten luisteren. En ze krijgen tips hoe ze problemen kunnen weggooien in de ’probleemprullenbak’.
Prominent staat die tijdens de les op tafel. Wismans legt zijn klas vandaag nog eens uit waar de probleemprullenbak voor dient. „Als je ergens last van hebt – angst, verdriet, iets waar je niet van kunt slapen – stop dat dan in deze prullenbak. Je kunt er thuis ook één neerzetten. En als-ie vol is, doe dan het raam van je kamer open en kiep hem dan ook echt leeg.” Hij kijkt de klas rond en vraagt of iemand wat kwijt wil. Twee leerlingen staan op en maken een wegwerpgebaar boven de prullenbak. „Mijn opa heeft weer een hartaanval gehad, daar ben ik verdrietig over”, zegt een van de jongens. Een meisje dat naar voren komt moet een beetje huilen, maar wil liever niet vertellen wat ze weggooit.
Prima, zegt de docent; ze kan het altijd nog opschrijven in het ’emotieschrift’ dat voor in de klas ligt. Daar kan iedere leerling anoniem zijn verhaal in kwijt. En zoals er al leerlingen zijn die met hun ouders een probleemprullenbak hebben ingevoerd, zijn er ook kinderen die thuis hun eigen emotieschrift hebben.
„Als je te lang blijft rondlopen met dingen waar je last van hebt, wat kun je dan krijgen?”, vraagt Wismans aan de klas. „Stress”, zegt iemand. „Slapeloosheid”, zegt een ander. En: „Pijn in je buik.” „Inderdaad”, zegt hun leraar. „Zelf krijg ik altijd nekpijn. Wanneer je dan pillen gaat halen bij de drogist, zal dat niet helpen! Beter kun je een verhaal of een gedicht gaan schrijven, of je probleem weggooien.”
Wat is dit voor gezweef? Waarom moet dit op school? Negatieve reacties heeft de geluksleraar aanvankelijk ook gekregen, zegt hij.
„Terwijl gelukskunde ook voor de rest van het onderwijs heel functioneel is. Ik leer de kinderen bijvoorbeeld dat je je beter voelt als je verplichte klussen direct aanpakt en geen uitstelgedrag vertoont. En wanneer ze leren omgaan met stress, komt dat ook hun concentratie en leerprestaties ten goede.”
Wismans laat een sfeervolle stilteruimte zien die binnenkort opengaat voor de leerlingen. Daar kunnen ze mediteren of bidden, ontspanningsoefeningen doen of rustig even een kaarsje branden. „Geluk kan ik ze niet aanleren”, zegt hij. „Ik wil ook in geen geval een soort goeroe zijn. Wel wil ik kinderen graag laten zien dat er diverse wegen zijn naar geluk.”
De les loopt ten einde, Wismans laat de stoelen aan de kant schuiven en zet swingende muziek aan. Gordijnen gaan dicht, armen in de lucht: de klas danst, danst – tot de bel gaat voor wiskunde.
De vijf tips van Theo Wismans:
+Zorg goed voor jezelf: zorg voor voldoende slaap, ontspanning, sport en gezonde voeding
+Sta met passie in het leven: Ga ervoor.
+Let op je X-factor. Durf je talenten te laten zien en doe waar jíj goed in bent.
+Ga gevoelens van angst of verdriet niet uit de weg, maar durf ze toe te laten of ze symbolisch in de prullenbak te gooien.
+Kom van de digitale snelweg af bij een probleem en stap op iemand af waar je een goed gesprek mee kunt hebben.
Trouw, 05-12-2007
Hoe doe je dat eigenlijk, gelukkig worden? In een serie artikelen wijzen deskundigen ons de weg naar geluk in werk, liefde en levensbeschouwing. Vandaag deel 9: geluksles op school.
In de geluksles van vandaag praten de brugklassers over de X-factor. Hun eígen X-factor. Vorige week hebben ze foto’s van zichzelf gemaakt in het bos; die zijn te bewonderen op de website van de school, het Eijkhagencollege ( www.eijkhagen.nl).
„Mijn neef heeft de foto’s bekeken”, vertelt Iris (12) in de klas. „Hij zei dat Vera een leuk gezichtje heeft.” Vera moet giechelen als ze dat hoort. En Jasper vertelt wat verlegen dat zijn eigen foto goed gelukt vindt: „Ik hield een oranje bal vast, die kleurde heel mooi bij de blaadjes in het bos.”
Docent Theo Wismans is blij voor Jasper, zegt hij. „Een beetje aandacht voor jezelf geeft je meer gevoel van eigenwaarde”, zegt hij tegen de klas. „En eigenwaarde is heel belangrijk.”
Het Eijkhagencollege in het Limburgse Landgraaf is de enige middelbare school in Nederland waar het vak gelukskunde wordt gegeven. Was Theo Wismans (55) vorig jaar ook nog de enige docent gelukskunde in Nederland, inmiddels heeft hij er op zijn school vier collega’s bij, mede op verzoek van de leerlingen die razend enthousiast zijn over de lessen.
„Ik wil de kinderen laten inzien dat ze allemaal getalenteerd zijn”, zegt Wismans in de pauze. „Ze moeten eerst het talent beschrijven van een artiest die ze geweldig vinden: Marco Borsato of Justin Timberland. Vervolgens de X-factor van een leraar. Daarna komt wat ze het moeilijkst vinden: positieve eigenschappen van zichzelf in kaart brengen. We gaan dan ook naar het bos; ze mogen er dan uit zien zoals zij dat het liefste willen. Laatst had ik een atheneum-klas waarbij één leerling in een judopak kwam; een ander ging in paardrijbroek op een tak zitten paardrijden! Daar worden foto’s van gemaakt en vanuit dát goede gevoel gaan we praten over hun X-factor. Wij hopen ze zo te leren dat ze veel waard zijn en dat ze die eigenwaarde bij zichzelf kunnen oproepen. Hopelijk worden ze dan vanzelf ook zuiniger op zichzelf, gaan ze wat gezonder leven.”
Wismans is al 33 jaar docent levensbeschouwing. De laatste jaren, vertelt hij, zocht hij naar mogelijkheden om spirituele ontwikkeling bij leerlingen te stimuleren, om hen te helpen bij hun ’menswording’. „Ik vind dat levensvragen op school aan bod moeten komen. Structureel, niet alleen als er een ramp gebeurt of als er een leerling overlijdt, zoals onlangs op deze school. Dan zie je opeens wat een enorme behoefte kinderen daaraan hebben en met welke vragen ze worstelen. Op het Eijkhagencollege heeft de directie mij de kans gegeven met de leerlingen naar antwoorden te zoeken in dit nieuwe vak. Dat vind ik heel moedig.”
De school wil leerlingen heel bewust vakken aanbieden waar ze ’de rest van hun leven iets aan hebben’. Twee vakken zijn op Eijkhagen afgeschaft: verzorging en ICT. In plaats daarvan zijn onder meer tai-chi gekomen, drama, creatief leren denken én gelukskunde. De universiteit Maastricht denkt over de inhoud van sommige modules mee, want de school wil toetsen of deze onderwijsvernieuwing verantwoord is.
De leerlingen, blijkt uit het officiële lijstje met ’eindtermen’ van gelukskunde, leren nadenken over wat geluk is en hoe je daar met anderen over kunt praten. Ze leren ’hoe je vervelende klussen kunt aanpakken’. Ze leren dat het soms verstandig is om de oplossing van een probleem even uit te stellen. Dat ze niet bang hoeven te zijn hun gevoelens te uiten (en: ’ook jongens mogen huilen’). Dat ze naar elkaar moeten luisteren. En ze krijgen tips hoe ze problemen kunnen weggooien in de ’probleemprullenbak’.
Prominent staat die tijdens de les op tafel. Wismans legt zijn klas vandaag nog eens uit waar de probleemprullenbak voor dient. „Als je ergens last van hebt – angst, verdriet, iets waar je niet van kunt slapen – stop dat dan in deze prullenbak. Je kunt er thuis ook één neerzetten. En als-ie vol is, doe dan het raam van je kamer open en kiep hem dan ook echt leeg.” Hij kijkt de klas rond en vraagt of iemand wat kwijt wil. Twee leerlingen staan op en maken een wegwerpgebaar boven de prullenbak. „Mijn opa heeft weer een hartaanval gehad, daar ben ik verdrietig over”, zegt een van de jongens. Een meisje dat naar voren komt moet een beetje huilen, maar wil liever niet vertellen wat ze weggooit.
Prima, zegt de docent; ze kan het altijd nog opschrijven in het ’emotieschrift’ dat voor in de klas ligt. Daar kan iedere leerling anoniem zijn verhaal in kwijt. En zoals er al leerlingen zijn die met hun ouders een probleemprullenbak hebben ingevoerd, zijn er ook kinderen die thuis hun eigen emotieschrift hebben.
„Als je te lang blijft rondlopen met dingen waar je last van hebt, wat kun je dan krijgen?”, vraagt Wismans aan de klas. „Stress”, zegt iemand. „Slapeloosheid”, zegt een ander. En: „Pijn in je buik.” „Inderdaad”, zegt hun leraar. „Zelf krijg ik altijd nekpijn. Wanneer je dan pillen gaat halen bij de drogist, zal dat niet helpen! Beter kun je een verhaal of een gedicht gaan schrijven, of je probleem weggooien.”
Wat is dit voor gezweef? Waarom moet dit op school? Negatieve reacties heeft de geluksleraar aanvankelijk ook gekregen, zegt hij.
„Terwijl gelukskunde ook voor de rest van het onderwijs heel functioneel is. Ik leer de kinderen bijvoorbeeld dat je je beter voelt als je verplichte klussen direct aanpakt en geen uitstelgedrag vertoont. En wanneer ze leren omgaan met stress, komt dat ook hun concentratie en leerprestaties ten goede.”
Wismans laat een sfeervolle stilteruimte zien die binnenkort opengaat voor de leerlingen. Daar kunnen ze mediteren of bidden, ontspanningsoefeningen doen of rustig even een kaarsje branden. „Geluk kan ik ze niet aanleren”, zegt hij. „Ik wil ook in geen geval een soort goeroe zijn. Wel wil ik kinderen graag laten zien dat er diverse wegen zijn naar geluk.”
De les loopt ten einde, Wismans laat de stoelen aan de kant schuiven en zet swingende muziek aan. Gordijnen gaan dicht, armen in de lucht: de klas danst, danst – tot de bel gaat voor wiskunde.
De vijf tips van Theo Wismans:
+Zorg goed voor jezelf: zorg voor voldoende slaap, ontspanning, sport en gezonde voeding
+Sta met passie in het leven: Ga ervoor.
+Let op je X-factor. Durf je talenten te laten zien en doe waar jíj goed in bent.
+Ga gevoelens van angst of verdriet niet uit de weg, maar durf ze toe te laten of ze symbolisch in de prullenbak te gooien.
+Kom van de digitale snelweg af bij een probleem en stap op iemand af waar je een goed gesprek mee kunt hebben.
Trouw, 05-12-2007