Barst
27th April 2005, 02:47
"Meneer, kunt u wel orde houden?"
Roel Hartman wordt volgende maand 74. Sinds half februari staat de docent klassieke talen weer voor de klas op het Baudartius College in Zutphen, waar hij vroeger rector was. Klas 4 leest Ovidius. Daarover ging dus ook de eerste toets die hij zijn leerlingen afnam. Hij draagt de map met proefwerken bij zich. De gymnasiasten van nu vertalen niet alleen, ze moeten ook vragen over de tekst beantwoorden. ,,Ik had nooit eerder vragen gemaakt, dus ik heb ze eerst aan een collega voorgelegd. Maar ik heb al geconstateerd dat het goed te doen was.''
,,Dat zint me best, want ik heb een ongelooflijke hekel aan slechte cijfers geven. Een slecht cijfer stimuleert ook niet. Vroeger gaf ik wel eens een 6 wanneer een leerling nog maar net boven de 5 gemiddeld stond. 'Ik geef profetische cijfers', zei ik dan, en het volgende jaar haalde die leerling inderdaad een 6. Die dacht: 'Hij verwacht wat van me', en deed dus extra zijn best.''
Roel Hartman is zo'n leraar die met hart en ziel houdt van het onderwijs. Hij aarzelde dan ook niet toen zijn oude school hem vroeg om in te vallen voor een zieke docent, hoewel het onderwijs intussen behoorlijk is veranderd.
,,Lesgeven is op mijn 74ste niet anders dan toen ik 34 was. Ik denk dat ik het nog kan.''
De leerlingen zijn wel anders. ,,Ze zijn makkelijker dan vroeger, veel opener. 'Meneer, kunt u wel orde houden?', vroegen ze in de vierde klas. 'Nee, ik ben opgeleid om les te geven', zei ik. 'Als ik orde zou moeten houden, dan had ik naar de politieacademie moeten gaan. Jullie moeten zelf orde houden, in een klas met 23 leerlingen lukt mij dat nooit'.''
,,Het kan ze niks schelen dat ik ouder ben dan hun grootvader. Een leraar is voor hen een leraar. En het is een voordeel dat ik dit vak geef. Een prachtig vak, maar ook een vak waarvoor de leerlingen gemotiveerd zijn. Zodra ze gedwongen worden, ligt het anders. De leraar Nederlands heeft het veel moeilijker dan de leraar klassieke talen.''
Zesendertig jaar zat Hartman in het onderwijs. Hij knipte zijn loopbaan op in drie keurige pakketjes van telkens twaalf jaar: eerst als leraar, daarna als conrector en ten slotte als rector. Op zijn 59ste ging hij met pensioen. Te vroeg, zegt hij achteraf. ,,De fusie van ons lyceum met de mavo was afgerond en de tweede fase stond voor de deur. Ik vond dat mijn opvolger die veranderingen beter kon doen, maar ik had er toen wel zin in.''
,,Inmiddels vind ik dat mensen niet in één keer patsboem moeten stoppen. We moeten meer flexibiliseren. Afbouwen rond je 60ste, maar dan wel doorwerken tot 70, 75 jaar. Een oudere leraar houdt wel een zeker risico in, maar uitval heb je ook bij de groep jongeren die naast een volle baan op school ook thuis een volle baan hebben.''
Hartman zelf werd actief in de lokale politiek en was anderhalf jaar wethouder in Warnsveld. Maar de band met het onderwijs bleef. ,,Vijf jaar geleden ben ik al ingevallen op een school in Deventer en ik heb een poosje nieuwtestamentisch Grieks gegeven aan een hbo-opleiding theologie in Zwolle.
Terugkeren naar zijn oude school bleek eenvoudig. ,,Het is vertrouwd, er lopen veel oude bekenden rond. Natuurlijk is er een zekere mate van trots: ze weten me nog te vinden. En mijn twee kleindochters vinden het prachtig. Die zitten zelf ook op een gymnasium en ze gebruiken mij als helpdesk.''
,,Mijn vrouw vindt het best. Het enige dat ze vroeg was: 'Hoe zit het dan met onze zomervakantie?' Dat valt nog te bezien. Ik houd me aan het rooster, en dat geeft me nog veel vrije tijd. Maar mijn baan loopt tot juli en wie weet zijn er straks nog herexamens.''
Trouw, 27-04-2005
Roel Hartman wordt volgende maand 74. Sinds half februari staat de docent klassieke talen weer voor de klas op het Baudartius College in Zutphen, waar hij vroeger rector was. Klas 4 leest Ovidius. Daarover ging dus ook de eerste toets die hij zijn leerlingen afnam. Hij draagt de map met proefwerken bij zich. De gymnasiasten van nu vertalen niet alleen, ze moeten ook vragen over de tekst beantwoorden. ,,Ik had nooit eerder vragen gemaakt, dus ik heb ze eerst aan een collega voorgelegd. Maar ik heb al geconstateerd dat het goed te doen was.''
,,Dat zint me best, want ik heb een ongelooflijke hekel aan slechte cijfers geven. Een slecht cijfer stimuleert ook niet. Vroeger gaf ik wel eens een 6 wanneer een leerling nog maar net boven de 5 gemiddeld stond. 'Ik geef profetische cijfers', zei ik dan, en het volgende jaar haalde die leerling inderdaad een 6. Die dacht: 'Hij verwacht wat van me', en deed dus extra zijn best.''
Roel Hartman is zo'n leraar die met hart en ziel houdt van het onderwijs. Hij aarzelde dan ook niet toen zijn oude school hem vroeg om in te vallen voor een zieke docent, hoewel het onderwijs intussen behoorlijk is veranderd.
,,Lesgeven is op mijn 74ste niet anders dan toen ik 34 was. Ik denk dat ik het nog kan.''
De leerlingen zijn wel anders. ,,Ze zijn makkelijker dan vroeger, veel opener. 'Meneer, kunt u wel orde houden?', vroegen ze in de vierde klas. 'Nee, ik ben opgeleid om les te geven', zei ik. 'Als ik orde zou moeten houden, dan had ik naar de politieacademie moeten gaan. Jullie moeten zelf orde houden, in een klas met 23 leerlingen lukt mij dat nooit'.''
,,Het kan ze niks schelen dat ik ouder ben dan hun grootvader. Een leraar is voor hen een leraar. En het is een voordeel dat ik dit vak geef. Een prachtig vak, maar ook een vak waarvoor de leerlingen gemotiveerd zijn. Zodra ze gedwongen worden, ligt het anders. De leraar Nederlands heeft het veel moeilijker dan de leraar klassieke talen.''
Zesendertig jaar zat Hartman in het onderwijs. Hij knipte zijn loopbaan op in drie keurige pakketjes van telkens twaalf jaar: eerst als leraar, daarna als conrector en ten slotte als rector. Op zijn 59ste ging hij met pensioen. Te vroeg, zegt hij achteraf. ,,De fusie van ons lyceum met de mavo was afgerond en de tweede fase stond voor de deur. Ik vond dat mijn opvolger die veranderingen beter kon doen, maar ik had er toen wel zin in.''
,,Inmiddels vind ik dat mensen niet in één keer patsboem moeten stoppen. We moeten meer flexibiliseren. Afbouwen rond je 60ste, maar dan wel doorwerken tot 70, 75 jaar. Een oudere leraar houdt wel een zeker risico in, maar uitval heb je ook bij de groep jongeren die naast een volle baan op school ook thuis een volle baan hebben.''
Hartman zelf werd actief in de lokale politiek en was anderhalf jaar wethouder in Warnsveld. Maar de band met het onderwijs bleef. ,,Vijf jaar geleden ben ik al ingevallen op een school in Deventer en ik heb een poosje nieuwtestamentisch Grieks gegeven aan een hbo-opleiding theologie in Zwolle.
Terugkeren naar zijn oude school bleek eenvoudig. ,,Het is vertrouwd, er lopen veel oude bekenden rond. Natuurlijk is er een zekere mate van trots: ze weten me nog te vinden. En mijn twee kleindochters vinden het prachtig. Die zitten zelf ook op een gymnasium en ze gebruiken mij als helpdesk.''
,,Mijn vrouw vindt het best. Het enige dat ze vroeg was: 'Hoe zit het dan met onze zomervakantie?' Dat valt nog te bezien. Ik houd me aan het rooster, en dat geeft me nog veel vrije tijd. Maar mijn baan loopt tot juli en wie weet zijn er straks nog herexamens.''
Trouw, 27-04-2005