Barst
1st November 2007, 22:40
Vlaamse onderzoekers 'verhongeren' tumoren
Leuvense wetenschappers ontwikkelen een krachtig middel tegen kanker. De stof zou kunnen leiden tot een meer efficiënte chemotherapie, zonder neveneffecten. Vanaf eind dit jaar wordt het middel getest op mensen.
Het nieuwe middel legt tumoren lam doordat het een lichaamseigen groeistof uitschakelt. De geviseerde groeistof lijkt geen enkele andere functie te hebben in het lichaam, waardoor de eliminatie ervan geen neveneffecten veroorzaakt. De groeistof bevordert de vorming van bloedvaten in tumorweefsel. Dankzij die bloedvaten krijgt de tumor genoeg voedingsstoffen en zuurstof om te blijven groeien.
Er bestaan al krachtige antikankermiddelen die remmend werken op een andere belangrijke groeistof, maar die zijn niet geschikt voor kinderen en zwangere vrouwen omdat ze de groei van normale bloedvaten grondig verstoren. De wetenschappers van de KULeuven en het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB) doen al jaren onderzoek naar de ‘placentale groeifactor’. Die doet eigenlijk niets in het lichaam, behalve dan de aanleg van bloedbanen naar tumoren en andere zieke organen bevorderen.
In samenwerking met het Leuvense bedrijf ThromboGenics hebben de onderzoekers een antilichaam ontwikkeld dat kan worden toegediend om die ‘nutteloze’ groeifactor te blokkeren. Ze hebben het getest bij muizen m et allerlei soorten tumoren, en in veel gevallen bleek het geneesmiddel de tumorgroei te remmen, zonder dat het andere lichaamsprocessen in de war stuurde.
‘Het is merkwaardig: we hebben de dieren grondig onderzocht en tot nu toe geen enkel neveneffect kunnen vinden’, zegt Peter Carmeliet van de KULeuven en het VIB. Volgens hem is er goede hoop dat het bij mensen net zo zal zijn. Doordat de tumor wordt uitgehongerd, wordt hij kwetsbaarder voor het eigen immuunsysteem en voor chemotherapie. Chemo wordt bovendien minder giftig door het toedienen van deze antilichaampjes. Uitzaaien wordt moeilijker.
Er zijn ook aanwijzingen dat tumoren zich minder kunnen verweren tegen de werking van het nieuwe middel en er gevoeliger voor blijven, melden de onderzoekers in het gezaghebbende internationale vakblad Cell.
Mogelijk beginnen eind dit jaar al tests bij mensen. ‘Eerst krijgen gezonde vrijwilligers het middel toegediend in stijgende dosissen, om na te gaan of er neveneffecten zijn’, zegt Désiré Collen, hoofd van ThromboGenics. ‘Vervolgens geven we het aan enkele tientallen kankerpatiënten, mogelijk mensen met darm- of longtumoren.’ Als alles goed gaat, kan het middel daarna bij grotere groepen getest worden en bij allerlei tumoren. De eerste tests zullen in Denemarken plaatsvinden.
Als het middel, het anti-PlGF, bij mensen even goed presteert als bij muizen, kan het een belangrijke aanvulling worden op het huidige arsenaal van antikankermiddelen. Misschien kan het zelfs voor kinderen en zwangere vrouwen gebruikt worden, en voor mensen met hartproblemen. De wetenschappers willen verder nagaan of het middel ook werkt tegen blindheid. Sommige oogziekten worden immers veroorzaakt door een woekering van bloedvaten in het oog.
‘Ik zeg niet dat we een gouden molecule ontdekten’, zegt Carmeliet. ‘Maar zowel de logica van ons onderzoek als de resultaten ervan lijken mij een zeer aantrekkelijk uitzicht te bieden op een nieuwe kankertherapie.’
Wordt het een peperduur medicijn? : ‘Als het effectief kankers geneest, zonder neveneffecten, is de prijs wat mij betreft van minder belang zolang die vergelijkbaar blijft met andere geneesmiddelen. Vergelijkbare middelen worden al in veel landen terugbetaald –nog niet bij ons– en kosten zowat 3.000 euro per maand behandeling. De prijs van onze antistof zal uiteindelijk ook van die grootteorde zijn.’
Kanker is de voornaamste doodsoorzaak bij mannen, en tegen 2010 ook bij vrouwen. Wenkt er een Nobelprijs? Carmeliet lacht: 'Ik kan minstens drie buitenlandse collega’s vernoemen die baanbrekender onderzoek deden en die voor mij het pad hebben geëffend. En die dus met meer recht die prijs kunnen opeisen.’
Blog DS, 01-11-2007
Leuvense wetenschappers ontwikkelen een krachtig middel tegen kanker. De stof zou kunnen leiden tot een meer efficiënte chemotherapie, zonder neveneffecten. Vanaf eind dit jaar wordt het middel getest op mensen.
Het nieuwe middel legt tumoren lam doordat het een lichaamseigen groeistof uitschakelt. De geviseerde groeistof lijkt geen enkele andere functie te hebben in het lichaam, waardoor de eliminatie ervan geen neveneffecten veroorzaakt. De groeistof bevordert de vorming van bloedvaten in tumorweefsel. Dankzij die bloedvaten krijgt de tumor genoeg voedingsstoffen en zuurstof om te blijven groeien.
Er bestaan al krachtige antikankermiddelen die remmend werken op een andere belangrijke groeistof, maar die zijn niet geschikt voor kinderen en zwangere vrouwen omdat ze de groei van normale bloedvaten grondig verstoren. De wetenschappers van de KULeuven en het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB) doen al jaren onderzoek naar de ‘placentale groeifactor’. Die doet eigenlijk niets in het lichaam, behalve dan de aanleg van bloedbanen naar tumoren en andere zieke organen bevorderen.
In samenwerking met het Leuvense bedrijf ThromboGenics hebben de onderzoekers een antilichaam ontwikkeld dat kan worden toegediend om die ‘nutteloze’ groeifactor te blokkeren. Ze hebben het getest bij muizen m et allerlei soorten tumoren, en in veel gevallen bleek het geneesmiddel de tumorgroei te remmen, zonder dat het andere lichaamsprocessen in de war stuurde.
‘Het is merkwaardig: we hebben de dieren grondig onderzocht en tot nu toe geen enkel neveneffect kunnen vinden’, zegt Peter Carmeliet van de KULeuven en het VIB. Volgens hem is er goede hoop dat het bij mensen net zo zal zijn. Doordat de tumor wordt uitgehongerd, wordt hij kwetsbaarder voor het eigen immuunsysteem en voor chemotherapie. Chemo wordt bovendien minder giftig door het toedienen van deze antilichaampjes. Uitzaaien wordt moeilijker.
Er zijn ook aanwijzingen dat tumoren zich minder kunnen verweren tegen de werking van het nieuwe middel en er gevoeliger voor blijven, melden de onderzoekers in het gezaghebbende internationale vakblad Cell.
Mogelijk beginnen eind dit jaar al tests bij mensen. ‘Eerst krijgen gezonde vrijwilligers het middel toegediend in stijgende dosissen, om na te gaan of er neveneffecten zijn’, zegt Désiré Collen, hoofd van ThromboGenics. ‘Vervolgens geven we het aan enkele tientallen kankerpatiënten, mogelijk mensen met darm- of longtumoren.’ Als alles goed gaat, kan het middel daarna bij grotere groepen getest worden en bij allerlei tumoren. De eerste tests zullen in Denemarken plaatsvinden.
Als het middel, het anti-PlGF, bij mensen even goed presteert als bij muizen, kan het een belangrijke aanvulling worden op het huidige arsenaal van antikankermiddelen. Misschien kan het zelfs voor kinderen en zwangere vrouwen gebruikt worden, en voor mensen met hartproblemen. De wetenschappers willen verder nagaan of het middel ook werkt tegen blindheid. Sommige oogziekten worden immers veroorzaakt door een woekering van bloedvaten in het oog.
‘Ik zeg niet dat we een gouden molecule ontdekten’, zegt Carmeliet. ‘Maar zowel de logica van ons onderzoek als de resultaten ervan lijken mij een zeer aantrekkelijk uitzicht te bieden op een nieuwe kankertherapie.’
Wordt het een peperduur medicijn? : ‘Als het effectief kankers geneest, zonder neveneffecten, is de prijs wat mij betreft van minder belang zolang die vergelijkbaar blijft met andere geneesmiddelen. Vergelijkbare middelen worden al in veel landen terugbetaald –nog niet bij ons– en kosten zowat 3.000 euro per maand behandeling. De prijs van onze antistof zal uiteindelijk ook van die grootteorde zijn.’
Kanker is de voornaamste doodsoorzaak bij mannen, en tegen 2010 ook bij vrouwen. Wenkt er een Nobelprijs? Carmeliet lacht: 'Ik kan minstens drie buitenlandse collega’s vernoemen die baanbrekender onderzoek deden en die voor mij het pad hebben geëffend. En die dus met meer recht die prijs kunnen opeisen.’
Blog DS, 01-11-2007