Barst
15th April 2005, 12:36
Dreumes betrapt andere mensen op vergissingen
EEN peuter van vijftien maanden kan vaststellen of een ander zich vergist. Dat blijkt uit onderzoek dat de psychologen Kristine Onishi van de McGill Universiteit in Montreal en Renée Baillargeon van de Universiteit van Illinois vorige week hebben gepubliceerd in Science.
Lang is gedacht dat het besef dat andere mensen zich vergissen ontstaat rond het vierde levensjaar. Maar de experimenten die dat aantonen doen mede een beroep op verbale vaardigheden. Onishi en Baillargeon stelden peuters geen vragen, maar trokken conclusies over hun begrip door vast te stellen hoe lang ze ergens naar bleven kijken.
In het experiment keken 56 kinderen op schoot van vader of moeder naar een verstopspelletje met een watermeloen. De kinderen zagen een toeschouwer (een acteur) achter een scherm op borsthoogte. De toeschouwer bekeek hoe een watermeloen werd verstopt in een groene of gele doos. Een tweede acteur verplaatste soms de watermeloen naar een andere doos, maar soms ook niet. In de helft van de gevallen mocht de toeschouwer daarbij meekijken, in de helft van de gevallen ging het scherm voor zijn neus omhoog zodat hij niets kon zien. Het eventueel opgetrokken scherm ging daarna weer naar beneden en de kinderen konden zien hoe de acteur probeerde de meloen onder het groene of gele doosje vandaan te halen.
Verwachtten de peuters dat de acteur zou graaien naar het doosje waar de watermeloen als laatste was verstopt? Of realiseerden zij zich dat hij zich zou vergissen als hij een wisseltruc had gemist? Dat laatste bleek het geval. Dat concluderen de onderzoekers uit het aantal seconden dat peuters naar de dozen bleven turen, nadat de acteur erin had gegraaid. De kinderen keken gemiddeld twee keer langer als er iets gebeurde wat ze niet verwachtten: een acteur die de wisseltruc niet heeft gezien grijpt toch naar de juiste doos bijvoorbeeld. Dat resultaat verrast, omdat de geteste kinderen gemiddeld 15 maanden en 7 dagen oud waren. In verstopspelletjes hadden psychologen eerder geconstateerd dat kinderen pas vanaf hun vierde correct antwoord kunnen geven op vragen als: onder welke doos zal de acteur gaat zoeken? Misschien begrepen de kinderen wel de situatie, maar niet de vraag.
Volgens de onderzoekers is een aangepaste versie van de test geschikt om al bij zeer jonge kinderen autisme op te sporen. Bij autisme is het inzicht in de psyche van anderen ontregeld. Autistische kinderen scoren doorgaans slecht op tests waarin zij moeten vaststellen of een ander zich vergist (de zogeheten false belief- tests). Volgens de onderzoekers zou een kijktest die is gebaseerd op hun methode kunnen helpen om autisme eerder op te sporen. Het onderzoek is ook van belang, omdat de false-belieftest vaak wordt gebruikt om vast te stellen of peuters zich in anderen kunnen verplaatsen. Dat is een belangrijk vermogen voor mensen en andere sociaal levende dieren.
© NRC Handelsblad
15/04/2005 door michiel van nieuwstadt
©Copyright De Standaard
EEN peuter van vijftien maanden kan vaststellen of een ander zich vergist. Dat blijkt uit onderzoek dat de psychologen Kristine Onishi van de McGill Universiteit in Montreal en Renée Baillargeon van de Universiteit van Illinois vorige week hebben gepubliceerd in Science.
Lang is gedacht dat het besef dat andere mensen zich vergissen ontstaat rond het vierde levensjaar. Maar de experimenten die dat aantonen doen mede een beroep op verbale vaardigheden. Onishi en Baillargeon stelden peuters geen vragen, maar trokken conclusies over hun begrip door vast te stellen hoe lang ze ergens naar bleven kijken.
In het experiment keken 56 kinderen op schoot van vader of moeder naar een verstopspelletje met een watermeloen. De kinderen zagen een toeschouwer (een acteur) achter een scherm op borsthoogte. De toeschouwer bekeek hoe een watermeloen werd verstopt in een groene of gele doos. Een tweede acteur verplaatste soms de watermeloen naar een andere doos, maar soms ook niet. In de helft van de gevallen mocht de toeschouwer daarbij meekijken, in de helft van de gevallen ging het scherm voor zijn neus omhoog zodat hij niets kon zien. Het eventueel opgetrokken scherm ging daarna weer naar beneden en de kinderen konden zien hoe de acteur probeerde de meloen onder het groene of gele doosje vandaan te halen.
Verwachtten de peuters dat de acteur zou graaien naar het doosje waar de watermeloen als laatste was verstopt? Of realiseerden zij zich dat hij zich zou vergissen als hij een wisseltruc had gemist? Dat laatste bleek het geval. Dat concluderen de onderzoekers uit het aantal seconden dat peuters naar de dozen bleven turen, nadat de acteur erin had gegraaid. De kinderen keken gemiddeld twee keer langer als er iets gebeurde wat ze niet verwachtten: een acteur die de wisseltruc niet heeft gezien grijpt toch naar de juiste doos bijvoorbeeld. Dat resultaat verrast, omdat de geteste kinderen gemiddeld 15 maanden en 7 dagen oud waren. In verstopspelletjes hadden psychologen eerder geconstateerd dat kinderen pas vanaf hun vierde correct antwoord kunnen geven op vragen als: onder welke doos zal de acteur gaat zoeken? Misschien begrepen de kinderen wel de situatie, maar niet de vraag.
Volgens de onderzoekers is een aangepaste versie van de test geschikt om al bij zeer jonge kinderen autisme op te sporen. Bij autisme is het inzicht in de psyche van anderen ontregeld. Autistische kinderen scoren doorgaans slecht op tests waarin zij moeten vaststellen of een ander zich vergist (de zogeheten false belief- tests). Volgens de onderzoekers zou een kijktest die is gebaseerd op hun methode kunnen helpen om autisme eerder op te sporen. Het onderzoek is ook van belang, omdat de false-belieftest vaak wordt gebruikt om vast te stellen of peuters zich in anderen kunnen verplaatsen. Dat is een belangrijk vermogen voor mensen en andere sociaal levende dieren.
© NRC Handelsblad
15/04/2005 door michiel van nieuwstadt
©Copyright De Standaard