Barst
5th November 2007, 17:10
President Pakistan houdt de schijn niet meer op
De noodtoestand in Pakistan is vooral een wanhoopsdaad van president Musharraf, die vreesde dat het Hooggerechtshof een volgende termijn voor hem als president en legerleider zou blokkeren.
New Delhi, 5 nov. Barricades met prikkeldraad in de straten van Islamabad. Charges door politiemannen. Talrijke arrestaties van politici, advocaten, journalisten en activisten. Pakistanen beleven sinds zaterdag oude tijden. Het voelt als een staat van beleg, zoals de ingrepen van het Pakistaanse leger in het verleden heetten, maar president Pervez Musharraf noemt het anders: een noodtoestand.
Musharraf, Pakistans impopulaire president in generaalsuniform, speelde zaterdag wellicht zijn laatste troef uit. In een poging langer in het zadel te blijven – in 1999 kwam hij aan de macht door een militaire coup – riep hij zaterdag de noodtoestand uit. De president schortte de werking van de grondwet op, ontsloeg opperrechter Iftikhar Chaudhry en stelde her en der in het land nieuwe rechters aan.
De draconische maatregel zou het toenemend extremisme en terrorisme in eigen land moeten beteugelen. Maar de ingreep lijkt vooral te zijn bedoeld om het eigengereide Hooggerechtshof de mond te snoeren.
De Verenigde Staten onderhouden met Musharraf een ongemakkelijk maar noodzakelijk geacht bondgenootschap in de strijd tegen Al-Qaeda en zien graag dat hij aan de macht blijft. Tegelijkertijd benadrukte Washington de laatste maanden dat Pakistan toe is aan democratische hervormingen. Dat zou betekenen dat Musharraf dezer dagen zijn dubbelfunctie als militair leider van een kernmacht zou moeten opgeven.
Deze week stond het Hooggerechtshof op het punt een beslissing te nemen over Musharrafs toekomst als president. Officieus is hij vorige maand herkozen als president, maar de legitimiteit van zijn kandidatuur wordt betwist. In Pakistan moet een overheidsdienaar minimaal twee jaar met pensioen zijn geweest voordat hij of zij mag deelnemen aan de presidentsverkiezingen.
Een meerderheid van de rechters van het hof zou, volgens de Pakistaanse media, tot de conclusie zijn gekomen dat Musharrafs kandidatuur strijdig was met de grondwet. Door de noodtoestand heeft Musharraf deze uitspraak voorkomen. Het hof is bovendien sinds zaterdag nadrukkelijker onder invloed van de president gekomen: alle leden moesten opnieuw een eed afleggen en slechts drie van hen wilden aan die eis voldoen.
Ondanks alle tumult was het voor veel Pakistanen afgelopen weekeinde business as usual.
,,Het is natuurlijk een zwarte dag, maar tegelijkertijd zijn we wel wat gewend als het gaat om militaire ingrepen in de democratie”, zegt Ershad Mahmud, een politiek analist uit Islamabad. De voorgenomen parlementaire verkiezingen in januari staan nu op losse schroeven.
Generaal Ayub Khan pleegde in 1958 de eerste militaire coup in Pakistan. Sinds de onafhankelijkheid in 1947 is het land voor de helft van de tijd geleid door militairen. Maar nog nooit heeft de internationale gemeenschap zich zo druk gemaakt over het ontwikkelingslandland met ruim 160 miljoen inwoners als nu. ,,Toch zal Musharraf ermee wegkomen”, zegt Ershad. ,,De VS hebben Pakistaanse dictators altijd gesteund, hoe radicaal ze ook waren. Bovendien ziet het Westen niet snel een alternatief voor de generaal.”
Natuurlijk, dat heeft vooral te maken met de strijd tegen terrorisme. Na ‘11 september’ schaarde Musharraf zich onverwachts aan de zijde van de VS in hun strijd tegen terrorisme. Een opmerkelijke ommezwaai voor een land met een dubieus buitenlands beleid. De VS wilden Afghanistan aanvallen omdat Osama bin Laden zich daar zou ophouden en Pakistan moest als uitvalsbasis functioneren.
Pakistan was destijds een van de weinige landen die diplomatieke banden onderhielden met het Talibaanregime. Sterker nog: het Pakistaanse leger en de geheime dienst, de ISI hebben decennialang innige banden gehad met gewapende radicaal-islamitische groepen. Lange tijd gold het militaire apparaat als beschermheer van verschillende militante organisaties. Die voerden (en voeren nog steeds) aanslagen uit in het Indiase deel van Kashmir of vochten in de jaren tachtig, met financiële steun van de VS, tegen de Sovjetbezetting van Afghanistan.
Musharraf leek hier een einde aan te maken door zich tegen de Talibaan te keren. De VS beloonden hem rijkelijk. Sancties voor proeven met kernwapens in 1998 werden prompt opgeheven. De Amerikaanse geldkraan werd weer opengezet en sindsdien heeft Pakistan minstens tien miljard dollar ontvangen.
Voor de regering-Bush waren er ook andere redenen om Pakistan als bondgenoot binnen te halen. Het buurland van India is een van grootste moslimlanden ter wereld, ,,en een zeer belangrijke speler in de regio, met islamitische naties waar het zeer onrustig is als buurlanden, zoals Afghanistan en Iran”, zegt analist Mahmud.
Pakistan heeft inderdaad een geografisch strategische ligging. Zeker nu de spanningen tussen de VS en Iran oplopen heeft Washington er baat bij de banden met Pakistan goed te houden. Mahmud: ,,Het kan zo zijn dat de VS Pakistan weer nodig hebben als ze Iran willen aanpakken.”
Bovendien vreest het Westen dat de Pakistaanse kerntechnologie in de handen van terroristen valt als Pakistan door de internationale gemeenschap aan zijn lot wordt overgelaten.
Het moslimextremisme in Pakistan is in opkomst. Vooral in de grensgebieden met Afghanistan is het zeer onrustig en vaak gewelddadig. De conservatieve Pashtun die hier wonen zien Musharraf als ‘ongelovige’, lakei van de VS. Deze stammenregio’s zijn na de val van de Talibaan toevluchtsoorden en rekruteringscentra geworden voor jihadstrijders, Talibaan en andere militanten. De NAVO in Afghanistan vermoedt dat de grensgebieden gebruikt worden als uitvalsbasis voor aanvallen in Afghanistan.
Steeds vaker zijn er ook zelfmoordaanslagen op overheidsdoelwitten – in het bijzonder militairen – in plaatsen buiten de tribale gebieden, waaronder de hoofdstad.
De vraag is of Musharraf, met behulp van de noodtoestand, dit geweld een halt kan toegeroepen. De huidige maatregel maakt een oplossing via democratische processen erg moeilijk.
NRC, 05-11-2007
De noodtoestand in Pakistan is vooral een wanhoopsdaad van president Musharraf, die vreesde dat het Hooggerechtshof een volgende termijn voor hem als president en legerleider zou blokkeren.
New Delhi, 5 nov. Barricades met prikkeldraad in de straten van Islamabad. Charges door politiemannen. Talrijke arrestaties van politici, advocaten, journalisten en activisten. Pakistanen beleven sinds zaterdag oude tijden. Het voelt als een staat van beleg, zoals de ingrepen van het Pakistaanse leger in het verleden heetten, maar president Pervez Musharraf noemt het anders: een noodtoestand.
Musharraf, Pakistans impopulaire president in generaalsuniform, speelde zaterdag wellicht zijn laatste troef uit. In een poging langer in het zadel te blijven – in 1999 kwam hij aan de macht door een militaire coup – riep hij zaterdag de noodtoestand uit. De president schortte de werking van de grondwet op, ontsloeg opperrechter Iftikhar Chaudhry en stelde her en der in het land nieuwe rechters aan.
De draconische maatregel zou het toenemend extremisme en terrorisme in eigen land moeten beteugelen. Maar de ingreep lijkt vooral te zijn bedoeld om het eigengereide Hooggerechtshof de mond te snoeren.
De Verenigde Staten onderhouden met Musharraf een ongemakkelijk maar noodzakelijk geacht bondgenootschap in de strijd tegen Al-Qaeda en zien graag dat hij aan de macht blijft. Tegelijkertijd benadrukte Washington de laatste maanden dat Pakistan toe is aan democratische hervormingen. Dat zou betekenen dat Musharraf dezer dagen zijn dubbelfunctie als militair leider van een kernmacht zou moeten opgeven.
Deze week stond het Hooggerechtshof op het punt een beslissing te nemen over Musharrafs toekomst als president. Officieus is hij vorige maand herkozen als president, maar de legitimiteit van zijn kandidatuur wordt betwist. In Pakistan moet een overheidsdienaar minimaal twee jaar met pensioen zijn geweest voordat hij of zij mag deelnemen aan de presidentsverkiezingen.
Een meerderheid van de rechters van het hof zou, volgens de Pakistaanse media, tot de conclusie zijn gekomen dat Musharrafs kandidatuur strijdig was met de grondwet. Door de noodtoestand heeft Musharraf deze uitspraak voorkomen. Het hof is bovendien sinds zaterdag nadrukkelijker onder invloed van de president gekomen: alle leden moesten opnieuw een eed afleggen en slechts drie van hen wilden aan die eis voldoen.
Ondanks alle tumult was het voor veel Pakistanen afgelopen weekeinde business as usual.
,,Het is natuurlijk een zwarte dag, maar tegelijkertijd zijn we wel wat gewend als het gaat om militaire ingrepen in de democratie”, zegt Ershad Mahmud, een politiek analist uit Islamabad. De voorgenomen parlementaire verkiezingen in januari staan nu op losse schroeven.
Generaal Ayub Khan pleegde in 1958 de eerste militaire coup in Pakistan. Sinds de onafhankelijkheid in 1947 is het land voor de helft van de tijd geleid door militairen. Maar nog nooit heeft de internationale gemeenschap zich zo druk gemaakt over het ontwikkelingslandland met ruim 160 miljoen inwoners als nu. ,,Toch zal Musharraf ermee wegkomen”, zegt Ershad. ,,De VS hebben Pakistaanse dictators altijd gesteund, hoe radicaal ze ook waren. Bovendien ziet het Westen niet snel een alternatief voor de generaal.”
Natuurlijk, dat heeft vooral te maken met de strijd tegen terrorisme. Na ‘11 september’ schaarde Musharraf zich onverwachts aan de zijde van de VS in hun strijd tegen terrorisme. Een opmerkelijke ommezwaai voor een land met een dubieus buitenlands beleid. De VS wilden Afghanistan aanvallen omdat Osama bin Laden zich daar zou ophouden en Pakistan moest als uitvalsbasis functioneren.
Pakistan was destijds een van de weinige landen die diplomatieke banden onderhielden met het Talibaanregime. Sterker nog: het Pakistaanse leger en de geheime dienst, de ISI hebben decennialang innige banden gehad met gewapende radicaal-islamitische groepen. Lange tijd gold het militaire apparaat als beschermheer van verschillende militante organisaties. Die voerden (en voeren nog steeds) aanslagen uit in het Indiase deel van Kashmir of vochten in de jaren tachtig, met financiële steun van de VS, tegen de Sovjetbezetting van Afghanistan.
Musharraf leek hier een einde aan te maken door zich tegen de Talibaan te keren. De VS beloonden hem rijkelijk. Sancties voor proeven met kernwapens in 1998 werden prompt opgeheven. De Amerikaanse geldkraan werd weer opengezet en sindsdien heeft Pakistan minstens tien miljard dollar ontvangen.
Voor de regering-Bush waren er ook andere redenen om Pakistan als bondgenoot binnen te halen. Het buurland van India is een van grootste moslimlanden ter wereld, ,,en een zeer belangrijke speler in de regio, met islamitische naties waar het zeer onrustig is als buurlanden, zoals Afghanistan en Iran”, zegt analist Mahmud.
Pakistan heeft inderdaad een geografisch strategische ligging. Zeker nu de spanningen tussen de VS en Iran oplopen heeft Washington er baat bij de banden met Pakistan goed te houden. Mahmud: ,,Het kan zo zijn dat de VS Pakistan weer nodig hebben als ze Iran willen aanpakken.”
Bovendien vreest het Westen dat de Pakistaanse kerntechnologie in de handen van terroristen valt als Pakistan door de internationale gemeenschap aan zijn lot wordt overgelaten.
Het moslimextremisme in Pakistan is in opkomst. Vooral in de grensgebieden met Afghanistan is het zeer onrustig en vaak gewelddadig. De conservatieve Pashtun die hier wonen zien Musharraf als ‘ongelovige’, lakei van de VS. Deze stammenregio’s zijn na de val van de Talibaan toevluchtsoorden en rekruteringscentra geworden voor jihadstrijders, Talibaan en andere militanten. De NAVO in Afghanistan vermoedt dat de grensgebieden gebruikt worden als uitvalsbasis voor aanvallen in Afghanistan.
Steeds vaker zijn er ook zelfmoordaanslagen op overheidsdoelwitten – in het bijzonder militairen – in plaatsen buiten de tribale gebieden, waaronder de hoofdstad.
De vraag is of Musharraf, met behulp van de noodtoestand, dit geweld een halt kan toegeroepen. De huidige maatregel maakt een oplossing via democratische processen erg moeilijk.
NRC, 05-11-2007