Barst
15th March 2005, 23:55
Onderzoeksrechter Garzon wil dat Internationaal Strafhof bevoegd wordt voor vervolging terrorisme
BRUSSEL - Het islamterrorisme overviel ons met de deuren wijd open, schrijft Baltasar Garzón in zijn boek 'Een wereld zonder angst'. Daarin blikt de Spaanse onderzoeksrechter terug op zeventien jaar strijd tegen terrorisme door ETA, moslimextremisten en staten. ,,Eén zaak hebben terroristen gemeen: lafheid. Ik heb er niet een ontmoet die zijn slachtoffers in de ogen durft te kijken.''
MET zijn acties tegen Spaanse doodseskaders, drugsmaffia, ETA en de arrestatie van Pinochet heeft de Spaanse onderzoeksrechter Baltasar Garzón zich de voorbije jaren ontpopt tot de witte ridder van de Spaanse justitie. Aan de vooravond van een jaar loopbaanonderbreking - hij gaat les geven aan de New York University en Engels leren - publiceerde Garzón een boek over zijn jaren als onderzoeksrechter van de Spaanse Audiencia Nacional. Die instantie is in Spanje nationaal bevoegd voor de strijd tegen georganiseerde misdaad, misdaden tegen het internationaal recht en terrorisme. Garzón werd er benoemd in 1988. Zijn eerste wapenfeit was de ontmanteling van GAL, een doodseskader onder het gezag van Binnenlandse Zaken, dat tussen 1983 en '87 vermeende ETA-leden liquideerde. Het oprollen van GAL was volgens de onderzoeksrechter noodzakelijk om de ETA efficiënt te bestrijden. Een staat kan immers niet op legitieme en geloofwaardige manier terrorisme bestrijden als hij zelf staatsterreur hanteert.
De strijd tegen terreur moet binnen het kader van de wet gebeuren, benadrukt Garzón. Daarom hekelt de onderzoeksrechter de Amerikaanse militaire aanpak van terrorisme. De oorlog in Irak noemt Garzón illegaal, omdat hij unilateraal is verklaard, buiten het kader van het internationaal recht. De folteringen in Abu Ghraib zijn geen toevallige excessen, aldus de rechter, maar het onvermijdelijk gevolg van een politiek die met de Patriot Act de schending van burgerrechten toelaat; illegale gevangenhouding in Guantánamo, onbeperkte aanhouding van terrorismeverdachten zonder officiële inbeschuldigingstelling of bijstand door advocaten, selectieve eliminatie van mogelijke terroristen.
Garzón pleit voor een gecoördineerde strijd tegen terreur binnen het kader van de wet. Daarvoor draagt Garzón zowel morele - enig pathos is hem niet vreemd - en juridische argumenten aan, als eigen praktijkvoorbeelden die tonen dat die aanpak werkt.
Zo beschrijft Garzón hoe hij een nieuwe strategie introduceerde in de strijd tegen de ETA. Garzón vond dat onderzoeksrechters veel actiever leiding moesten nemen in onderzoeken. Niet langer reageren op aanslagen, maar actief graven naar de structuur zelf van de organisatie. Door zijn verwevenheid met de terreurgroep te bewijzen kon Garzón het hele netwerk rond de ETA ontmantelen: van de jongerenbeweging over de krant tot het collectief van gevangenen.
In 2002 slaagde hij er ook in om de separatistische partij Batasuna buiten de wet te stellen. Garzón kant zich kordaat tegen onderhandelingen met de ETA, zolang de organisatie het geweld niet afzweert.
Moslimterrorisme is nog moeilijker te bestrijden dan de ETA, schrijft Garzón, wegens zijn horizontale structuur van losse cellen. Garzón onderzocht al sinds 1995 de aanwezigheid van Al-Qaeda in Spanje. Zo kon de onderzoeksrechter snel na de aanslagen van 11 september de medeplichtigen in Spanje arresteren. Zij komen deze maand voor de rechter. Spanje bleek een belangrijke logistieke uitvalsbasis van het zelfmoordcommando te zijn geweest. Maar op de aanslagen op eigen bodem, op 11 maart vorig jaar, waren de politiediensten niet voorbereid, geeft Garzón toe. ,,Het islamterrorisme overviel ons met de deuren open. En ons land blijft kwetsbaar.''
De Europese aanpak van terrorisme is principieel juist, vindt Garzón, omdat ze in tegenstelling tot de Amerikaanse niet militair, maar politioneel en gerechtelijk is. Groot probleem blijft echter de samenwerking tussen de verschillende landen; te veel administratie, te veel wantrouwen in elkaars rechtssysteem. Hij pleit voor een juridische eenmaking binnen Europa. Het Europees aanhoudingsbevel en de in de Grondwet voorziene Europese magistraat zijn stappen in de goede richting.
Ten slotte pleit Garzón ervoor om het Internationaal Strafhof voor misdaden tegen de menselijkheid ook bevoegd te maken voor de berechting van zware terreurdaden. De VS beschouwen het Internationaal Gerechtshof echter als een obstakel voor hun 'war on terror', betreurt Garzón.
15/03/2005 Lieven Sioen
©Copyright De Standaard
BRUSSEL - Het islamterrorisme overviel ons met de deuren wijd open, schrijft Baltasar Garzón in zijn boek 'Een wereld zonder angst'. Daarin blikt de Spaanse onderzoeksrechter terug op zeventien jaar strijd tegen terrorisme door ETA, moslimextremisten en staten. ,,Eén zaak hebben terroristen gemeen: lafheid. Ik heb er niet een ontmoet die zijn slachtoffers in de ogen durft te kijken.''
MET zijn acties tegen Spaanse doodseskaders, drugsmaffia, ETA en de arrestatie van Pinochet heeft de Spaanse onderzoeksrechter Baltasar Garzón zich de voorbije jaren ontpopt tot de witte ridder van de Spaanse justitie. Aan de vooravond van een jaar loopbaanonderbreking - hij gaat les geven aan de New York University en Engels leren - publiceerde Garzón een boek over zijn jaren als onderzoeksrechter van de Spaanse Audiencia Nacional. Die instantie is in Spanje nationaal bevoegd voor de strijd tegen georganiseerde misdaad, misdaden tegen het internationaal recht en terrorisme. Garzón werd er benoemd in 1988. Zijn eerste wapenfeit was de ontmanteling van GAL, een doodseskader onder het gezag van Binnenlandse Zaken, dat tussen 1983 en '87 vermeende ETA-leden liquideerde. Het oprollen van GAL was volgens de onderzoeksrechter noodzakelijk om de ETA efficiënt te bestrijden. Een staat kan immers niet op legitieme en geloofwaardige manier terrorisme bestrijden als hij zelf staatsterreur hanteert.
De strijd tegen terreur moet binnen het kader van de wet gebeuren, benadrukt Garzón. Daarom hekelt de onderzoeksrechter de Amerikaanse militaire aanpak van terrorisme. De oorlog in Irak noemt Garzón illegaal, omdat hij unilateraal is verklaard, buiten het kader van het internationaal recht. De folteringen in Abu Ghraib zijn geen toevallige excessen, aldus de rechter, maar het onvermijdelijk gevolg van een politiek die met de Patriot Act de schending van burgerrechten toelaat; illegale gevangenhouding in Guantánamo, onbeperkte aanhouding van terrorismeverdachten zonder officiële inbeschuldigingstelling of bijstand door advocaten, selectieve eliminatie van mogelijke terroristen.
Garzón pleit voor een gecoördineerde strijd tegen terreur binnen het kader van de wet. Daarvoor draagt Garzón zowel morele - enig pathos is hem niet vreemd - en juridische argumenten aan, als eigen praktijkvoorbeelden die tonen dat die aanpak werkt.
Zo beschrijft Garzón hoe hij een nieuwe strategie introduceerde in de strijd tegen de ETA. Garzón vond dat onderzoeksrechters veel actiever leiding moesten nemen in onderzoeken. Niet langer reageren op aanslagen, maar actief graven naar de structuur zelf van de organisatie. Door zijn verwevenheid met de terreurgroep te bewijzen kon Garzón het hele netwerk rond de ETA ontmantelen: van de jongerenbeweging over de krant tot het collectief van gevangenen.
In 2002 slaagde hij er ook in om de separatistische partij Batasuna buiten de wet te stellen. Garzón kant zich kordaat tegen onderhandelingen met de ETA, zolang de organisatie het geweld niet afzweert.
Moslimterrorisme is nog moeilijker te bestrijden dan de ETA, schrijft Garzón, wegens zijn horizontale structuur van losse cellen. Garzón onderzocht al sinds 1995 de aanwezigheid van Al-Qaeda in Spanje. Zo kon de onderzoeksrechter snel na de aanslagen van 11 september de medeplichtigen in Spanje arresteren. Zij komen deze maand voor de rechter. Spanje bleek een belangrijke logistieke uitvalsbasis van het zelfmoordcommando te zijn geweest. Maar op de aanslagen op eigen bodem, op 11 maart vorig jaar, waren de politiediensten niet voorbereid, geeft Garzón toe. ,,Het islamterrorisme overviel ons met de deuren open. En ons land blijft kwetsbaar.''
De Europese aanpak van terrorisme is principieel juist, vindt Garzón, omdat ze in tegenstelling tot de Amerikaanse niet militair, maar politioneel en gerechtelijk is. Groot probleem blijft echter de samenwerking tussen de verschillende landen; te veel administratie, te veel wantrouwen in elkaars rechtssysteem. Hij pleit voor een juridische eenmaking binnen Europa. Het Europees aanhoudingsbevel en de in de Grondwet voorziene Europese magistraat zijn stappen in de goede richting.
Ten slotte pleit Garzón ervoor om het Internationaal Strafhof voor misdaden tegen de menselijkheid ook bevoegd te maken voor de berechting van zware terreurdaden. De VS beschouwen het Internationaal Gerechtshof echter als een obstakel voor hun 'war on terror', betreurt Garzón.
15/03/2005 Lieven Sioen
©Copyright De Standaard