PDA

Bekijk de volledige versie : “Gewoon eens ongelukkig zijn mag hier niet!”


Barst
30th June 2007, 16:55
“Gewoon eens ongelukkig zijn mag hier niet!” Scholen in de VS na Columbine en Virginia Tech


Op het parkeerterrein staat een patrouillewagen van de plaatselijke politie. Een agent laat zijn raampje zakken en laat opzichtig merken dat hij mij in de gaten houdt. Binnen volgt alweer een politieman in uniform mijn stappen. Mijn voormalige highschool is in 25 jaar tijd flink veranderd. ‘Ik voel me nergens meer veilig’


Thomas Siffer

Sinds ik in 1982 aan Northville High School ben afgestudeerd, hebben enkele gebeurtenissen de Verenigde Staten in hun ziel geraakt. Ik vraag me af hoe de aanslagen van 9/11, de oorlog in Irak en de schietpartijen in Columbine en Virginia Tech de leef- en denkwereld van de leerlingen van vandaag hebben veranderd. Sommige dingen zijn alvast gelijk gebleven: gisteravond hebben meer Amerikanen voor hun kandidaat in American Idol gestemd dan er ooit Amerikanen voor een president gekozen hebben.

‘We hebben net een lock-down van twee dagen achter de rug’, zegt de schooldirecteur, Robert Watson. Hij en zijn assistenten dragen walkietalkies. ‘Twee dagen lang zijn alle buitendeuren gesloten gebleven. Twaalf politiemannen hebben de gebouwen doorzocht en zijn fulltime in de gangen blijven patrouilleren. Bezoekers kwamen er niet in. Leerlingen mochten tijdens de les niet naar het toilet. Het wisselen van klaslokalen gebeurde onder strikte begeleiding.’

De reden voor het machtsvertoon? ‘In een toilet had iemand een dreigement op de muur geschreven.’ En wat stond er dan precies? ‘Columbine? Het woord “Columbine”. Met een vraagteken erbij...


Promcontract

Northville is een stadje van dertigduizend zielen – vooral uit de hogere middenklasse – in het zuidoosten van Michigan. Het centrum is niet meer dan een lauw kruispunt met wat victoriaanse gebouwen naast een verlaten Ford-fabriek die nog door Henry Ford zelf is opgericht. Daaromheen liggen uitgestrekte wijken, waar imposante villa’s dubbele toplonen verraden.

Vanmorgen vroeg las mijn gastheer zijn e-mails bij het ontbijt. Jay Smith is leraar voor kinderen van acht en zijn school zou vandaag veiligheidsoefeningen houden. Smith: ‘Die oefeningen worden in codes ingedeeld. Code A, code B, enzovoort. Op elke code moeten we op een andere manier reageren: ons barricaderen in het lokaal waar we ons bevinden, met de kinderen naar een lokaal zonder ramen vluchten, de kortste weg naar buiten kiezen, enzovoort.’ Toen ik hem vroeg of hij die mail naar mij wou doorsturen, riep hij: ‘Ben je gek? Als de FBI erachter komt dat ik vertrouwelijke informatie naar een buitenlandse reporter doorstuur, dan hang ik!’ Amerikanen zijn bang. Overal hangen waarschuwingen. ‘Slippery when wet!’, ‘Mind your step!’, ‘Contains hot liquid!’, en zelfs op een setje kaarsen: ‘Do not eat!’ Overal vertellen lange lijsten je wat allemaal verboden is. ‘No walking. No running. Do not cross.’ In het zwembad: ‘No urinating.’ Wie niet kan lezen, wordt door luidsprekers gewaarschuwd. ‘Hou je vast aan de leuning. We naderen het einde van de wandelband. Hou je vast aan de leuning. We naderen het einde van de wandelband. Hou je…’

Zonder angst en dreiging geen Irak, geen war on drugs, geen war on terrorism, geen National Rifle Association, geen law and order. Northville High School is een gebouw van 4,6 hectare, met twaalf hectare parkeerterreinen en sportvelden eromheen. Het is een functioneel gebouw, met brede gangen en grote lokalen. Binnen ligt bijna overal kamerbreed tapijt. Het zwembad met acht banen, de sportzaal met drie basketvelden, de theaterzaal voor duizend toeschouwers, het gymlokaal ter grootte van een gemiddelde Vlaamse fitnessclub, de medialokalen als een heuse televisiestudio. Zelfs de chemie- en fysicalokalen zijn… Het juiste woord is ‘majestueus’. In de gangen hangen tientallen lijsten met daarin telkens een foto van alle afgestudeerden per jaar. Mijn fotootje hangt er ook tussen.

Vandaag is de laatste schooldag voor de seniors, de laatstejaars. Morgen is het hun senior prom, het grote eind-galabal en een icoon van de Amerikaanse cultuur. Zowel de leerlingen als hun ouders moeten een contract tekenen: ‘Voor, tijdens en na de prom is het produceren, verkopen, verdelen, bezitten, gebruiken, schenken of onder invloed zijn van enige vorm van alcohol of andere intoxicerende middelen, drugs, narcotica, marihuana, hallucinogene middelen, pepmiddelen, antidepressiva of soortgelijke substanties of namaakproducten verboden’.

Studenten die het contract niet naleven, zullen boeten: ‘Onmiddellijke verwijdering van het feest. Een verplichte afspraak met de verslavingsconsulent. Geen deelname aan de plechtige diploma-uitreiking.’ En als uitsmijter: ‘Ook de gedragscode betreffende het roken van tabak en het gebruik van andere tabaksproducten geldt op dit evenement.’

Wat betekent dat? Directeur Watson: ‘Onze scholen zijn strikt rookvrij. Wie zich daar niet aan houdt, moet verplicht rookstoplessen volgen. Wie een tweede keer betrapt wordt, wordt drie dagen van school gestuurd en krijgt de politie op bezoek. Een derde keer: vijf dagen uitsluiting en alweer de politie. Voor onze sporters geldt zelfs een volledig rookverbod, ook buiten het schooldomein, anders vliegen ze uit het team. We’re serious about these things.’

Bij het ‘promcontract’ zit een bestelformulier voor drugtestkits. Twaalf dollar voor een 4-panel drug test kit, die tachtig procent van de illegale middelen in urine ontdekt.


Commie pinko

Wat is er in mijn school van toen veranderd? Drie dingen vallen mij het meeste op. Eén: de angst heeft het stadium van de waanzin bereikt. Twee: de stress die op de schouders van studenten rust, vraagt bijna om een explosie van woede. En drie: in 1981 leerde ik algauw dat ik mijn mening over de VS maar beter voor mezelf kon houden. Na enkele kritische opmerkingen over het land en president Reagan kreeg ik toen algauw de bijnaam ‘Commie pinko’ – communistische homo. Mijn medeleerlingen hadden een blind vertrouwen in en een grenzeloze liefde voor hun land. Maar in 2007 snijden de seniors het thema zelf aan: ‘De wereld haat ons. We hebben het verknoeid. Na 9/11 heeft het nog enkele jaren geduurd – want eerst moesten we wraak nemen en zo – maar nu we op onze donder krijgen in Irak, beseffen we dat de wereld ons een bende klootzakken vindt.’

Robert Moore is school president: ‘We zijn een hypocriet volk’, zegt hij. ‘Wij leven liever met een aangename leugen dan met een pijnlijke waarheid. Zat er één Irakees in de vliegtuigen van 9/11? Nee. Wel een massa Saudi’s. Maar de Saoedische olie hebben we nodig. Dus zijn we blind op Irak afgestormd. Eigenlijk konden we wel weten dat we verkeerd waren, toen al. Maar we hadden daar even geen zin in. Ogen dicht en aanvallen!’

Ik vraag wat ze vonden van de lock-down en in welke mate de trauma’s van Columbine en Virginia Tech een invloed hebben op hun dagelijkse leven. ‘Ik voel me nergens meer veilig’, zegt iemand. ‘Ik ben altijd op mijn hoede. Ik vraag me af waar ik nog zeker kan zijn dat me niets zal overkomen.’ Robert Moore ziet het anders: ‘De school heeft pas 70.000 dollar uitgegeven om haar veiligheidssysteem te verbeteren. Overal hangen camera’s. Intussen zijn er niet genoeg schoolboeken voor iedereen.’

Denken ze dat een verstrenging van de wapenwet het geweld kan inperken? ‘Minder wapens? Dat is onmogelijk. Dan hebben straks de slechteriken een wapen en de goeien niet. Mijn oom draagt altijd een pistool als hij in downtown Detroit gaat werken. Better safe than sorry.’

Northville High telt meer dan tweeduizend studenten in vier leerjaren en behoort tot de beste vierhonderd scholen van het hele land. Dat brengt me bij punt twee: de stress. Als ik de seniors vraag wat ze verlangen van het leven, antwoorden ze alsof ze voorgeprogrammeerd zijn. Een voor een zeggen ze: ‘Ik wil succes. Een carrière. Financiële zekerheid.’ Een meisje zegt: ‘Ik hoop dat ik de moed zal vinden om mijn hart te volgen.’ En maar één student zegt: ‘Ik wil gelukkig worden.’

De school president: ‘Ik zei je al dat we hypocriet waren. Ook die houding zorgt voor spanning. Laatst mochten we anoniem opschrijven waar we ons voor schaamden. Iemand had ingevuld: “Ik zeg tegen mijn moeder dat ik in God geloof, maar ik geloof al lang niet meer.” Dat is toch klote? Iemand anders schreef: “Ik ben bang om te zeggen dat ik homoseksuele gevoelens heb.” Man! Op meer dan tweeduizend leerlingen is hier maar één jongen die voor zijn geaardheid durft uit te komen. Ruw geschat lopen dus honderd andere kinderen onder hun homoseksualiteit gebukt!’

‘En intussen, als we betrapt zouden worden op drinken… Groot probleem! Het is belachelijk: als we zestien zijn, mogen we autorijden, op ons achttiende mogen we voor een president kiezen en opgeblazen worden in een oorlog, en pas op ons eenentwintigste mogen we alcohol drinken. Dus doen we het stiekem. Als we de kans krijgen, zuipen we tot we erbij neervallen. Iedereen weet dat. Maar iedereen zwijgt. Met de prom zullen negen op de tien leerlingen zat zijn. Zeker weten. Contract of geen contract. Wil je er wel bij schrijven dat ikzelf niet drink?’

Ik kom mister Meteyer tegen, een leraar van wie ik nog les heb gehad. Wat is er volgens hem veranderd in die tijd? ‘Vroeger werkten ouders samen met docenten. Als een student straf kreeg, kreeg hij thuis het dubbele van die straf erbovenop. Nu spannen ouders samen met hun kinderen. Ze liegen voor hen, ze helpen hen uitvluchten te vinden. Ze maken zelfs hun huistaken. Ze komen klagen over hun cijfers. En waarom? Omdat iedereen onder een enorme druk leeft om succesvol te zijn. Alle trucs zijn geoorloofd om dat doel te bereiken.’

‘De kinderen nu moeten aan zoveel verwachtingen voldoen dat wij ze hun gangetje niet meer durven te laten gaan’, beaamt directeur Watson. ‘Wij mochten vroegen buiten school lunchen. Te laat komen was niet zo erg, en na school konden we gerust een tijd blijven hangen. Dat wordt allemaal niet meer aanvaard. Wie te laat is, zou wel eens met een geweer naar binnen kunnen stormen. Wie de school verlaat, kan met een pistool terugkeren. Als een kind een paar minuten te laat thuis is, krijg ik ouders in paniek aan de lijn’.

‘Die ouders zelf gaan intussen ook kapot van de zorgen. Een goede universiteit als Harvard kost 45.000 dollar, iemand van Michigan moet voor de universiteit van Michigan nog altijd 10.000 dollar ophoesten. Per jaar. Per kind. Een uitweg is: nog harder studeren’, zegt Watson. ‘Want de besten maken kans op een studiebeurs. Alweer extra druk.’


Consulenten

Er is de nasleep van Columbine en Virginia Tech. Er is de dreiging na 9/11 en de oorlog in Irak. Bovendien wordt van de kinderen van Northville High verwacht dat ze uitmuntend presteren in studie en sport. En ze moeten er nog eens even sexy uitzien en even populair zijn als hun film- en popsterren. Wat is er na vijfentwintig jaar veranderd? De meisjes zijn alleszins veel uitdagender geworden: uiterst korte rokjes, diepe décolletés. Borsten, benen en billen worden zeer nadrukkelijk in de etalage gelegd.

Robert Moore: ‘Wij leven onder een vergrootglas. Ook dat zorgt voor spanning. Hier op school zijn voltijds vier consulenten aanwezig met wie we sociale en studieproblemen kunnen bespreken, plus een psycholoog en een sociaal assistent. Wij ondergaan een nonstop diagnose. Dat is fijn, natuurlijk. Wie autisme of ADHD heeft, gepest wordt of eenzaam is, zal begeleid worden. Maar de reden is toch vooral dat de school, onze ouders en de politie willen kunnen ingrijpen voordat een probleem zich voordoet. Als je ook maar een keer durft te mompelen dat je zelfmoord gaat plegen, dan krijg je een batterij therapeuten over je heen. Je kunt hier niet eens gewoon ongelukkig zijn!’

‘Je zou bijna begrijpen dat iemand naar een geweer grijpt en de boel omver knalt.’

Voor de seniors is het vandaag de laatste dag van het schooljaar. In mijn tijd was dat een vrolijke chaos. Er werd wat met voetzoekers gegooid, er werden enkele zakken bloem uitgestrooid en we gooiden er enkele waterballonnen bij. Vandaag wandelen de seniors een half uur voor het eindsignaal – zodat ze de andere leerlingen niet kunnen opjutten – braaf en gedwee naar buiten.

‘Sinds er overal camera’s hangen, is het veel moeilijker geworden om keet te schoppen’, zegt directeur Watson tevreden. Hij laat me het werkrooster van de plaatselijke politie zien. ‘Met z’n twaalven hebben ze vandaag dienst gelopen. Toen de seniors vertrokken, werden ze door zes agenten begeleid. Alles moet gedisciplineerd verlopen. We willen elk risico vermijden.’


DS, 30-06-2007