Barst
19th March 2005, 23:54
Kroatië heeft het verkeerd ingeschat, de EU heeft wel degelijk principes
Tot op het laatste moment heeft de Kroatische premier Sanader gedacht dat de Europese Unie over haar hart zou strijken. Kroatië was immers hartelijk welkom geheten als EU-lid want het was al 'Europeser' dan sommige landen die lid zijn. Bovendien heeft Kroatië vrienden in de EU, met name zijn buurlanden. Zij leken er begrip voor te hebben dat de Kroatische regering geen oplossing had voor het enige resterende probleem met de EU: de uitlevering van de van oorlogsmisdaden verdachte generaal Gotovina.
Op zich valt het Kroatisch optimisme wel te begrijpen. De EU wist dat de arrestatie van deze volksheld in Kroatië bar slecht zou vallen en in het verleden hadden ook andere landen op het laatste moment concessies gekregen. De EU had de meer pro-Europese koers van recente regeringen aangemoedigd en toegejuicht.
Nederland was een van de weinige EU-landen die bleven hameren op de uitlevering van de generaal aan het Joegoslavië-tribunaal. Dat dit tribunaal in Den Haag is gevestigd, zal daarmee te maken hebben. Maar ook het referendum over de Grondwet zat in het achterhoofd van minister Bot. Tegenstanders van de Grondwet zouden er dankbaar gebruik van maken als de EU haar eis aan Kroatië zou inslikken. Als de EU al slappe knieën krijgt bij zo'n klein landje, hoe moet dat dan later met Turkije? Of bij Servië dat ook oorlogsmisdadigers beschermt? Bovendien verkeren EU-onderhandelingen met landen als Roemenië en Bulgarije in een eindfase, en ook daar moeten nog harde noten worden gekraakt.
Uiteindelijk hebben Bot en de andere, voornamelijk noordelijke, voorstanders van de harde lijn gewonnen. Een van de redenen is dat de EU al had aangekondigd bij haar besluit het oordeel van tribunaal-aanklaagster Carla del Ponte zwaar te laten meewegen. En zij was vernietigend: Kroatië deed veel te weinig om Gotovina aan te houden. Een illustratie van die houding is dat pas vorige week de tegoeden van de generaal zijn bevroren, terwijl het land al jaren op zoek zei te zijn naar de verdachte. Gezien Del Ponte's oordeel en andere bewijzen, kon de EU niet meer terug in deze principiële zaak.
Kroatië mag nu nog even niet onderhandelen met de EU en zal zijn omzichtigheid met Gotovina moeten heroverwegen. Dat de Kroaten verontwaardigd zijn en de kritiek op de EU in het land toeneemt, is onvermijdelijk. Het is een relatief kleine prijs die de EU moet betalen voor haar geloofwaardigheid.
Trouw, 19-03-2005
Tot op het laatste moment heeft de Kroatische premier Sanader gedacht dat de Europese Unie over haar hart zou strijken. Kroatië was immers hartelijk welkom geheten als EU-lid want het was al 'Europeser' dan sommige landen die lid zijn. Bovendien heeft Kroatië vrienden in de EU, met name zijn buurlanden. Zij leken er begrip voor te hebben dat de Kroatische regering geen oplossing had voor het enige resterende probleem met de EU: de uitlevering van de van oorlogsmisdaden verdachte generaal Gotovina.
Op zich valt het Kroatisch optimisme wel te begrijpen. De EU wist dat de arrestatie van deze volksheld in Kroatië bar slecht zou vallen en in het verleden hadden ook andere landen op het laatste moment concessies gekregen. De EU had de meer pro-Europese koers van recente regeringen aangemoedigd en toegejuicht.
Nederland was een van de weinige EU-landen die bleven hameren op de uitlevering van de generaal aan het Joegoslavië-tribunaal. Dat dit tribunaal in Den Haag is gevestigd, zal daarmee te maken hebben. Maar ook het referendum over de Grondwet zat in het achterhoofd van minister Bot. Tegenstanders van de Grondwet zouden er dankbaar gebruik van maken als de EU haar eis aan Kroatië zou inslikken. Als de EU al slappe knieën krijgt bij zo'n klein landje, hoe moet dat dan later met Turkije? Of bij Servië dat ook oorlogsmisdadigers beschermt? Bovendien verkeren EU-onderhandelingen met landen als Roemenië en Bulgarije in een eindfase, en ook daar moeten nog harde noten worden gekraakt.
Uiteindelijk hebben Bot en de andere, voornamelijk noordelijke, voorstanders van de harde lijn gewonnen. Een van de redenen is dat de EU al had aangekondigd bij haar besluit het oordeel van tribunaal-aanklaagster Carla del Ponte zwaar te laten meewegen. En zij was vernietigend: Kroatië deed veel te weinig om Gotovina aan te houden. Een illustratie van die houding is dat pas vorige week de tegoeden van de generaal zijn bevroren, terwijl het land al jaren op zoek zei te zijn naar de verdachte. Gezien Del Ponte's oordeel en andere bewijzen, kon de EU niet meer terug in deze principiële zaak.
Kroatië mag nu nog even niet onderhandelen met de EU en zal zijn omzichtigheid met Gotovina moeten heroverwegen. Dat de Kroaten verontwaardigd zijn en de kritiek op de EU in het land toeneemt, is onvermijdelijk. Het is een relatief kleine prijs die de EU moet betalen voor haar geloofwaardigheid.
Trouw, 19-03-2005