Barst
5th March 2007, 17:52
'De gemeente koos voor het gevecht’
De ontruiming afgelopen week van een jongerencentrum in Kopenhagen leidde tot ernstige rellen. Inmiddels is de sloop van het gebouw begonnen. Een christelijke organisatie wil er een gemeenschapscentrum bouwen.
Kopenhagen lijkt tot bedaren gekomen, na de hevige rellen van de afgelopen dagen – de ergste in Denemarken in bijna vijftien jaar. Het zondagse winkelpubliek slentert langs de tientallen dichtgespijkerde winkels in de drukke wijk Nørrebro, uitkijkend voor de talloze stukgegooide flessen en het door de vlammen gesmolten asfalt. Maar de 21-jarige rechtenstudente Maya – achternamen zijn, zegt ze, „in de scene” niet gebruikelijk – voorspelt nieuwe onrust: „Zodra alle arrestanten weer vrij zijn, zullen we opnieuw in actie komen. Het stadsbestuur moet zijn belofte nakomen.”
Maya spreekt namens de voormalige bezoekers van Ungdomshuset (‘Jeugdhuis’), een populaire ontmoetingsplaats voor autonomen, antiglobalisten en alternatievelingen die vorige week op last van de gemeente is ontruimd, met alle onrust van dien. Volgens de vaste bezoekers heeft het stadsbestuur een oude afspraak geschonden, die inhoudt dat het pand – eigendom van de gemeente – alleen verkocht had mogen worden als de jongeren een nieuw onderkomen hadden.
Toch is het bakstenen gebouw van vier verdiepingen nu in handen van de kleine, streng christelijke organisatie Menigheden Faderhuset – sommigen noemen het een sekte. Een grote sloopkraan is vanochtend in alle vroegte Ungdomshuset te lijf gegaan. „We hadden het liever niet gedaan”, legt Ruth Evensen, woordvoerder van de organisatie, uit in een zwaar bewaakt, leeg gebouw dat lijkt op een kerk, aan de rand van de stad. „Maar het was een enorme puinhoop binnen.” Menigheden Faderhuset wil op die plek nu een nieuw gebouw voor de kleine kerkgemeenschap neerzetten.
„Ungdomshuset was als mijn familie”, zegt Maya, die zes jaar lang dagelijks te vinden was in wat in Kopenhagen de status heeft van een instituut. Tienduizend mensen kwamen er per jaar langs. Voor een film, of een bord soep. Iedereen was welkom, zegt Maya: jong en oud; man en vrouw; homo en hetero. Er vonden concerten plaats van bekende artiesten zoals Björk. De IJslandse zangeres vroeg hier minder entreegeld dan elders omdat ze het, aldus Maya, „gewoon mooi vond om in zo’n relaxte omgeving te spelen”.
Overlast kwam volgens Maya nooit voor. En voordat mensen zich dingen gaan inbeelden: „Drugsgebruik was absoluut verboden. Dan vloog je er uit.”
Hard was dan ook de klap toen de hoogste rechter in Denemarken vorig jaar, na jaren van procederen, ontruiming toestond. In 2001 al verkocht Kopenhagen het pand. De gemeente beriep zich op een ingewikkelde clausule in het contract die haar van de plicht zou ontslaan om een nieuw gebouw te regelen, als de jongeren bepaalde afspraken over het gebruik van het pand niet zouden nakomen.
De rechter verwierp de protesten van de jongeren, wat leidde tot de ontruiming vorige week donderdag, met ernstige rellen tot gevolg. De laatste keer dat Kopenhagen het toneel was van dit soort hevige rellen, was in 1993, na een referendum over toetreding van Denemarken tot de Europese Unie. Toen loste de politie zelfs waarschuwingsschoten.
Zo ver is het nu niet gekomen. In totaal zijn 643 mensen gearresteerd, aldus politiewoordvoerder Flemming Steen Munch. „Voornamelijk Denen, maar er zaten ook buitenlanders tussen.” Volgens de woordvoerder komen die uit Noorwegen en Duitsland, maar ook uit de Verenigde Staten „en zelfs Nieuw-Zeeland”.
De demonstranten richtten de afgelopen dagen een ware ravage aan in Kopenhagen. Op donderdag- en vrijdagnacht voerden zij in de smalle straten van Nørrebro een kat-en-muisspel uit met de massaal aanwezige politie. Vooral banken, als symbool van het establishment, moesten het ontgelden. Maar verderop in de stad, bij Christiania, een vrijplaats van vooral voormalige hippies, ging ook een schoolbibliotheek in vlammen op.
Maya ontkent dat zij en haar medestanders blaam treffen voor het grootschalige geweld. „Ungdomshuset deelt geen orders uit, het geweld is niet georganiseerd. Wij hebben van tevoren alleen gezegd: er moet ruimte zijn om te reageren zoals je wilt – met bloemen of bakstenen.” Komt dat niet neer op een vrijbrief voor onruststokers? Maya: „Wij zeiden: Kopenhagen krijgt een nieuw jeugdhuis, óf een gevecht om een nieuw jeugdhuis. De gemeente koos het gevecht.”
In Kopenhagen bestond aanvankelijk sympathie voor de jongeren. Maar dat is de afgelopen dagen veranderd. Afgelopen nacht probeerden buurtbewoners bij te dragen aan het bewaren van de rust. Ze deelden koffie uit aan jongeren en politie. Een vrouw die een zoon heeft op de school waarvan de bibliotheek is uitgebrand zegt: „Ik ben het eens met wat de jongeren willen – in een democratie moet diversiteit zijn, ook voor de jeugd. Maar nu gaan ze te ver. Het geweld moet stoppen. Zo krijgt de buurt een slechte naam.”
Een linkse organisatie die sympathiseert met de jongeren van Ungdomshuset heeft nog geprobeerd het pand voor 12 miljoen Deense kronen (zo’n 1,6 miljoen euro) terug te kopen. Maar Faderhuset, die zijn wortels heeft in de wijk Nørrebro, voelde daar niets voor.
Morten Vestergaard verslaat de rellen namens Jyllands-Posten, de krant die bekend werd door de beruchte Mohammed-cartoons. Hij vindt dat de gemeente niet te snel moet toegeven aan de demonstranten. „Dan geef je als signaal: ‘jullie gooien met stenen, wij geven jullie je zin’.” Maar voor de toekomst van de stad, zegt Vestergaard, zou het goed zijn als de gemeente – over een poosje, wanneer de rust is weergekeerd – een oplossing bedenkt. „Ungdomshuset was namelijk wél belangrijk voor Kopenhagen.”
Het Ungdomshus (Deens voor Jeugdhuis) stamt uit 1897 en heette toen het Folkets Hus (huis van het volk). Het Folkets Hus was het een hoofdkwartier voor de ontluikende arbeidersbeweging in Kopenhagen. Van hieruit werden protestmarsen georganiseerd. Een van de grootste was de demonstratie tegen werkloosheid in 1918 toen arbeiders de Deense beurs bestormden.
In 1910 hield de Tweede Internationale een internationale conferentie over vrouwen in het Folkets Hus. Daar wordt besloten voortaan jaarlijks een internationale vrouwendag te organiseren. In de Tweede Wereldoorlog werd vanuit het huis lange tijd het verzet tegen de Duitsers georganiseerd. Na de oorlog verloor het huis zijn functie als arbeidershonk.
In 1982 gaf de gemeente het Folkets Hus in bruikleen aan een groep jongeren, die het omdoopten tot Ungdomshuset. In 2001 werd het pand verkocht aan de christelijke organisatie Faderhuset. De rechter stemde in 2006 in met ontruiming.
NRC, 5 maart 2007
De ontruiming afgelopen week van een jongerencentrum in Kopenhagen leidde tot ernstige rellen. Inmiddels is de sloop van het gebouw begonnen. Een christelijke organisatie wil er een gemeenschapscentrum bouwen.
Kopenhagen lijkt tot bedaren gekomen, na de hevige rellen van de afgelopen dagen – de ergste in Denemarken in bijna vijftien jaar. Het zondagse winkelpubliek slentert langs de tientallen dichtgespijkerde winkels in de drukke wijk Nørrebro, uitkijkend voor de talloze stukgegooide flessen en het door de vlammen gesmolten asfalt. Maar de 21-jarige rechtenstudente Maya – achternamen zijn, zegt ze, „in de scene” niet gebruikelijk – voorspelt nieuwe onrust: „Zodra alle arrestanten weer vrij zijn, zullen we opnieuw in actie komen. Het stadsbestuur moet zijn belofte nakomen.”
Maya spreekt namens de voormalige bezoekers van Ungdomshuset (‘Jeugdhuis’), een populaire ontmoetingsplaats voor autonomen, antiglobalisten en alternatievelingen die vorige week op last van de gemeente is ontruimd, met alle onrust van dien. Volgens de vaste bezoekers heeft het stadsbestuur een oude afspraak geschonden, die inhoudt dat het pand – eigendom van de gemeente – alleen verkocht had mogen worden als de jongeren een nieuw onderkomen hadden.
Toch is het bakstenen gebouw van vier verdiepingen nu in handen van de kleine, streng christelijke organisatie Menigheden Faderhuset – sommigen noemen het een sekte. Een grote sloopkraan is vanochtend in alle vroegte Ungdomshuset te lijf gegaan. „We hadden het liever niet gedaan”, legt Ruth Evensen, woordvoerder van de organisatie, uit in een zwaar bewaakt, leeg gebouw dat lijkt op een kerk, aan de rand van de stad. „Maar het was een enorme puinhoop binnen.” Menigheden Faderhuset wil op die plek nu een nieuw gebouw voor de kleine kerkgemeenschap neerzetten.
„Ungdomshuset was als mijn familie”, zegt Maya, die zes jaar lang dagelijks te vinden was in wat in Kopenhagen de status heeft van een instituut. Tienduizend mensen kwamen er per jaar langs. Voor een film, of een bord soep. Iedereen was welkom, zegt Maya: jong en oud; man en vrouw; homo en hetero. Er vonden concerten plaats van bekende artiesten zoals Björk. De IJslandse zangeres vroeg hier minder entreegeld dan elders omdat ze het, aldus Maya, „gewoon mooi vond om in zo’n relaxte omgeving te spelen”.
Overlast kwam volgens Maya nooit voor. En voordat mensen zich dingen gaan inbeelden: „Drugsgebruik was absoluut verboden. Dan vloog je er uit.”
Hard was dan ook de klap toen de hoogste rechter in Denemarken vorig jaar, na jaren van procederen, ontruiming toestond. In 2001 al verkocht Kopenhagen het pand. De gemeente beriep zich op een ingewikkelde clausule in het contract die haar van de plicht zou ontslaan om een nieuw gebouw te regelen, als de jongeren bepaalde afspraken over het gebruik van het pand niet zouden nakomen.
De rechter verwierp de protesten van de jongeren, wat leidde tot de ontruiming vorige week donderdag, met ernstige rellen tot gevolg. De laatste keer dat Kopenhagen het toneel was van dit soort hevige rellen, was in 1993, na een referendum over toetreding van Denemarken tot de Europese Unie. Toen loste de politie zelfs waarschuwingsschoten.
Zo ver is het nu niet gekomen. In totaal zijn 643 mensen gearresteerd, aldus politiewoordvoerder Flemming Steen Munch. „Voornamelijk Denen, maar er zaten ook buitenlanders tussen.” Volgens de woordvoerder komen die uit Noorwegen en Duitsland, maar ook uit de Verenigde Staten „en zelfs Nieuw-Zeeland”.
De demonstranten richtten de afgelopen dagen een ware ravage aan in Kopenhagen. Op donderdag- en vrijdagnacht voerden zij in de smalle straten van Nørrebro een kat-en-muisspel uit met de massaal aanwezige politie. Vooral banken, als symbool van het establishment, moesten het ontgelden. Maar verderop in de stad, bij Christiania, een vrijplaats van vooral voormalige hippies, ging ook een schoolbibliotheek in vlammen op.
Maya ontkent dat zij en haar medestanders blaam treffen voor het grootschalige geweld. „Ungdomshuset deelt geen orders uit, het geweld is niet georganiseerd. Wij hebben van tevoren alleen gezegd: er moet ruimte zijn om te reageren zoals je wilt – met bloemen of bakstenen.” Komt dat niet neer op een vrijbrief voor onruststokers? Maya: „Wij zeiden: Kopenhagen krijgt een nieuw jeugdhuis, óf een gevecht om een nieuw jeugdhuis. De gemeente koos het gevecht.”
In Kopenhagen bestond aanvankelijk sympathie voor de jongeren. Maar dat is de afgelopen dagen veranderd. Afgelopen nacht probeerden buurtbewoners bij te dragen aan het bewaren van de rust. Ze deelden koffie uit aan jongeren en politie. Een vrouw die een zoon heeft op de school waarvan de bibliotheek is uitgebrand zegt: „Ik ben het eens met wat de jongeren willen – in een democratie moet diversiteit zijn, ook voor de jeugd. Maar nu gaan ze te ver. Het geweld moet stoppen. Zo krijgt de buurt een slechte naam.”
Een linkse organisatie die sympathiseert met de jongeren van Ungdomshuset heeft nog geprobeerd het pand voor 12 miljoen Deense kronen (zo’n 1,6 miljoen euro) terug te kopen. Maar Faderhuset, die zijn wortels heeft in de wijk Nørrebro, voelde daar niets voor.
Morten Vestergaard verslaat de rellen namens Jyllands-Posten, de krant die bekend werd door de beruchte Mohammed-cartoons. Hij vindt dat de gemeente niet te snel moet toegeven aan de demonstranten. „Dan geef je als signaal: ‘jullie gooien met stenen, wij geven jullie je zin’.” Maar voor de toekomst van de stad, zegt Vestergaard, zou het goed zijn als de gemeente – over een poosje, wanneer de rust is weergekeerd – een oplossing bedenkt. „Ungdomshuset was namelijk wél belangrijk voor Kopenhagen.”
Het Ungdomshus (Deens voor Jeugdhuis) stamt uit 1897 en heette toen het Folkets Hus (huis van het volk). Het Folkets Hus was het een hoofdkwartier voor de ontluikende arbeidersbeweging in Kopenhagen. Van hieruit werden protestmarsen georganiseerd. Een van de grootste was de demonstratie tegen werkloosheid in 1918 toen arbeiders de Deense beurs bestormden.
In 1910 hield de Tweede Internationale een internationale conferentie over vrouwen in het Folkets Hus. Daar wordt besloten voortaan jaarlijks een internationale vrouwendag te organiseren. In de Tweede Wereldoorlog werd vanuit het huis lange tijd het verzet tegen de Duitsers georganiseerd. Na de oorlog verloor het huis zijn functie als arbeidershonk.
In 1982 gaf de gemeente het Folkets Hus in bruikleen aan een groep jongeren, die het omdoopten tot Ungdomshuset. In 2001 werd het pand verkocht aan de christelijke organisatie Faderhuset. De rechter stemde in 2006 in met ontruiming.
NRC, 5 maart 2007